Топология – локал ҳисоблаш тармоғидаги компьютерларнинг жойлашишини ифодаловчи термин

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

• Топология – локал ҳисоблаш тармоғидаги компьютерларнинг жойлашишини ифодаловчи термин

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

• Топология тармоқнинг умумий таркибий тузилмасидир. Тармоқ топологияси компьютер, кабел ва тармоқнинг бошқа таркибий қисмларини жисмоний жойлашувини ифодалайди. Ҳар бир топология аниқ шартларни қўяди. Турли топологиялар компьютерларни тармоқда аниқ ўзаро ишлаш усулига ҳам талаб қўяди.
• Асосий топологияларга
• Шина - (шина, bus )
• Юлдуз - (звезда, star )
• Ҳалқа - (кольцо, ring) топологиялари киради.

• Агар компьютерлар бир кабел (сегмент) бўйлаб уланган бўлса, бундай топология шина деб аталади.

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

• 4

• 4

• РС1

• РС2

• РСk

• РСn

• 

•   

•   

• Маълумот

• 1

• 3

• 2

• 5

• 5

• 6

•    

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

• Бундай тармоқлар қуйидагича ишлайди;

• Пакетларни узатишда, маълумот узатувчи компьютер уни аниқ адресли компьютерга кабеллар орқали электр сигналлари кўринишида юборади (PCk).
• Бу пакет электр сигнали кўринишида хар иккала томонга тармоқ бўйлаб тарқалади.
• Аммо бу сигналларни фақат пакетда адреси кўрсатилган компьютер қабул қилади.

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

• Электр сигнали кўринишидаги маълумотлар кабелнинг охирги қисмига етиб келиб шинани эгаллаб олади, бу эса қолган компьютерларга маълумот юборишни чегаралаб қўяди.
• Шу сабабли кабелнинг хар иккала томонидан терминаторлар ўрнатилади, улар шинадаги сигналларни иккинчи томонга йўналтириш учун хизмат қилади.

•     

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

• Тармоқ сегментидаги компьютерлар орасидаги масофа узоқ бўлса, сегментда электр сигналининг сусайиши кузатилиши мумкин. Бу ўз навбатида пакетларни керакли адресга етиб бормаслигини ифодалайди. Шу боис сегмент икки қисмга ажратилиб улар орасига репитер (повторитель) ўрнатилиши мумкин.

• 

• 1-сегмент

• 2-сегмент

• Репитер

• Агар компютерлар бир нуқтадан чиққан сегментларга ёки тўплагичга уланган бўлсалар, бундай топология юлдуз деб аталади.

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

• РС

• РС

• РС

• РС

• Hub (концентратор)

• 

• 

• 

• 

• Агар компютерлар уланган кабел ҳалқа қилиб уланган бўлса, бундай топология ҳалқа деб аталади.

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

• РС2

• РСk

• РС1

• 

• 

• 

• 

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

• Бундай тармоқлар шина тармоғидан кескин фарқ қилади. Ҳар бир компьютер қабул қилинган сигналларни кучайтиради ва уларни навбатдаги компьютерга узатиб репитер вазифасини бажаради. Юлдуз тармоғидан эса тармоқдаги компьютерлар орасида узлуксиз алоқа булишини талаб қилади. Шу сабабли бирор компьютернинг ишдан чиқиши бутун тармоқнинг иш фаолиятини тўхтатиб қўяди.

• Локал хисоблаш тармоқлари топологиялари

Топология	Қулайлиги	Камчилиги
Шина	кабел тежалади осон кенгайтирилади содда ва кафолатли	-кабелни ишдан чиқиши, тармоқ ишини тўхтатади. -маълумотларнинг кўплиги, утказиш қобилиятини пасайтиради.
Юлдуз	-компьютерлар сонини осон кўпайтириш мумкин. -марказдан бошқариш ва назорат қилиш мумкин. -бирор компьютернинг ишдан чиқиши тармоққа таъсир қилмайди.	-марказий концентраторнинг ишдан чиқиши, тармоқни иш фаолиятини тўхтатиб қўяди.
Халқа	-барча компьютерлар бир хил мавқега эга. -фойдаланувчилар сони катта ахамиятга эга эмас.	-бирор компьютернинг ишдан чиқиши тармоқ фаолиятини тўхтатиб қўяди. -тармоқ конфигурациясини ўзгартириш тармоқ ишини тўхтатади.

• Юқоридаги топологияларнинг қиёсий характеристикалари