" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I

birinchidan,

  h u q u q   tizim in in g   b irlam ch i,  b o sh lan g ‘ich  elem en tin i 

h u q u q iy   n o rm a  tashkil  etad i;  q o n u n c h ilik   tiz im in in g   b o sh lan g ‘ich  ele­

m e n tin i  q o n u n n in g   m o ddasi  yoki  n o rm a tiv -h u q u q iy   hujjat  tashkil  etad i;

ikkinchidan,

  q o n u n c h ilik   tizim i  o ‘z  m a zm u n ig a  k o ‘ra  b a ’zan   h u q u q  

tizim id an   k eng roq   b o 'lish i  m u m k in .  M asalan ,  q o n u n c h ilik   hujjatlarida 

d asturiy,  m aq sad n i  ifodalovchi  q o id a la r  bayo n  etiladi.  B ular  h u qu qiy 

n o rm a  yoki  in stitu t  m a zm u n i  u c h u n   a h am iy at  kasb  etm ay d i;

348

---

XV  В  О  В.  H U Q U Q   T IZ IM I  VA  Q O N U N C H ILIK   T IZIM I

uchinchidan,

  h u q u q   tizim in i  ta rm o q larg a  va  in stitu tlarg a  b o ‘lish  asosi­

da  h u q u q iy   tartib g a  solish  p red m e ti  va  m e to d i  y o tadi;  q o n u n c h ilik   ta r ­

m o q lari  davlat  h ay o tin in g   y o ‘nalishlari  va  o ‘z  p re d m e ti  m avjudligi  bilan 

iz o h lan ad i,  a m m o   yago na  tartib g a  solish  m eto d ig a  ega  b o ‘lm aydi;

to'rtinchidan,

  h u q u q   tizim i,  u n in g   ta rm o q la ri  b ir  tu rli  b o ‘ladi;  q o n u n ­

chilik  tizim i  va  ta rm o q la ri  esa  turli  y o ‘nalishdagi  h am d a  xarakterdagi 

m u n o sa b a tla m i  tartib g a  soladi;

beshinchidan,

  h u q u q   tizim in in g   ichki  tuzilishi  q o n u n c h ilik   tizim ining  

ichki  tuzilish i  b ilan  ay n an   m os  kelaverm aydi.  Q o n u n c h ilik   tizim in in g   v er­

tik al  tu zilishi  davlat  o rg an lari  iyerarxiyasini  aks  ettirsa,  h u q u q   tizim in in g  

vertikal  tuzilishi  —  u n in g   n o rm alarig a,  in stitu tlarig a,  so halariga  b o ‘li- 

n ish ini  aks  ettirad i;

oltinchidan,

  h u q u q   tizim i  obyektiv  xususiyatga  ega  b o ‘lsa,  q o n u n c h i­

lik  tizim i  subyektiv  om ilga,  y a ’ni  q o n u n   ch iq aru v ch i  o rg an n in g   xohish 

irodasiga  b o g ‘liq.

S h u n d ay   qilib,  h u q u q   tizim i  bilan  q o n u n c h ilik   tizim i  o ‘rtasidagi 

to ‘g ‘ri  m u n o sab atn i  an iq lash   h a m   nazariy,  h a m   am aliy   ah am iy atg a  ega. 

Bu  vazifaning  m uvaffaqiyatli  hal  etilishi  h u q u q   tizim i  bilan   q o n u n ch ilik  

tizim in i  b ir-b irig a  y aq in lash tirad i,  h ay o td a  q o ‘llanishiga  sam arali  t a ’sir 

k o ‘rsatadi.