+ 4Sana: 201 y. Mavzu: to’G’ri chiziq. Kesma darsning maqsadi

.+

4Sana: «___» _____________ 201__ y.
Mavzu: TO’G’RI CHIZIQ. KESMA
Darsning maqsadi: To’g’ri chiziq va kesma haqida tushuncha berish, misollar keltirish, ularning har biriga izoh berish.

Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________
Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash;

2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi
mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash
va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish;

3. Yangi mavzuni yoritish:

To’g’ri chiziq

Tarang tortilgan ip (10-rasm), stol va devorlarning qirralari to’g’ri chiziq haqida tasavvur beradi.

Amaliyotda to’g’ri chiziqni chizishda yoki hosil qilishda chizg’ichdan, tarang tortilgan ipdan foydalaniladi.

To’g’ri chiziq cheksiz shakl bo’lib, chizmada uning bir qismini aks ettirish mumkin (11-rasm).

Odatda to’g’ri chiziq lotin alifbosining kichik harflari bilan a, b, c, … tarzida belgilanadi. To’g’ri chiziq o’ziga tegishli ixtiyoriy ikki nuqtasining ifodasi orqali (AB), (CD), (MN), … shaklida ham belgilanishi mumkin. Bunda (AB) ifoda AB to’g’ri chiziq deb o’qiladi.

Chizma tekisligida to’g’ri chiziqqa tegishli bo’lgan va tegishli bo’lmagan nuqtalar mavjuddir (12-rasm). Agar B nuqta b to’g’ri chiziqqa tegishli bo’lsa, Bb tarzida, agar A nuqta b to’g’ri chiziqqa tegishli bo’lmasa,

Ab shaklia ifodalanadi. Bunda -tegishlilik, -tegishli emaslik belgisi. Bb ifodani b to’g’ri chiziq B nuqtadan o’tadi, Ab ifodani esa b to’g’ri chiziq A nuqtadan o’tmaydi, deb ham o’qish mumkin.