|
Key words. Innovative activity, teacher, knowledge, skills, abilities, continuous education,
objective and subjective factors.
Maxmudaxon SOBIROVA,
Andijon Davlat universiteti
tayanch doktaranti
INNOVATSION YONDASHUV ASOSIDA
BOSHLANG‘ICH TA’LIM O‘QITUVCHILARINING
BILIM VA KO‘NIKMALARINI SHAKLLANTIRISHNING
PEDAGOGIK OMILLARI
Annotatsiya
103
O‘qituvchilar bunday faoliyatga alohida tayyorgarlik ko‘rishi kerak bo‘lib, bu o‘z
navbatida, ta’lim muassasasi rahbarlarining asosiy funksiyalaridan biri bo‘lgan ta’limni
rivojlantirishning uzoq muddatli strategik rejalarini tuzishda asosiy e’tiborni o‘qituvchi-
larning u yoki bu asosda ijodiy faoliyat yuritishlari uchun tushuntirish ishlariga qaratishi
lozim.
Bu, o‘z navbatida, o‘qituvchilarning kasbiy qiziqishlari ko‘lamini kengaytirishga,
ya’ni ularning adabiyotlar o‘qib o‘rganishdan to nazariy psixologik-pedagogik va fun-
damental tadqiqotlar olib borishiga ham imkoniyatlar yaratadi. Yaxshi ilmiy-pedagogik
tayyorgarlik innovatsion faoliyatning samaradorligini ta’minlaydi. Innovatsion jarayon-
larda faol ishtirok etuvchi o‘qituvchilar muntazam ravishda o‘zini-o‘zi rivojlantirishi va
ta’lim-tarbiya tizimini takomillashtirishining katalizatoriga aylanadi, ya’ni mazkur jara-
yonlarning tezlashishida muhim ahamiyat kasb etadi.
Bunday o‘qituvchilar bilan ishlash, ya’ni pedagogik jamoani o‘ziga ergashtira ola-
digan o‘qituvchilarning faoliyatini tashkil etish va muvofiqlashtirish o‘ziga xos xususi-
yatlarga ega. Shuning uchun ta’lim muassasasi rahbarlari yangilik yaratish va ularni
tatbiq etish, ixtirochilar salohiyatidan samarali foydalanish, ularning tajribasini targ‘ib
qilish, ommalashtirish, innovatsion faoliyatlarining natijalarini baholash bo‘yicha, ay-
niqsa, ta’lim muassasasi va pedagogik jamoa darajasida zaruriy bilim, ko‘nikma va
malakalarga ega bo‘lishi zarur bo‘lib, bu ularning integrativ mahoratlarini belgilaydi.
Integrativ mahorat – bu umumlashtirilgan mahorat bo‘lib, ta’lim muassasasi rah-
barlari boshqaruv faoliyatida ijobiy natijalarga erishish, pedagogik jarayonlarni rivoj-
lantirishga yo‘naltirilgan ta’lim muassasasi ichki boshqaruvining maqsadini tizimli
rejalash tirish va amalga oshirishida zarur hisoblanadi.
Mazkur ko‘nikmaga ega bo‘lmasdan maqsadga erishishning yo‘llari, vositalari va
erishish muddatini aniq belgilash mushkul. Pedagogika fanining va oldingi tajribalar-
ning integrativ asosdagi xulosalari va tavsiyalari yangi g‘oyalarning manbasi hisob-
lanadi, ular, o‘z navbatida, innovatsion jarayonlarni boshqarish samaradorligiga o‘z
ta’sirini ko‘rsatadi.
Umumiy holda, ta’lim muassasasida o‘qituvchilarning innovatsion faoliyatini tash-
kil etishga obyektiv va subyektiv omillar sabab bo‘ladi. Obyektiv omillarga davlatning
yangi ta’lim siyosati, ta’lim sohasidagi fundamental va amaliy tadqiqotlar, ta’lim muas-
sasasining innovatsion faoliyat yo‘nalishidagi tajribalarini keltirishimiz mumkin.
Subyektiv omillarga ijtimoiy-hududiy ehtiyoj, ta’lim muassasasi faoliyatining ri-
vojlanish jarayoni, o‘qituvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalari, ilmiy salohiyatining
rivojlanishi, ta’lim muassasasi salohiyatining o‘sishi, boshqaruv xususiyatlarining o‘z-
garishi misol bo‘ladi.
Ta’limga yangicha yondashuvlarni joriy etish, birinchi navbatda, ta’lim mazmunini
yangilash, ilg‘or pedagogik texnologiyalar va o‘qitishning zamonaviy metodlarini tat-
biq etish, ta’lim jarayonini ilmiy asosda tashkil etish va uni boshqarishni zamonaviy
ijtimoiy-iqtisodiy shart-sharoitlarning talablariga mos o‘zgartirish, o‘qituvchilarni qayta
tayyorlash va malakasini oshirishning ilmiy-pedagogik asoslarini yaratish va takomil-
lashtirish hamda innovatsion ta’lim muassasalarining barcha turlariga xos innovatsion
faoliyatning strukturaviy komponentlariga asoslanishga bog‘liq.
Ta’lim muassasasi o‘qituvchilarining innovatsion faoliyatini tashkil etishning peda-
gogik shartlari sifatida quyidagilarni keltirish mumkin:
● innovatsion faoliyatning o‘ziga xos xususiyatlarini aks ettiruvchi nazariy-peda-
gogik qoidalar majmuini ishlab chiqish;
104
Do'stlaringiz bilan baham: |
