Локал компьютер тармоғининг асосий топологияси Тармоқ топологияси

Локал компьютер тармоғининг асосий топологияси
Тармоқ топологияси - бу компьютерлар алоқа каналлари бирлашувининг мантиқий схемаси. Локал тармоқларида кЎпинча қуйидаги уч асосий топологиянинг биридан фойдаланилади: моноканалли, айланма ёки юлдузсимон. Бошқа кЎпгина топологиялар шу учтасидан келиб чиқади. Тармоқ узелларининг каналга кириш кетма-кетлигини аниқлаш учун кириш услубининг Ўзи зарур.
Кириш услуби - бу моддий даражада узелларни бирлаштирувчи маълумотларни узатиш каналидан фойдаланишни белгиловчи қоидалар тЎпламидир. Локал тармоқларида энг кенг тарқалган кириш услублари Ethernet, Trken-Ring, Arenet саналади. Тармоқ платалари моддий қурилма бЎлиб, ҳар бир компьютер тармоғига Ўрнатилади ва тармоқ каналлари бЎйича ахборот узатиш ҳамда қабул қилишни таъминлайди.
Моноканал топология тармоғи
Моноканал топология тармоғи барча компьютер тармоғини бирлаштирувчи битта алоқа каналидан фойдаланади. Топология тармоғида энг кенг тарқалган услуб бу элтувчи частотани ва ихтилофларни аниқловчи кириш услубидир (CSMA/CD).
Бунда аввало тармоқнинг кириш услубида коммуникация канали бЎйича маълумотларни жўнатишдан олдин канал тинглаб кўрилади ва у унинг бЎш эканлигига ишонч ҳосил қилгандан сЎнггина, пакет жЎнатилади. Агар канал банд бЎлса, узел тасодифий вақт оралиғида пакетни узатишга қайта уриниб кЎради. Битти тармоқ узели орқали узатиладиган маълумотлар барча узелларга етиб боради, аммо бу маълумотлар учун мЎлжалланган узелгина уларни аниқлайди ва қабул қилади.
Канал бандлиги олдиндан эшитилиб кЎрилса-да, иккита узел орқали пакетларни бир вақтда узатиш пайтида ихтилоф пайдо бўлиши мумкин. Бу шу нарса билан боғлиқки, сигнал канал бЎйлаб Ўтаётганда вақтинчалик ушланиб қолиши мумкин: сигнал юборилган, лекин эшитиб кЎриладиган узелгача етиб бормаган бЎлади, натижада узел каналини бўш деб ҳисоблаб, узатиш бошланади. Бундай кириш услубига эга тармоққа Ethernet тармоғи мисол бЎла олади. Ethernet тармоғида локал тармоқлар учун маълумотларни узатиш тезлиги секундига 10 Мбитга тенг (Мбит/с).
Кичик ЭҲМ, микро ЭҲМ ва ниҳоят шахсий компьютерларнинг пайдо бЎлиши маълумотларни қайта ишлаш тизимини ташкил этишга замонавий ахборот технологиясини яратишга янгича ёндашувни талаб этади. Айрим ЭҲМларнинг маълумотларини марказлашган ҳолда қайта ишлаш тизимидан тақсимланган ҳолда қайта ишлашга ўтиши борасида мантиқий асосланган талаб пайдо бЎлади.
Маълумотларни тақсимланган ҳолда қайта ишлаш - бу маълумотларни мустақил ҳолда, лекин тақсимланган тизимни ифодаловчи, бир-бири билан боғланган компьютерлар томонидан қайта ишлаш демакдир. Шунингдек узатиш тезлиги 100 Мбит/с га тенг Fast Ethernet мавжуд. Gigabit Ethernet технологияси юзага келмоқда. Маълумотларни тақсимланган ҳолда қайта ишлашни амалга ошириш учун кўп машинали ассоциация ташкил этилган. Унинг тузилмаси қуйидаги йЎналишлардан бири бўйича ишлаб чиқилади:

• 
  кўп машинали ҳисоблаш комплекслари (КҲК);
  
• 
  компьютер (ҳисоблаш) тармоғи.