+ 4Sana: 201 y. Mavzu: to’G’ri chiziq. Kesma darsning maqsadi

3. Yangi mavzuni yoritish:

Perpendikulyar to’g’ri chiziq

Ikki a va b to’g’ri chiziqning kesishishidan hosil bo’lgan burchaklardan biri to’g’ri burchak bo’lsa, qolganlari ham to’g’ri burchak bo’ladi (96-rasm).

Ikki to’g’ri chiziq kesishganda to’g’ri burchaklar hosil bo’lsa, bunday to’g’ri chiziqlar o’zaro perpendikulyar to’g’ri chiziqlar deyiladi va  bilan belgilanadi ( - perpendikulyarlik belgisi).

OBAC

B

C

O

A

Agar o’zaro qo’shni burchaklar 90^o dan bo’lsa, ularning umumiy tomoni ikkinchi tomonni tashkil etgan to’g’ri chiziqqa perpendikulyar bo’ladi: (AC)  (BO). O nuqta perpendikelyar asosi deyiladi (97-rasm).

O’zaro perpendikulyar to’g’ri chiziqlardagi: 1) ikki kesma bir-biriga perpendikulyar hisoblanadi; 2) ikki nur ham o’zaro perpendikulyar bo’ladi; 3) nur bilan kesma

ham bir-biriga perpendikulyar bo’ladi; 4) kesma bilan to’g’ri chiziq o’zaro perpendikulyar bo’ladi; 4) kesma bilan to’g’ri chiziq o’zaro perpendikulyardir; 5) nur bilan to’g’ri chiziq ham bir-biriga perpendikulyar deyiladi.

Quyidagi perpendikulyar to’g’ri chiziqlar haqidagi teorema va uning isbotini ko’ramiz. Teorema va uni isbotlash nima?

Teorema. Uchinchi to’g’ri chiziqqa perpendikulyar bo’lgan ikki to’g’ri chiziq o’zaro kesishmaydi.