Q o n u n ch ilik n i tizim lash tirish n i an iq tashkil etish d a, sh u n in g d ek h u q u q
in stitu ti va q o n u n c h ilik in stitu ti, h u q u q ta rm o g ‘i va q o n u n c h ilik ta rm o g ‘i
1 Q a г a n g: П роб лем ы о б щ ей т ео р и и п р ава и государства / П од. общ . ред. п р о ф . В. С.
Н ер сесян ц а. — М ., 2008. С . 347; Т ео р и я п р ава / П од. ред. п р о ф . М. Н . М ар чен к о . — М ., 1998.
С . 1 9 7 -1 9 8 .
XV В О В. HU Q U Q T IZ IM I VA Q O N U N C H ILIK T IZ IM I.
tad q iq etish n afaq at nazariy, balki am aliy m u n o sa b a tla r u c h u n h am
d o lzarb h isoblanadi. B u nd ay m a salala rn in g ilm iy y ech im i, a w a la m b o r,
am ald agi n o rm a tiv -h u q u q iy h ujjatlarni ro ‘yxatga olish va tizim ilash tirish ,
q o laversa, 0 ‘zb ek isto n R espublikasi q o n u n la rin in g m ajm u in i yaratish
u c h u n b irin c h i darajali a h am iy at kasb etad i. Q o n u n c h ilik h ujjatlarini
tizim lash tirish am aldag i h u q u q tizim iga q a n c h a lik m uvofiq kelsa, u n d an
k u tilay o tg an n a tija la r sh u n c h a lik yu qori b o ‘ladi.
H u q u q tizim i va q o n u n c h ilik tizim i o ‘rtasidagi m u n o sab atn i tad qiq
etish d av o m id a “ q o n u n c h ilik n in g tizim lilig i” , “ q o n u n c h ilik n i tiz im
la s h tiris h ” , “ q o n u n h u jja tla rin in g s is te m a tik a s i” kabi tu s h u n c h a la r
o ‘rtasidagi alo q ad o rlik va farqli jih a tla rn in g an iq lan ish i d o lzarb m u a m -
m o la rd a n biridir.
Q o n u n c h ilik n i tizim lash tirish , b irin ch i nav b atd a, inson va fu q aro lar-
nin g q o n u n la rd a n u n u m li foydalanishiga im kon berad i. S hu jih a td a n ,
n o rm a tiv -h u q u q iy h u jja tla rn i tiz im la s h tiris h n i m a m la k a t K o n stitu -
tsiyasidan kelib ch iq ib tash kil etish n i h am o ‘ylab k o ‘rish lozim . M asalan,
fu q aro d a b an k k a q o ‘yilgan o m o n a tla rn in g sir tu tilish ig a o id m u a m m o
kelib ch iq d i, deylik. F u q a ro esa b an k va m oliya h u q u q i sohasi b o ‘yicha
yetarli m alakaga ega em as. U o ‘zin in g h u q u q iy savodxonligi im k o n iy ati-
d a n kelib ch iq ib , h u q u q la rin in g buzilishiga o id tegishli h u q u q iy n o rm a n i
qid irib to p a olm asligi m u m k in . S hu bois, fikrim izcha, fu q aro larn in g
h u q u q la ri va b u rc h la rin i tartib g a solishga q aratilg an n o rm a la r g u ru h in i
q o n u n c h ilik tizim id a a lo h id a b o i i m sifatida ajratish m aqsad ga m uvofiq.
C h u n k i fu q aro n in g o ‘zi izlagan q o n u n n i te z va o so n to p ish ig a erishish
q o n u n c h ilik hujuatlarini tizim lash tirish n in g en g asosiy m aq sadidir. Y uridik
a d ab iy o tla rd a tizim lash tirish n in g quyidagi ikki a n ’anaviy tu ri —
Do'stlaringiz bilan baham: