Universitetining jizzax filiali

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA 
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI O‘ZBEKISTON MILLIY 
UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI
 
 
“Psixologiya” fakulteti 
“Psixologiya”kafedrasi 
Ijtimoiy psixologiya 
Fanidan 
MUSTAQIL ISH 
Mavzu: Ijtimoiy psixologiya fani predmeti 
BAJARDI: 931-20 guruh talabasi M. Norqulov. 
QABUL QILDI: O. Ravshanov 
Jizzax_2022 

---

Ijtimoiy psixologiya fani predmeti
 
Reja: 
 
 
1.
 
Ijtimoiy psixologiyaning tarixi haqida. 
2.
 
Ijtimoiy psixologiyaning predmeti va vazifalari.
 
3.
 
Ijtimoiy psixologiyaning boshqa fanlar bilan aloqasi.
 
4.
 
Ijtimoiy psixologiyaning bo`limlari.
 
 

---

Odamlar hamkorlikda mehnat qilish va yashash ehtiyojini sezgan davrdan boshlab 
insoniyat jamiyati bunyod bo`lib ularda ijtimoiy psixologik tafakkur, ijtimoiy ruh paydo 
bo`lgan. Bunday ruh qonuniyatlarini o`rganish, uning sirli tomonlarini sharxlashga 
insoniyatning eng ilg`or vakillari harakat qilganlar. Lekin ijtimoiy ruh qanchalik qadimiy 
bo`lsa, unintg sirlarini o`rganuvchi fan – ijtimoiy psixologiya shunchalik navqirondir. 
Uning navqironligi
Fan sifatida
Ikkala muallif ham biri psixolog, biri sotsiolog, bo`lishiga qaramay, bu fanning asosiy 
predmeti ijtimoiy taraqqiyot hamda psixik taraqqiyot qonuniyatlarini uyg`unlikda 
o`rganishdir, degan umumiy xulosaga kelishgan. 
 
Hozirgi kungacha ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi va u o`rganadigan sohalar 
borasida turlicha qarashlar va tortishuvlar mavjud. 
1.1- sxema 
Rus olimasi Galina Andreevaning ta`kidlashicha ijtimoiy psixologiya sohasida 
ishlayotgan mutaxasisni kimligi – uning fan predmetiga yondashuvida namayon bo`ladi. 
Sotsiolog ijtimoiy qonuniyatlari jamiyatdagi an`analar va uning qoidalar tilida 
tushuntirsa, psixolog – shaxs psixologiyasining qonuniyatlarini umumjamiyat qonun 
qoidalariga tadbiq etadi. G. Andreeva ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi haqidagi hozirgi 
zamon qarashlarini umumlashtirib, uch xil yondashish mavjudligini asoslaydi. 
Ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi borasidagi qarashlar
. 
Rus sotsiologlari: G. P. Predvechniy va A. Sherkovenlarning “Sotsial 
psixologiya” kitobida “Ob`ektiv borliqning, unda ro`y beradigan 
hodisalarning psixik tomonidan o`ziga xos tarzda in`ikos etilishidir.” deb 
bayon qilganlar. Ular ko`proq sotsiologik yondashish bilan muammolarni 
yechishga harakat qilganlar.
o`zining metodi, predmeti va fanlar tizimidagi o`rninig yangiligi, 
taraqqiyotning yangi davriga shakllanib, rivojlanishiga turtki
berganligi bilan bog`liqdir. 
yuzaga kelishi va tan olinishi rasman 1908 – yil hisoblanib, xuddi 
ana shu yil ingliz psixologi V. Makdugall “Ijtimoiy psixologiyaga 
kirish”, amerikalik sotsiolog olim E. Ross esa “Ijtimoiy psixologiya” 
asarlarini chop ettirgan edilar. 
A.B. Petrovskiy va V.V. Shpalinskiylar “Jamoaning ijtimoiy psixologiyasi” 
kitobida “Ijtimoiy psixologiya turli uyushgan va uyushmagan guruhlardagi 
odamlar muloqoti, o`zaro ta`sir va munosabatlardan kelib chiqadigan psixik 
hodisalarni o`rganadi.”degan fikrni bildirganlar. Bu psixologik yondashuv. 
Nemis olimlari G. Gibsh va M. Forverglar fan predmetiga shunday tariff 
keltiradi: “Odamlar uyushmasi koorparatsiyalar – ijtimoiy psixologik 
tadqiqotlarning asosidir”, ob`ekti – ijtimoiy o`zaro ta`sirdir. 

---

1.2-sxema. 
Ijtimoiy psixologiyaning alohida fan bo`lib ajralib chiqishiga sabab bo`lgan
Ilmiy manbaalar ikki fan psixologiya va sotsiologiya faning erishgan yutuqlari va har 
qaysining doirasida ma`lum muammolarning echilishi uchun yana qo`shimcha alohida 
fanning bo`lishi lozimligini tan olish tufayli yuzaga keldi. Psixologiya va sotsiologiya ijtimoiy 
psixologiya fanining “Ota - onalaridir”.