Uslubiy ko’rsatma «Sanoat tеxnologiyasi va qurilish» fakultеtining ilmiy kеngashida ko’rib chiqilgan va tasdiqlangan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI

Jizzax Politexnika Instituti

«Servis» fakulteti

«Iqtisodiyot va menejment» kafedrasi

«Pul, kredit va banklar» fanidan

Nazorat ishlarini bajarishga doir

Uslubiy ko’rsatma

(sirtqi bo’lim talabalari uchun)

Bilim soxasi 200000 - Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq

Ta'lim soxasi 230000 - Iqtisod

Ta'lim yunalishi 5230200 - Menejment

Jizzax – 2020

Ushbu tavsiyalar sirtqi fakultet talabalari tomonidan o'rganiladigan "Pul, kredit va banklar " fanining dasturiga muvofiq ishlab chiqilgan.
Tuzuvchi: Sh.Rasulov

Uslubiy qo’llanma «Servis» fakultetining kengasida ko’rib chiqilgan va fydalanshga tavsiya qilingan (bayonnoma № __ «__»________2020 y).

Dekan: p.f.d., prof. v.b. J. A. Hamidov

Uslubiy ko’rsatma «Iqtisodiyot va menejment» kafedrasining majlisida ko’rib chiqilgan va tasdiqlangan (bayonnoma № __ «__»________2020 y).

Kafedra mudiri: i.f.n. S. A. Abdunazarov

Taqrizchilar: i.f.n. B. Kattakishiev,

i.f.n. N. Saidahmedova

Nazorat ishi - "Pul, kredit va banklar" fanning o'quv rejasi bo'yicha talabalarning mustaqil ishlashining muhim shakllaridan biri.

1.1. Nazorat ishi referat yozishdan iborat bo'lib, uning maqsadi:

• 
  Pul, kredit va banklar fani bo’yicha bilimlarni mustahkamlash, chuqurlashtirish va umumlashtirish;
  
• 
  ilmiy adabiyotlar va elektron manbalar bilan ishlash ko'nikmalarini birlashtirish;
  
• 
  zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish ko'nikmalarini namoyish etish;
  
• 
  Pul, kredit va banklar tizimida muammolarni hal qilish ko'nikmalarini shakllantirish;
  
• 
  o'rganish natijalarini ochiq himoya qilish ko'nikmalarini shakllantirish.
  

1.2. Nazorat ishlarini bajarish jarayonida talaba quyidagilarni bajarishi shart:

• 
  statistik hisobot, huquqiy hujjatlar, ilmiy adabiyotlar va boshqa axborot manbalari bilan ishlash qobiliyatini namoyish etish;
  
• 
  o'rganilayotgan muammo bo'yicha turli nuqtai nazarlarni taqqoslash;
  
• 
  adabiy manbalarda mavjud bo'lgan ma'lumotlarni mustaqil ravishda umumlashtirish, tahlil qilish va baholash;
  
• 
  nazorat ishini quyida belgilangan qoidalarga qat'iy muvofiq bajarish.
  

1.3. Nazorat ishi talaba tomonidan mustaqil ravishda bajariladi, u ijodiy xarakterga ega bo’lishi kerak, ilmiy adabiyotlarning tahliliy sharhini, shu jumladan joriy yil nashrlarini, tasdiqlangan tadqiqot mavzusidagi jurnallarda maqolalarni o'z ichiga olishi kerak.

1.4. Nazorat ishlarini bajarishni tashkillashtirish, o'tkazish va himoya qilish " Pul, kredit va banklar " fanidan dars beradigan o'qituvchi tomonidan boshqariladi.

1.5. Nazorat ishlari mavzusi o’quv yili boshida Iqtisodiyot va menejment kafedrasi yig'ilishida muxokama qilinib kafedra mudiri tomonidan tasdiqlanadi va har yili yangilanadi. Nazorat ishi mavzularining taxminiy ro'yxati quyida keltirilgan.

