Topshiriqlar
Auditoriyadagi stol - stullar o’lchamlari(sm):
Bo’y uzunligi
|
Parta qopqog’ining balandligi
|
Parta o’tirg’ichining balandligi
|
Nishablik holati (gradius)
|
Amalda
|
Norma
|
Amalda
|
Norma
|
Amalda
|
Norma
|
172 sm
|
80 sm
|
78 sm
|
50 sm
|
48 sm
|
10-15-gradus
|
12-15-gradus
|
O’quvchining aqliy ishchanlik qobiliyati davrlari haqidagi ma’lumotlar asosida jadvalni to’ldiring.
3.Ekologiyada qo‘llaniladigan usullar qaysilar.To’liq ma’lumot yozing?
Ekologiya so’zi o’zining ilmiy biologik termin ahamiyati o’rnini, muhim sotsial ,siyosiy termin bilan almashdi.Endi ekologiyani mohiyati tabiatni muhofaza qilish va undan ratsional foydalanish deb tushunila boshlandi.Akademik D.S.Lixachyov ta‘biri bilan aytganda «ekologik madaniyat» deb ham atash mumkin. Ekologiya { grekcha “oikos”, yashash joyi, uy, boshpana “logos”, fan} terminini nemis olimi E.Gekkel {1866} fanga kiritdi. Rus tilida ekologiya terminini birinchi marta I.I Mechnikov {1868} ishlatdi.Boshqa fanlar singari ekologiya fani ham o’zining uzoq tarixiga ega.Ekologiya – demak bu tirik organizmlarni yashash muhiti bilan hamda o’zaro aloqalarini, munosabatlarini o’rganadi. Muhit, turlar, populyatsiyalar, biostenozlar va biosfera kabi tushunchalar ekologlyaning asosiy ob’ekti hisoblanadi.Shuning uchun ham umumiy ekologiya to’rt bo’limga bo’linadi. 1.Autekologiya { yunoncha “aytos” – “o’zi” degan ma’noni b}. ayrim turlarni o’zlari yashab turgan muhit bilan o’zaro aloqasi, munosabati. 2.Populyastiyalar ekologiyasi { fr. “populyas’on”- “aholi”.}populyastiyalar tuzilishi va dinamikasini o’rganadi. 3.Sinekologiya – { yunoncha “sin” – birgalikda } Biostenozlar tuzilishi va xossalari, tashqi muhit bilan o’zaro munosabatlarini o’rganadi. 4.Biosfera {yunoncha “bio”-hayot, “sfera” – shar degan m.b} Er qobig’idagi tirik mavjudotlarni tarqalishini o’rganadi.
Ekologik omillar 3 ta asosiy guruhga boʻlinadi:
1. Abiotik omillar — anorganik tabiat sharoitining yoki oʻlik tabiatning yigʻindisi. Bularga harorat, yorugʻlik, namlik, suv, tuproq, relyef kiradi.
2. Biotik omillar: Bunga tirik tabiat elementlari (tirik organizmlarning bir-biriga va yashash muhitiga taʼsiri) kiradi. Biotik omillar fitogen va zoogen omillarga boʻlinadi. Fitogen omillar deganda yuksak va tuban oʻsimliklarning organizmga taʼsiri eʼtiborga olinsa, zoogen omillar deganda esa organizmga barcha hayvonlarning taʼsiri nazarda tutiladi.
3. Antropogen omillar — bu inson faoliyati bilan bogʻliq boʻlgan omillar, yaʼni odamlarning oʻsimlik va hayvon turlari yoki ular guruhlarining tuzilishiga koʻrsatgan taʼsiridir. Tirik organizmlarga juda koʻp omillar taʼsir koʻrsatadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |