Ў збе к и с то н рес п у бл и к аси олий ва ўрта м ахсус та ъ ли м вазирлиги



Download 16,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet72/105
Sana24.02.2022
Hajmi16,26 Mb.
#221521
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   105
Bog'liq
Eng yangi tarix (1945-2010 yillar) Kichkilov H.

Беш иичидан, АҚШ стратегик ҳам роҳ сифатида У збекистон би­
лан бирдам бўлиб, унинг миллий тикланиш и ва халқаро мавқеининг 
ош иш ида. т \б ислохий ж араёнларнинг янада самарали хамда 
истиқболли бўлиш ига кўмаклаш ади. Иқтисодий ислоҳотларни 
чуқурлаш тириш га каратилган 160 миллион доллар микдорида 
маблаг аж ратилиш ига келиш илганлиги, ш унингдек, Ж ахон Бан- 
кининг 350 миллион доллар микдоридаги имтиёзли кредит бериш 
ибилан боглик Ж ахон Банки бош лигининг 2002 йил апрель ойидаги 
Тош кент сафари натижалари - фикримиз исботи.
Олтгтчидан, АҚШ М арказий О сиёдаги тинчлик ва сиёсий 
баркарорликнинг кафили. халкаро террорчиликка карши кураш бо­
расидаги энг якин хамкорга айланди.
Еттиичндаи, хавсизликва мудофаа масаласида АҚШ Ўзбекистон- 
да тинчлик, барқарорлик хамда тараккиёт кафилига айланди. М амла- 
катимиз Қуролли Кучлари ислохига 2003 йилда 43 миллион доллар 
микдорида амалий кўмак бериш га келишилди. Д авлат чегараларини 
мустаҳкамлаш , халкаро террорчилик, диний акидапарастлик, уюш- 
ган жиноятчиликка карши хамкорликда кураш иш , оммавий қирғин 
қуролларини таркатмаслик борасида ёрдам кўрсатиш реж алари бел- 
гиланди.
Саккизгшчидан, бую к имкониятлар уфқи очилди, ички ва таш қи 
сиёсатимиз. миллий тараққиётимиз, мақсад ва орзу-интилиш лари- 
миз тўгри хамда истиқболли эканлигига ўзимизда ва демократик 
маърифий дунёда яна бир бор комил ишонч билан мустахкамланди.
О к уй олдида утказилган учраш увда иш тирок этган П резидент 
Ж орж Буш уз нуткида У збекистоннинг аксилтеррор коалициясидаги 
ролини алохида таъкидлаб, мамлакатимиз рахбарияти ва халқига ўз 
м и н натдорлигини б ил ди рд и.
Бундай учраш увлар давомида Ислом Каримов АҚШ П рези­
денти Ж орж Буш, унинг миллий хавфсизлик масалалари бўйича 
маслахатчиси Кондолиза Раис, Пентагон рахбари Д ональд Рамс- 
фельд, давлат котиби Колин Пауэлл ва бош калар билан мулокотда 
бўлинди.
У збекистон П резидентининг аксилтеррор коалициясини кўллаб- 
кувватлаш доирасидаги саъй-харакатларига юксак бахо берилди.
Ислом Каримов халкаро терроризмга карши кураш га кўи]ган 
Хиссаси ва хизмати учун “Х алкаро миқёсидаги буюк давлат арбоби’* 
юксак мукофоти билан такдирланди.
323