1.6. Nazorat ishi o’qituvchiga tekshirish uchun belgilangan sanadan 10 kun oldin taqdim etiladi. Agar qoniqarsiz baho qo'yilgan bo'lsa, topshirilgan mavzuni tubdan qayta ko'rib chiqishi kerak (dekanat ruxsati bilan, rahbar bilan kelishilgan holda).

2. “Pul, kredit va banklar” fanidan nazorat ishlar mavzulari.

1. 
   «Pul, kredit va banklar» fanining predmeti va vazifalari.
   
2. 
   Fanning boshqa fanlar bilan uzviy bog’liqligi.
   
3. 
   Bozor iqtisodiyotiga o’tishda fanning maqsadi va vazifalari.
   
4. 
   Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida pul munosabatlarining bozor munosabatlariga muvofiqligi.
   
5. 
   Tovar ishlab chiqarish va pulning zarurligi.
   
6. 
   Pulning mohiyati va uning xususiyatlari.
   
7. 
   Pul tovar qiymatining umumiy ekvivalenti.
   
8. 
   Bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar ishlab chiqarish va xizmatlar ko’rsatishning o’ziga xos xususiyatlari.
   
9. 
   Pulning funktsiyalari va ularga tavsif: pul qiymat o’lchovi, muomala vositasi, to’lov vositasi sifatida.
   
10. 
    Pul jamg’arma vositasi.
    
11. 
    Pul funktsiyalarining o’zaro bog’liqligi.
    
12. 
    Pulning turlari.
    
13. 
    Pulning iqtisodiyotdagi roli.
    
14. 
    Iqtisodiyotni rivojlantirishda pul barqarorligini ta’minlashning o’rni.
    
15. 
    Pul aylanishi haqida tushuncha va uning tuzilishi.
    
16. 
    Pul aylanishining tarkibiy qismlari.
    
17. 
    Naqd pulsiz hisob-kitoblar, uni tashkil qilish tamoyillari va rivojlantirish istiqbollari.
    
18. 
    Naqd pul aylanishi va uning xususiyatlari.
    
19. 
    Naqd pulsiz hisob-kitoblarning asosiy shakllariga qisqacha tavsifnoma, ularning xususiyatlari va qo’llash imkoniyatlari.
    
20. 
    Pul yaratish mexanizmi.
    
21. 
    Pul muomalasi qonuni.
    
22. 
    Muomaladagi pul massasi va uni boshqarish.
    
23. 
    Pul agregatlari, ularga tavsifnoma va pulni tartibga solish amaliyoti. 24. O’zbekistonda pul agregatlari va ularning xususiyatlari.
    

25. 
    Pul kredit siyosati va uning asosiy yo’nalishlari.
    
26. 
    Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida pul muomalasini tartibga solish va barqarorlashtirishda Markaziy bankning roli.
    
27. 
    Pul tizimi va uning asosiy elementlari.
    
28. 
    Pul tizimining turlari va ularning evolyutsiyasi.
    
29. 
    O’zbekiston Respublikasida pul tizimi rivojlanishining tarixi.
    
30. 
    O’zbekiston Respublikasida mustaqil pul tizimining joriy qilinishi (1991-1993 yillardagi pul muomalasi. So’mning muomalaga kiritilishi, 1994 yildagi pul islohoti).
    
31. 
    O’zbekiston Respublikasi pul tizimining amaldagi holati va asosiy maqsadi.
    
32. 
    Pul tizimining barqarorligi.
    
33. 
    Turli mamlakatlarning pul tizimi va uning o’ziga xos xususiyatlari.
    
34. 
    Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida milliy valyutaning konvertabelligini ta’minlash yo’llari.
    
35. 
    Pul nazariyalari to’g’risida umumiy tushuncha.
    
36. 
    Pul nazariyalarining kelib chiqishi, turlari va namoyondalari.
    
37. 
    Pulning metallik nazariyasi.
    
38. 
    Pulning nominallik nazariyasi va uning manbalari.
    
39. 
    Pulning miqdoriy nazariyasi.
    
40. 
    Pulga keynsian, nokeynsian va boshqa qarashlar.
    
41. 
    Pul nazariyasining yangicha talqin qilinishi.
    
42. 
    Inflyatsiya, uning mazmuni, kelib chiqish sabablari va shakllari.
    
43. 
    Inflyatsiyaning sotsial-iqtisodiy oqibatlari.
    
44. 
    Pul muomalasini barqarorlashtirish va inflyatsiyani bartaraf qilish yo’llari.
    
45. 
    Pul islohotlari va uni pul muomalasini barqarorlashtirishdagi o’rni.
    
46. 
    Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida Markaziy bank pul-kredit siyosatining o’ziga xos xususiyatlari.
    
47. 
    Kredit tushunchasi va uni iqtisodiy kategoriya sifatida vujudga kelishi.
    
48. 
    Fondlar (kapital)ning aylanishining o’ziga xos xususiyatlari va kreditning zarurligi.
    
49. 
    Kreditning mohiyati va uning funktsiyalari.
    
50. 
    Kredit qonuniyatlari va chegaralari.
    
51. 
    Kreditning tamoyillari va ularning moxiyati.
    
52. 
    Kreditning bozor iqtisodiyotidagi roli.
    
53. 
    Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida kreditning roli va ahamiyati.
    
54. 
    Natural va tovar xo’jaligida kredit munosabatlarining yuzaga kelishi.
    
55. 
    Kredit munosabatlari va kredit bozorining tarixiy rivojlanish jarayonlari.
    
56. 
    Boshqariladigan kredit munosabatlariga o’tilishi.
    
57. 
    Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida kredit munosabatlarining ahamiyati.
    

Talaba nazorat ishlarini mavzularini reyting daftarchasi raqamini oxirgi soniga mos ravishda tanlaydi Masalan: reyting daftarchasining raqami 170051 bo’sa talaba 1- variantni tanlaydi, 170061 raqamga esa 11 - variant tanlanadi va x.k.

3.1. Nazorat ishlarini bajarish quydagi boshqichlarda iborat:

• 
  nazorat ishi mavzusini tanlash;
  
• 
  nazorat ishi rejasini tuzish va uni rahbariga tasdiqlatish;
  
• 
  tavsiya etilgan va qo'shimcha ilmiy adabiyotlarni o'rganish, me'yoriy hujjatlar va nazorat ishi mavzusi bilan bog'liq boshqa manbalar bilan tanishish;
  
• 
  belgilangan talablarga muvofiq nazorat ishlarini yozish va bajarish;
  
• 
  raxbarga nazorat ishini tekshirish uchun topshirish;
  
• 
  kamchiliklarni bartaraf qilish, tavsiyalarni bajarish, talablarga muvofiq bajarish;
  
• 
  nazorat ishini himoya qilish.
  

3.2. Talaba kafedra tomonidan tasdiqlangan ro'yxatdan nazorat ishi mavzuni tanlash huquqiga ega. Talabaning o'z mavzusini, agar u fanning mazmuniga mos bo'lsa, uni rahbar bilan kelishgandan so'ng taklif qilishi mumkin.

3.3. Mavzularni tanlamagan va ro'yxatdan o'tmagan talabalarga mavzini ilmiy rahbar beradi. Belgilangan mavzular ro'yxati kafedra kotibi tomonidan belgilanadi.

3.4. Talabalar o'zlarining rahbarlaridan individual ravishda maslahat olishlari mumkin.

3.5. Biror mavzuni tanlagandan so'ng, talaba ishning rejasini (tarkibini) tuzadi, uni rahbar bilan kelishish kerak.

3.6. Nazorat ishi tarkibiga quyidagilar kiradi:

• 
  titul sahifasi;
  
• 
  mazmini;
  
• 
  kirish;
  
• 
  asosiy qism;
  
• 
  xulosa;
  

- foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati.

3.7. Kirish so'zida quyidagi muhim jihatlar aks ettirilgan:

- ish bag'ishlangan muammoning umumiy xususiyatlari, uning dolzarbligi;

- tadqiqot ob'ekti va mavzusi;

- maqsad va vazifalar;

- ishlatilgan materiallar ro'yxati, manbalar ma'lumotlari, usullari va tadqiqot usullari;

-   ish tuzilishining xarakteristikasi.

Kirish qisqa (1-2 bet) va aniq bo'lishi kerak.

3.8. Asosiy qism (18-25 bet) 2-3 bob va paragraflarga bo'linishi mumkin. Bo'limlar va paragraflarning sarlavhalari aniq bo'lishi kerak, nazorat ishi mazmunini aks ettirishi kerak, asarning aniq nomini takrorlamaslik kerak.
Asosiy qism quyidagilarni o'z ichiga oladi:

• 
  o'rganilayotgan muammoning nazariy jihatlari mazmunini bayon qilish (turli mualliflarga majburiy havolalar bilan);
  
• 
  munozara masalalarini aks ettirish (manbalarga havolalar bilan);
  
• 
  mustaqil ravishda kuzatuvlar va xulosalar (nazariy va / yoki amaliy);
  
• 
  zarur ma'lumotlarni siqilgan shaklda jadvallar, (agar kerak bo'lsa);
  
• 
  grafik materiallar (agar kerak bo'lsa).
  
• 
  raqamli ma'lumotlardan va matn qismlaridan foydalanish, hatto matn o'z so'zlaringiz bilan aytilgan bo'lsa ham, manbaga havolalar bilan birga bo'lishi kerak.
  

3.9. Nazorat ishini asosiy qismi tanlangan muammo bo'yicha adabiyot sharhi shaklida (kamida 10 ta manba) shakllantiriladi. Bu erda o'rganilayotgan muammo bo'yicha alternativ nuqtai nazarlarni tanqidiy ko'rib chiqish, ularni tasniflash, o'ziga xosliklari, xususiyatlari, afzalliklari va kamchiliklari, ko'rib chiqilayotgan muammoni hal qilishga moslashish, uning bilim darajasi, murakkabligi, dolzarbligi va ahamiyatini ko'rsatish muhimdir. Munozarali masalalarda talaba o'z nuqtai nazarini oqilona bayon qilishi kerak.

3.10. Muammoni tavsiflashda, muayyan ta'riflardan foydalanganda, har xil nuqtai nazarlarni taqqoslashda va hokazo, ma'lumot manbasini aniq belgilash kerak - monografiya, maqola, qonun, o'quv materiallari va boshqalar va boshqalar. Manbalarni nafaqat so'zma-so'z iqtibos qilishda (bu holda, qo’shtirnoq shaklida) qo’shtirnoq shaklida emas, balki erkin ekspozitsiyada ham nomlash kerak. Sinov yangi nazariyani yaratmaydi. Talabaning vazifasi muammo bo'yicha turli nuqtai nazarlarni tahlil qilish, ularni taqqoslash, umumlashtirish. Bunday holda, albatta, manbalarga havolalar kerak. Havolasi - bu ko'chirma, bayonnoma, manbaning xulosasi va (yoki) manbaning ko'rsatmasi. Raqamli materiallarni yoki jadvallarni olishda, matnda qarzlarni taqdim etishda, shuningdek tahlil qilinayotgan savol keltirilgan manbani ko'rsatishda va hokazolarda ma'lumotlardan foydalaniladi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxatiga havolasi quyidagicha amalga oshiriladi: olingan matndan keyin (jadvallar, ma'lumotlar va boshqalar), to'rt burchak qavslar matni ro'yhatdagi manbaning seriya raqamini ko'rsatuvchi va vergul bilan ajratiladi, sahifa raqami ko'rsatiladi. Masalan, "ko'rsatilganidek A.N. Petrov [1, 12-14-betlar] ... "

3.11. Shuni esda tutish kerakki, nazorat ishi umumiy moda muammolarga emas, balki qurilish marketingi muammolariga nisbatan amalga oshiriladi. Bunda aniq fanning tushunchalari va usullaridan foydalanishi kerak.

3.12. Xulosada (1-2 bet) asosiy xulosalar, o'rganish natijalari bo'yicha umumlashtiruvchi ma'lumotlar keltirilgan, olingan natijalardan foydalanish imkoniyati to'g'risida tavsiyalar berilgan.

3.13. Ishlatilgan adabiyotlar ro'yxati DSi 7.1-2003 ga muvofiq tuziladi. Bunga faqat ish matni bilan bog'langan adabiyotlar kiradi. Amaldagi manbalar quyidagi ketma-ketlikda joylashtirilgan (bitta raqamlash bilan):

O’zbekiston Respublikasi hukumati va ta'sis sub'ektlarining farmonlari va qarorlari.

Ko'rsatmalar va havolalar.

Ilmiy adabiyotlar (alifbo tartibida).

Chet tillaridagi manbalar (alifbo tartibida).

Elektron manbalar.

Foydalanilgan adabiyotlar kamida 10 nomdagi ilmiy nashrlarni o'z ichiga olishi kerak.

3.14. Ekspertiza davlatlararo standartlarga muvofiq amalga oshiriladi:
DSi 7.32-2001 «Ilmiy-tadqiqot ishlari bo'yicha hisobot. Tuzilishi va dizayn qoidalari ";

DSi 7.1-2003 "Bibliografik yozuv. Bibliografik tavsif. "

3.15. Ish 210x297 mm hajmdagi A4 qog'ozining oq standart varaqasida (bir tomonda) bajariladi. Ish matni kompyuterga yozilgan (Times New Roman 14 shrift, 1,5 intervaldan keyin: tepa - 2 sm; chap - 3 sm; o'ng - 1 sm; pastki - 2 sm; pastki qism - 1,25 sm).

Sinov ishlarining hajmi 20-30 sahifadan oshmasligi kerak. Sahifa raqami varaqning pastki qismining o'rtasiga qo'yilmaydi.

3.16. Bo'limlar va xatboshilar sarlavhalari bosh harf bilan yozilib, pastki chiziqlardan foydalanmasdan oxirida nuqta qo'yilmaydi, Agar sarlavhadan keyingi 2-3 satr matn sig’masa, sahifaning oxiriga sarlavha yozolmaydi.

3.17. Rasm va jadvallarni raqamlari:

rasmlar va jadvallarni raqamlashtirish (1-jadval, 2-jadval va boshqalar);

jadval ustunlarida bo'sh joy qoldirolmaysiz; ularni "-" belgisi bilan to'ldirish yoki "yo'q", "ma'lumotlar yo'q" deb yozish kerak;

barcha jadvallar va raqamlar tematik nomlarga ega bo'lishi kerak (ism markazlashtiruvchi jadval yordamida tepada yozilgan);

barcha jadvallar va rasmlar matnda ko'rsatilishi kerak; ulashda "rasm" yoki "jadval" so'zlarini uning raqamini ko'rsatgan holda yozishingiz kerak.

3.18. Ilmiy rahbar tomonidan tekshirilgandan so'ng, talaba rahbarning olingan sharhlariga muvofiq uni tuzatishi va / yoki to'ldirishi, talablarga muvofiq tartibga solishi, mantiqiy va stilistik xatolar va yozuvlarni yo'q qilishi kerak.

3.19. Tekshirish natijalariga ko'ra o'qituvchi ishning mazmunini aniqlaydigan savollarni beradi. Savollar to'g'ridan-to'g'ri test mavzusiga, shuningdek boshqa tegishli mavzularga tegishli bo'lishi mumkin.

3.20. Baholashda quyidagilar hisobga olinadi: ishlarning sifati va bajarilishi, savollarga javoblar.

3.21. Qoniqarsiz baho olganidan so'ng, talaba yangi mavzudagi nazorat ishini qayta bajarishi yoki avvalgisini jiddiy ravishda qayta ishlashi shart.

3.22. Himoyadan so'ng, muddatli qog'oz kafedra 6 oy davomida saqlanadi va keyin yo'q qilinadi.

Asosiy va qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar hamda axborot manbaalari