Ðàõèìîâ Ìатназар

Kritik hajm darajasini grafik shaklida ifoda etilishi

Zarar

Ishlab chiqarish hajmi

Muallif tomonidan tavsiya etilgan 1-formula asosida yakuniy ko’rsatkichga ta’sir etuvchi omillarni quyidagi bog’lanishlarda hisob-kitob qilish mumkin.

Kritik hajm darajasiga mahsulot birligiga o’zgaruvchan xarajatlar ta’sirini hisob-kitobi;

Yk1=(Sx/Pr)*Ykr+Ur - (Sr/Pr)*Ykr+Ur

Kritik hajm darajasiga mahsulot bahosini o’zgarishini ta’siri;

Yk2=(Sx/Px)*Ykr+Ur –Ykr1

Kritik hajm darajasiga mahsulot hajmining o’zgarishini ta’siri;

Yk3=(Sx/Px)*Ykx+Ur –Ykr2

Bog’lanish bilan aniqlanadi.

3. Firma va kompaniyalar aktivlarini joylashtirish holati va uning foydalilikka ta’sirini tahlili

Firma va kompaniyalarning moliyaviy va iqtisodiy salohiyati ko’pincha aktivlarini joylashtirilishi hamda, ularning samaradorligiga bog’liq bo’ladi. Buni bevosita quyidagi izohlash mumkin. Sobiq, rejali iqtisodiyot davrida barcha aktivlar yuqoridan belgilangan tartibda ta’minlanishi va joylashtirilishidan, korxonalar erkin ularni o’zgartirishga harakat qilmas edilar. Natijada aktivlarning u yoki bu turi o’zining muqim o’rnida turishi va harakatda faol yoki nofaol holatda foydalanar edi.

Aktivlarni xududlar va tarmoqlar bo’yicha joylashtirilishida ham farqlarni sezish mumkin edi. Natijada, asosiy vositalardan samarali foydalanish darajasi ham, aktivlarni foydaliligi ham oldindan belgilangan holda tashkil etilar edi. Maboda ortiq foyda normasiga ega bo’linsa u ham markazlashgan tartibda byudjetga, davlatga yig’ib olinar edi. Mulk, aktivlar, ularning ta’minoti va joylashtirilishini mazmuni esa bugun keskin o’zgardi. Firma va kompaniyalar aktivlarni shunday joylashtirishi lozimki bu holat unga imkon qadar, maksimal darajada foyda olib kelsin yoki minimal darajada zararga ishlasin. Aktivlarni samaradorlik darajasi esa birinchi o’ringa qo’yildi.
Firma vaktivlariga quyidagilarni kiritish mumkin.

3.5.-jadval