Сафар давомида икки томонлама имзоланган олтита ҳужж агнинг 
барчаси долзарб. Л екин улар орасида иккала давлат уртасидаги си­
ёсий муносабатларни ривож лантириш га каратилган "Узбекистон 
Республикаси билан Америка Қўш ма Ш татлари ўртасида стратегик 
ш ериклик ва хамкорлик асослари тўгрисида" Д екларация алохида 
аж ралиб туради. Унинг сиёсий аҳамияти АҚШ У збекистонии стра­
тегик шерик сифатида расман ган олиш ида булди.
АКШ Д авлат котиби Колин Пауэллнинг Ў збекистон мустакил- 
лигининг 10 йиллиги муносабати билан йўллаган табригида, ж ум­
ладан, бундай дейилади:
“ Ў збекиетои ва Қ ўш м а Ш татлар ўзаро мухим манф аатларга эга. 
Ў тган ўн йил м обайнида бир катор долзарб халкаро ва м и н тақави й
муаммоларни хал эти ш да б ирга харакат килиб келдик. О м м авий 
киргин қуроллари таркати ли ш и н и н г олдини олиш , н аркотик мод- 
д ал ар н и н г ноконуиий оким ини тўхтатиш ва халкаро террори зм - 
га қарш и кураш иш даги ҳам корлиги м и з бунга яккол мисол бўла 
олади. М азкур хам корлик н аф акат давом этм оқд а, балки янги 
м уаммолар пайдо б ўлгани сари ч укурлаш м окда ва кучайм окда 
хам. Қ ўш м а Ш татлар Ў збеки стон н и н г ЕХҲТ, “Т и н ч л и к йўлида 
хам корлик”, Н А ТО нинг хам корлик бўйича Е вроатлан ти ка Кен- 
гаши каби халкаро таш килотлардаги иш тирокини фаол кўллаб- 
қуватлайди”.
Бу нарса АҚШ П резиденти Ж орж Буш нинг Ў збекистон Прези­
денти Ислом Каримовга йўллаган мактубида хам ўз ифодаси ни топ­
ди. Ушбу мактубда, жумладан. бундай дейилади: “Ў збекистоннинг 
террорчиликка карши кураш хамда Афгонистои халкига иисопар- 
варлик ёрдами кўрсатиш ни давом эттираётган халкаро коалация- 
ни кўллаб-кувватлаш и борасида шахеан Сиз кўрсатаётган саъй- 
харакатларни ю ксак қадрлаймаи. Ў збекистонда АҚШ Куролли Куч­
ларининг муайян кисмини кабул килиш хакидаги карорингиз амалга 
ош ираётган иш имизга катта хисса бўлиб кўш илди. В азифамиз осой 
эмас, муваффакиятга эриш могим из учун анча вахт керак. А ммо биз 
биргаликда. барибир, ўз максадимизга етамиз.”
2001 йилнинг декабр ойи ва 2002 йилнинг январ они жахон ом- 
масининг диккат марказида Ў збекистон турди десак бўлади. Бу давр 
мобайнида Ў збекистонга нуфузли ва ю ксак мартабали давлат жамоат 
арбоблари таш риф буюрди. 2001 йил декабр ва 2002 йил январ ойи­
да АҚШ сенаторлари делегацияси Ў збекистонга таш риф буюрди. Бу 
ўринда, шуни алохида таъкидлаш ўринлики, АКШ сенаторларининг
324


10 фоизи юртимизда бўлиб, халқимиз ҳаёти билан, мустақиллик 
йилларида Ў збекистонда амалга ош ирилган улкан бунёдкорлик иш- 
лари билан якиндан таниш дилар. Бундан таш қари, Узбекистонга 
А Қ Ш давлат котиби К. Пауэллнинг. М удофаа вазири Д. Рамсфельд, 
генерал Т. Френке, АҚШ сенаторлари делегациясининг таш риф бую- 
риши, БМ Т собиқ Бош котиби Кофи А ннанднинг П резидент Ислом 
Каримовга миннатдорлик мактубиии йўллаш и халкаро террорчи- 
ликни таг-томири билан йўкотиш борасида Ў збекистон қўш аётган 
катта ам алий ҳиссани эътироф этиш дир.
У збекистон Республикаси Президенти Ислом Каримов 2002 
йилнинг 29 январида уш бу делегация аъзоларини О қсаройда 
кабул килди. Қабул аеиосида Ю ртбош имиз, жумладан, шундай 
деди: “Узбекистонга АҚШ дан бундай мўътабар делегациянинг ке­
лиш и, бу кадар кенг қамровли музокаралар утказилиш идан биз 
мамнунмиз. Буни А Қ Ш да "Узбекистон билан муносабатларни си­
фат жихатдан янги босқичга кўтариш га интилиш кучаЙ
1
'анининг 
тасдиги хамда минтақамизда хавфсизлик ва баркарорлик янада 
мустаҳкамланиш идан мамлакатингиз маифаатдорлигининг ифода­
си, деб биламиз*’.
Бирок 2005 йил май ойида Андиж онда бўлиб ўтган воқеаларга 
(диний-экстрем истик харакатлар) нисбатан А Қ Ш нинг асоссиз 
танкидий муносабати У збекистон-А Қ Ш уртасидаги муносабатларга 
салбий таъсир кўрсатди. Хонободдан АҚШ харбий базаси чикариб 
ю борилди ва ёпилди. Бу воқеа ам ерикалик сиёсий доираларга даре 
булди. Ш ундан сўнг В аш инггон М арказий О сиё бозорида газ-ёқилғи 
етказиб берувчи воситаларга оид хар қанаканги катта лойихалар 
Ў збекистоннинг иш тирокисиз, колаверса, минтақадаги тинчлик- 
нинг таъм инланиш и. халкаро терроризмга карши курашиш каби ма­
салалар хам амалга ош маслигини англаб етди. Андижон воқеалари 
хакидаги асоссиз муносабат ўйламасдан, воқеаларни ўрганмасдан 
таш ланган кадам эканлигини туш унди ва олдинги позициясидан воз 
кечиб, Ў збекистон билан алоқаларни тиклаш йўлига ўтди.
Ў збекистон 1994 йил НАТО нинг “Тинчлик йўлида хам корлик” 
д астурига қўш илди ва ун и н г харбий маш қларида қатнаш иб 
кслмоқда. Ў збекистон А ф гонистоида ти нчлик ўрпатиш учун БМТ 
ш афеълигида А ф гонистонга қўш ни мамлакатлар ва А Қ Ш , НАТО 
ва Россия вакилларидан иборат “6 + 3 ” м улоқот гуруҳини тузиш 
м ухим ахам иятга эга деб хисоблайди. А Қ Ш -Ў зб екистон муноса-
325


б атларининг яхш иланиб бораётганлигини мамлакатимизда ишлаб 
турган ўнлаб қўшма корхоналардан ҳам билса бўлади.
Ў збекистоп ва АҚШ муносабатлари сиёсий, савдо-иқтисодий, 
сармоявий, маданий-гуманитар каби кўплаб йўналиш ларда изчил 
тараккий этмокда. У заро манфаатли хамкорликни сиф ат жихатдаи 
янги боскичга кўтариш га хизмат киладиган кенг кўламли масалалар 
бўйича самарали мулокотлар олиб борилаётир. Ўзбекистон билан 
АҚШ ўртасида минтакавий хавфсизликни таъминлаш , жумладан, 
халқаротерроризм га қарши кураш иш . наркотрафикни бартараф этиш 
борасида хам ўзаро хамкорлик мустахкамланмокда. Томонлар турли 
дастурлар доирасида мутахассислар учун ўкув тренинглари таш кил 
этиш оркали мазкур йўналиш да мунтазам таж риба алмаш мокда. 
Ў збекистон билан АҚШ ўртасида имзоланган иктисодиёт, савдо. 
сармоя, хаво транспорти, таълим каби соҳалардаги хамкорликка 
оид Битим лар ўзаро муносабатни ривож лантириш да муҳим ҳуқуқий 
асос бўлиб хизмат килаётир. Икки мамлакат хам улкан иктисодий 
салоҳият ва таж рибага эга. А Қ Ш нинг етакчи компаниялари мам- 
лакатимиздаги корхоналар билан фаол хамкорлик килиб келаётир. 
Ж умладан, жаҳон автомобилсозлик саноатининг етакчиларидан 
бўлган “Ж енерал М оторе” (“ General M otors” ) компанияси билан 
хамкорликда таш кил этилган “ЖМ Узбекистан” (“GM U zbekistan”) 
қўш ма корхонасида иш лаб чикарилаётган автомобилларга бугун 
нафакат юртимизда, балки хорижда хам талаб катта.
Ҳозирги вақтда А Қ Ш нинг “Ж енерал М оторе”, “Тексако”, “ Чар- 
тис” каби катор компаниялари Ў збекистонда йирик сармоя-вий 
лойихаларни амалга ош ирмокда. Ю кори техиологиялар сохасининг 
етакчилари деб эътироф этилган “Хоневелл”, “Сикорский эйр- 
крафт”, “ Эксон мобил”, “Ж енерал электрик” сингари компа- 
ниялар Ў збекистон иктисодиётига сармоя киритиш жараёнини 
ривожлантирмокда.
2010 йили мамлакатларимиз ўртасидаги товар айирбош лаш
хажми 181 миллион АҚШ долларини таш кил килди. Ю ртимизда 
ам ерикалик сармоядорлар билан хамкорликда тузилган 243 та қўш ма 
корхоиа фаолият кўрсатмоқда. М азкур мамлакатнинг 63 фирма ва 
компанияси ю ртимизда ўз ваколатхонасини очган. Улар, асосан, ав­
томобилсозлик, нефть-кимё, тўким ачилик ва озик-овкат саноати, 
курилиш материаллари иш лаб чикариш, сайёхлик, савдо ва хизмат 
кўрсатиш каби сохаларга ихтисослаш тирилган.
326


VII БОГ,. 1945-1991 ЙИЛЛАРДА С С С Р
1- §. У руш дан к ей и н ги д астл аб й и л л ар д а 
С о вет И тти ф о қ и

Download 16,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish