“ ИҚтисодий таълимотлар тарихи



Download 1,43 Mb.
Pdf ko'rish
bet72/148
Sana09.10.2022
Hajmi1,43 Mb.
#852055
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   148
Bog'liq
Иқтисодий таълимотлар тарихи Маърузалар матни

 
ХУЛОСА 
XVIII аср охири - XIX аср бошларида классик иқтисодий мактаб тўла шаклланди, 
бу британиялик олим А.Смит томонидан амалга оширилди. Бу тасодифий воқеа бўлмай 
шу даврда Англияда объектив шарт-шароитлар мавжуд эди: буржуа инқилоби 


76 
мануфактурадан 
фабрикага 
ўтилиши, 
аграр ислоҳот, капиталнинг дастлабки 
жамғарилиши, синфий ва мулкий дифференциация ва бошқалар. Мантиқий абстракция 
услуби асосида иқтисодий воқеа ва жараѐнларнинг моҳияти асосан тўғри талқин этиб 
берилди. Янги буржуа жамияти ҳар томонлама объектив асосда тахлил қилиниб, унинг 
прогрессив томонлари кўрсатиб берилди. Хусусий мулкнинг абадийлиги ва дахлсизлиги 
қўллаб-қувватланди. 
Классик мактаб вакиллари инсон ҳоҳишига боғлиқ бўлмаган объектив иқтисодий 
қонунларнинг мавжудлигини тан оладилар. Бу қонунлар иқтисодий тизимда табиий 
турғунликни таъминлашга, ўз-ўзини бошқаришга қодир эканлиги тан олинади, шу 
сабабли давлатнинг иқтисодиѐтга аралашуви иложи борича инкор этилади ва эркин 
савдо-сотиқ қўлланади. «Кўринмас қўл» ѐрдамида автоматик иқтисодиѐт эркин бозор 
муносабатлари доимо ривожланиш қобилиятига эгадир. 
Биринчи бор эркин бозор иқтисодиѐти тараққиѐтининг асосий тамойиллари 
аниқлаб берилди. Меҳнат тақсимоти иқтисодий тараққиѐт асоси сифатида тўғри кўриб 
чиқилган. Меҳнат тақсимоти фақат тармоқлараро эмас, балки мамлакатлар ўртасида ҳам 
катта наф келтириши исботлаб берилди (Д.Рикардо), мутлоқ ва нисбий устунлик 
принциплари ишлаб чиқилди. Ишлаб чиқариш соҳасидан қатъий назар (саноат, қишлоқ 
хўжалиги, савдо ва ҳизмат...), меҳнат жамият бойлигининг асоси эканлиги аниқланди. 
Жамиятнинг синфий тузилиши асосан тўғри кўриб чиқилди, улар ўртасида кескин 
қарама-қаршилик 
йўқлиги 
кўрсатилган, 
бу 
жамиятда иқтисодиѐт автоматик 
бошқарилгани туфайли иқтисодий инқирозлар инкор этилди. 
Иқтисодиѐтнинг муҳим категориялари бўлган қиймат, пул, баҳо, фойда, иш ҳақи, 
рента, капитал ва бошқаларга асосан тўла ва тўғри таъриф берилган. Янги жамиятнинг 
прогрессив томонлари билан бирга бозор иқтисодиѐтининг бекаму-кўст эмаслиги, унинг 
бир қанча жиддий камчиликлари борлиги ҳам қайд этилган. Қуйидаги А.Смитнинг 
мамлакат миллий бойлигини кўпайтириш омиллари чизмаси келтирилган. 

Download 1,43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   148




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish