“ пул ва банклар

Қимматли қоғозлар бозорининг пасайиши ва фирмаларнинг 
банкротликка учраши ноаниқликларни кучайтирди. 
Кейинчалик Корея иқтисодиётининг экспорт нархларига салбий таъсир 
кўрсатган силкинишни бошдан кечириши чеболлар ва уларга бириктирилган 
кичик ҳамда ўрта ҳажмдаги фирмаларнинг аллақачон камайган фойда 
маржасини янада пасайишини келтириб чиқарди. 1997-йил 23-январда 
иккинчи маротаба муҳим силкиниш содир бўлиши молиявий тизим учун 
катта ноаниқликларни келтириб чиқарди: Ҳанбо, ўн тўртинчи ўриндаги 
йирик чебол ўзини банкрот сифатида эълон қилди. Хақиқатан, Ҳанбонинг 
банкрот деб эълон қилиниши фақатгина бошланиши эди холос. Йил 
тугашидан олдин ўттизта энг йирик чеболнинг бештаси банкрот сифатида 
эълон қилинди. Ушбу банкротликлар ва молиявий ҳамда номолиявий 
баланслар ҳолатининг ёмонлашуви натижасида яратилган катта 
ноаниқликлар натижасида катта миқдорда ноаниқликлар юзага келди. 
Ноаниқликлар бевосита қимматли қоғозлар бозорини ўзининг чўққисидан 
50%дан ортиқ миқдорда кескин пасайишини келтириб чиқарди. 
Танловнинг 
ёмонлашуви 
ва 
психологик 
риск 
муаммосини 
чуқурлашиши ҳамда ялпи талабнинг пасайиши. 
Кўрганимиздек, 
ноаниқликни 
ошиши 
ва 
соф 
қийматнинг 
пасайишиқимматли қоғозлар бозори фаолиятини пасайиши натижасида 
юзага 
келиб, 
ассиметрик 
маълумотлар 
муаммосини 
янада 
мураккаблаштирди. Ёмон қарз олувчилардан яхши қарз олувчиларни 
ажратиб 
олишни 
қийинлаштирди. 
Соф 
қийматнинг 
пасайиши 
фирмаларнинг таъминот қийматини пасайтирди.Шу билан бир қаторда 
инвестицион лойиҳа муваффаққиятсизликка учраса, йўқотиладиган 
капиталнинг миқдори камлиги боисрискли инвестицион фаолиятни амалга 
оширишни қўллабқувватланди.Инқироздан олдин содир бўлган ноаниқликнинг 
ошиши ва қимматли қоғозлар бозорининг пасайиши билан бир қаторда 
банкларнинг балансини ҳолатиниоғирлашиши танловнинг ёмонлашиши ва 
психологик рискни муаммосини мураккаблаштирди. Натижада банклар 
томонидан ажратиладиган кредитлар ҳажми пасайди ва иқтисодиётга 
салбий таъсир кўрсатди.
Иқтисодиётнинг кучсизланиши билан бир қаторда банк баланси 
ҳолатининг ёмонлашуви Жанубий Корея иқтисодиётини кейинги босқич, 
яъни валюта инқирозини юзага келишини таъминлади. Валюта инқирози 
иқтисодиётни тўлиқ масштабли молиявий инқироз ва депрессия ҳолатига 
тушириб қўйди. (7-расм) 
 
15.7-расм 

---