“ пул ва банклар

Bankning passiv operatsiyasi
- Banklarning vaqtinchalik bo‘sh pul 
mablag‘larini jalb qilish bilan bog‘liq operatsiyalari passiv operatsiyalar 
hisoblanadi.
 
Depozitsiz mablag‘lar
– depozit bo‘lmagan mablag‘lar bo‘lib, bunda 
o‘z ichiga banklararo kredit resurslari, hukumat hisobvaraqlaridagi 
vaqtincha bo‘sh mablag‘lar, tijorat banklaridan olingan resurslar va boshqa 
mablag‘lar kiradi 

---

банклари ўзаро келишувга эришганда маблағлар вакиллик ҳисобварақлари 
орқали ўтказиб берилади. Шу билан бирга, ушбу кредитлар тижорат 
банклари учун нисбатан арзон ва муддати жиҳатидан «узун» маблағлар 
ҳисобланади. 
Банклар фаолиятини тартибга солишнинг иқтисодий таҳлили. 
Бизга маълумки, молия тизими-иқтисодиётнинг энг кўп тартибга 
солинадиган секторларидан биридир, банклар эса,- энг кўп тартибга 
солинадиган молиявий муассасадир. Афсуслар бўлсинки, тартибга солиш ҳар 
доим ҳам кутилган натижаларга олиб келмайди, чунки яқинда банк тизимида 
бўлиб ўтган инқирозлар буни исботлади. Улар нафақат АҚШга, балки 
жаҳоннинг кўпгина мамлакатларига ёпирилди. Ушбу бобда биз банк 
фаолиятининг иқтисодий таҳлили ёрдамида жаҳон банк инқирозининг келиб 
чиқиш сабабларини тушунтирамиз ва тартибга солиш тизимининг келгусида 
инқирозларни бартараф этиш этишини ёритиб берамиз
133
.
Ахборотларнинг ва банк фаолиятини тартибга солишнинг 
тарқоқлилиги
. 
Олдиниги бобларимизда биз ахборотларнинг тарқоқлилигини
-
(шу яққол 
исботландики, молиявий битимни келишган томонлар тенг даражада 
ахборотдан хабардор бўлмаган) нотўғри танлаш ва маънавий рискка олиб 
келишини АҚШ молия тизимига катта таъсир кўрсатишини кузатдик. 
Ахборотларнинг тарқоқлилиги нотўғри танлаш ва маънавий риск 
контсепцияси нима учун АҚШ ва бошқа давлатлар ҳукуматлари банклар 
фаолиятини тартибга солишнинг майян шаклини танлаб олганликларини 
тушунтиришга ёрдам беради. Банклар фаолиятини тартибга солишнинг жами 
саккиз тури мавжуд: омонатлар хавфсизлигининг давлат тизими; банк 
активлари таркибига чекловлар; капиталга нисбатан талаблар; банкларни 
лицензиялаш ва текшириш; рискларни бошқаришни баҳолаш; ахборотларни 
очишга нисбатан талаблар; истеъмолчиларни ҳимоя қилиш; рақобатни 
чеклаш
134
.