] axborot tizimlari va texnologiyalari

Firmadagi axborot tizimlari

Firmada turli vazifadagi bir necha lokal (mahalliy) axborot tizimlarining bo'lishi maqsadga muvofiq, ular o'zaro aloqada bo‘ladi va barcha darajadagi boshqaruv qarorlarini tasdiqlaydi. 3.7- rasmda shunday variantlardan biri ko'rsatilgan. Lokal axborot tizimlar o‘rtasida turli xususiyat va vazifadagi aloqalar tashkil topadi. Ba’zi lokal axborot tizimlari firmada ishlovchi katta miqdordagi tizimlar bilan bog'liq bo'lishi va tashqi muhitga chiqishi mumkin, boshqalari esa faqat bitta yoki bir necha o‘xshashlari bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Aloqani tashkil etishga bo‘lgan zamonaviy yondoshuv boshqa firma yoki korporatsiya bo‘lin- masining o'xshash axborot tizimiga chiqishni o‘z ichiga olgan lokal ichki firma kompyuter tarmoqlarini qo‘llashga asoslangan. Bunda mintaqaviy va yalpi tarmoqlar zaxiralaridan foydalaniladi.

Turli vazifadagi axborot tizimi integratsiyasi asosida kompyuter tarmoqlari yordamida firmada korporativ axborot tizimi yaratiladi. Bunday axborot tizimi foydalanuvchiga umumfirma ma’lumotlar bazasi bilan ham ishlash imkonini beradi.

Firmada ishlab chiqariladigan mahsulot qiymatini shakllanti- rishga ta’sir qiluvchi tegishli korporativ axborot tizimining rolini ко‘rib chiqamiz.

Firmada mahsulot chiqarishning barcha bosqichlari tahlil qilinib mahsulot qiymatining yuqori me’yorda oshishi ro‘y beradigan bosqichlari aniqlanadi. Mazkur holatda mahsulot qiymatini kamaytirish bo‘yicha strategiya tanlanishi mumkin. Ko‘riladigan choralar natijalari o‘z navbatida axborot tizimida aks etadi. Bu hoi oldiga qo‘yilgan maqsadga erishilgunga qadar davom etadi.

Axborot tizimi agar firmani harakatlar zanjiri deb qarasa (buning natijasida ishlab chiqariladigan mahsulot yoki xizmatlar qiymatining asta-sekin shakllanishi ro‘y beradi) eng ko‘p samara berishi mumkin. U holda bu zanjiiga ulangan turli funksional vazifadagi axborot tizim­lari yordamida firma daromadlarini oshirishga yo‘naltirilgan boshqa­ruv qarorlarining qabul qilish strategiyasiga ta’sir etish mumkin.

3.7-rasm. Firma faoliyatini qo'llab-quwatlovchi axborot tizimlari namunalari

AXBOROT TIZIMLARINING BOSHQA TASNIFLARI Axborotlashish darajasi bo‘yicha tasnif

Firma boshqaruv tizimining axbarot jarayonlarini avtomatlash- tirish bo‘yicha axborot tizimlari quyidagi tizimlarga bo'lingan: avtomatlashmagan, avtomatlashgan, avtomatlashtirilgan (3.8-rasm).

Avtomatlashmagan axborot tizimlarida axborotni qayta ishlashda zamonaviy texnika vositalari ishlatilmaydi va hamma amallami inson qo'lda bajaradi.

Avtomatlashgan axborot tizimlarida axborotni qayta ishlash amallarini bajarishda inson ishtirok etmaydi.

Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida inson ham, texnik vositalar ham axborotni qayta ishlash jarayonida ishtirok etishi

ko‘zda tutiladi va bunda asosiy texnika vositasi sifatida kompyuter olinadi.