Ў збе к и с то н рес п у бл и к аси олий ва ўрта м ахсус та ъ ли м вазирлиги


С С С Р ва 1960 йиллар иккинчи нрмида халкаро



Download 16,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet78/105
Sana24.02.2022
Hajmi16,26 Mb.
#221521
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   105
Bog'liq
Eng yangi tarix (1945-2010 yillar) Kichkilov H.

С С С Р ва 1960 йиллар иккинчи нрмида халкаро 
майдонда! и инқирозлар
Вьетнам уруши халкаро вазиятни жуда кескинлаштириб юборди. 
1954 йилда Вьетнам 17- параллел бўйлаб 2 давлатга бул им ганди. Ши­
молий Вьетнам (Вьетнам Демократик Республикаси) мамлакатдаги 
революцион демократик харакатни куллаб-кувватларди. Бу эса Жану- 
бий Вьетнамдаги диктаторлик режим и га ёқмади ва улар АҚШ га ёрдам 
сўраб мурожаат килдилар. АҚШ Ж анубий Вьетнам нинг коммунист- 
лар таъсирига тушишидан ва Ж ануби-Ш арқий Осиёда уз мавкеини 
йўкотишидан кўркиб, 1964 йилда Жанубий Вьетнам га 12 минг киши­
лик харбий маслахатчиларни юборди. 1964 йил 2 август куни АҚШ
Ҳарбий-денгиз кучлари ва Вьетнам Торпедо катерлари ўргасида 
тукнаш ув бўлди. Бу А ҚШ нинг очикдан-очик Вьетнамга уруш бош- 
лаш ига туртки бўлди. А Қ Ш нинг бу урушдаги иттифокдош лари
345


Австралия, Янги Зелландия, Ж анубий Корея, Таиланд давлатлари 
эди. 1965 йилга келиб А Қ Ш нинг 400 мин га якин, иттифокдош д ав­
латларининг 70 мингга яқин армияси Вьетнам уруш ида қатнашди. 
Ҳарбий ю риш лар ҳатго Лаос, Камбоджа давлатлари ҳудудини ҳам 
четлаб ўтмади. С овет Иттифоки Ш имолий Вьетнамга кенг кўламда 
ёрдам кўрсатди. У ерга совет харбий маслахатчилари. самолётлар, 
Харбий қурол-яроглар, янги турдаги “М И Г -2 1" қирувчи самолётла- 
ри хам юборилганди. 1965-1971 йилларда СССР Вьетнамга ёрдам 
мақсадларида 1.6 млрд доллар ажратди. Бундан таш кари. иктисодий. 
илмий-техникавий ёрдам берилди. 1953-1991 йилларда СССР В ьет­
намга 15,7 млрд доллар кийматида махсулот юборди. Вьетнам уру­
шида С овет Иттифоқидан 6,3 мингдан ортик генераллар ва зобитлар 
катнашди.
Вьетнам билан алока самарали бўлиш и учун СССР Хитой билан 
яхши муносабатда бўлиш и керак эди. Л екин 1960 йилларпинг бо­
шида С С С Р -Х итой муносабатлари ёмонлаш ди. 1964 йилда Хитой 
СССР худудидан 1,5 млн кв км жойни талаб килди. КПСС ва ХКП 
орасида муносабатлар бузилди. 1967 йил С овет И ттиф окининг Пе- 
киндаги элчихонасига хужум ую ш тирилди. Чегарада тўқнаш увлар 
юз берди. Улардан энг йириги 1969 йилда Даманск оролида рўй бер­
ди. Уларга карши СССР кўш инлари реактив артиллерия қўлладилар. 
С С С Р-Х итой муносабатларининг ёмонлаш иш и сабабли шаркий 
чегараларни мустахкамлаш зарурати тутилди. А раб-И срои л уруш и 
хам Совет Иттифокининг анчагина моддий бойликлари сарфлани- 
шига сабаб бўлди. 1967 йилда Исроил ва қўшни араб давлатлари 
Миср, Сурия ва Иордания ўртасида уруш бошланди. А раб давлат­
лари армия сони жихатидан Исроилдан устун турарл
1
и (пиёдалар 2,5 
баробар. танклар 2 баробар кўп эди). Уларнинг лидерлари тезкор- 
лик билан ғалаба қозониш умидида эди. Асосий мақеадлари яхудий 
давлатини йўк қилиш дан иборат эди. Лекин Исроил давлати уларга 
қаггиқ зарба берди. А рабларнинг авициациясини йўк килиш га эриш - 
ди. Қуруқликдаи хам катта хужум ую ш тириб, араб қўш инларини 
бўлакларга бўлиб таш лаш га муваффақ бўлди. Синай ярим ороли, 
Ғазо сектори, Иордан дарёси гарбий қирғоги ва Ж ўлон тепалиги- 
ни ишгол килди. Араб қўш инларидан 40 минг киши ўлдирилди, 
900 га яқин танк, жами 1000 дан ортик тўплар, 400 та сам олёт йўк 
килинди. Исроил армияси эса 1000 га яқин киши, 100 та танк, 48 та 
самолёт йўқотди. Урушдан кейин Совет Итгифоқи Сурия ва Миср- 
нинг салоҳиятини тиклаш учун к а п а ёрдам берди. 1967 йилда С овет
346


Иттифоки Миср га 210 та кирувчи самолёт етказиб берди. Исроил- 
нинг ҳаводан М исрга килган хужум и вактида 20 мингга якин совет 
харбийлари хам катнашганди. 1969-70- йиллардаги уруш да Исро­
ил самолётларининг ярмидан кўпини йўкотди ва М исрга хаводан 
хужум килиш ни тўхтатди. СССР 1965 йилдан 1972 йилгача, яъни 
хамкорлик алокалари узилгунга кадар М исрга 3,2 млрд доллар 
микдорида ёрдам кўрсатди.

Download 16,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish