Vodorod xlorid

FARG’ONA VILOYATI FARG’ONA SHAHAR XTB GA QARASHLI 38-UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABI KIMYO FANI O’QITUVCHISI NAJMIDDINOVA ZARIFAXON ABDULBORIYEVNANING 8-SINFLARDA “VODOROD XLORID”MAVZUSIDA TAYYORLAGAN

TAQDIMNOMASI

FAN:

KIMYO

SINF_8

SANA:

11.01.2022

DARS

USLUBI

DARS

USULI

DARS

TURI

DARS

JIHOZI

SUHBAT,

KO’RGAZMA

LILIK,

YOZMA

SINFLARDA

ISHLASH,

YAKKA

TARTIBDA

ISHLASH

YANGI

BILIM

BERISH

PLAKATLAR,

KODOSKOP,

SLAYDLAR,

TARQATMA

MATERIAL

DARSNING MAQSADI:

TA’LIMIY: O’quvchilarda “XLORID KISLOTA” mavzusi

bo’yicha bilim va ko’nikmalarini hosil qilish

TARBIYAVIY: O’quvchilarga tajribalar

vaqtida texnika xavfsizligi qoidalariga rioya

qilishni o’rgatish

RIVOJLANTIRUVCHI:O’quvchilarga

“XLORID KISLOTA” mavzusiga oid nazariy bilimlarni

amalga tatbiq qilish orqali tushuntirish.

DARSNING BORISHI:

1.Darsning tashkiliy qismi.

2. O’tilgan mavzuni takrorlash.

3.Yangi mavzu bayoni

4. Boshqotirma

5.Kodoskopda test savollari

6.Tezkor savollar

7.Vazifa

YANGI MAVZU BAYONI:

REJA:

1.TABIATDA UCHRASHI.

2.VODOROD XLORIDNING OLINISHI.

3.FIZIK VA KIMYOVIY XOSSALARI.

4. VODOROD XLORIDNING ISHLATILISHI .

VODOROD XLORIDNI OLINISHI

Sanoatda olinishi. 

Vodorod xloridni sanoatda

olish uchun vodorod bilan

xlor gazlari o`zaro

reaksiyaga kiritiladi:

H2 + Cl2 = 2HCl.

Labaratoriyada olinishi 

Vodorod xloridni

labaratoriyada olish

uchun quruq

toza natriy xloridga

konsentrlangan

sulfat kislota

ta`sir ettiriladi:↑

2NaCl + H2SO4 = Na2SO4 + 2HCl↑

Vodorod xlorid rangsiz,

o`tkir xidli ,

bo`g`uvchi gaz bo`lib ,

havodan biroz og`ir

( D = 1,256 ) .

Suvda juda yaxshi eriydi,

ya`ni 1 hajm suvda

500 hajm HCl eriydi.

Vodorod xloridning kimyoviy

xossalari xlorid kislotaning

kimyoviy xossalariga

o`xshaydi.

Ammo xlorid kislotadan

farqli holda quruq vodorod

xlorid metallar

va metall

oksidlari bilan reaksiyaga

kirishmaydi.

FIZIK VA KIMYOVIY XOSSALARI

OLINISHI

Xlorid kislotani labaratoriya sharoitida olish uchun

oddiy reaksiya o`tkaziladi:

NaCl + H2SO4 = Na2SO4 + HCl ↑

Sanoatda: H2 + Cl2 = 2HCl.

ISHLATILISHI

Vodorod xlorid asosan xlorid kislota ishlab

chiqarish uchun sarflanadi.

Xlorid kislota - vodorod xloridning

suvdagi eritmasidir .

FIZIK XOSSASI

Konsentrlangan xlorid kislota-- Rangsiz,

O`tkir xidli ,Nam havoda tutaydi,Zichligi 1,19 g / sm3Kislota 37%li bo`ladi .

KIMYOVIY XOSSASI

1.Kislotalar uchun umumy bo`lgan barcha kimyoviy reaksiyalarga kirishadi .

a)Indikator ranggini o`zgartiradi:--binafsha rangli lakmus rangini qizil tusga kiritiladi;

--ishqoriy muhitdagi pushti rangli fenolftalein rangini rangsizlantiradi;-metilzarg`aldog`ining to`q sariq ranggini qizil rangga kiritadi.

b) Metallar bilan reaksiyaga kirishib tuz va vodorod hosil qiladi:

Zn + 2HCl = ZNCl2 + H2; Fe + 2HCl = FeCl2 + H2.

IV. Mustahkamlash ( 8 minut) 1-guruh vodorod xloridni ishlatilishi; 2-guruh natriy xloridni ishlatilishi; 3-guruh xlorid kislotani ishlatilishi; Guruhlar o’z ishini klaster ko’rinishida bajaradi. 10 ta o’quvchi bilan LOTOREYA o’yini o’ynaladi.

V. Baholash(2minut) Ballar yigindisi asosida( o’quvchilarni ismlari yozilgan qog’ozlardagi ballar yulduzchalar ko’rinishida yopishtirilgan.) Eng bilimdon o’quvchi- 5 ball Eng faol o’quvchi- 4 ball Eng harakatchan o’quvchi- 3 ball