Tamoillari va klassifikasiyasi

---

7 
1-MAVZU: KIRISH. KOMPYUTER ARXITEKTURASINING 
RIVOJLANISH BOSQICHLARI, KOMPYUTERLARNI TASHKIL ETISH 
TAMOILLARI VA KLASSIFIKASIYASI. 
 
Reja 
1.
Fanning asosiy tushunchalari 
2.
Kompyuterni tashkil etishda umumiy qarashlar 
3.
Kompyuterning rivojlanish bosqichlari 
4.
Fllin klassifikasiyasi va arxitekturalar 
5.
Kompyuterlar va hisoblash tizimlariga qo’yiladigan umumiy talablar 
Tayanch atamalar: Blez Paskal , 
Paskal arifmometri, Musiqali sandiqcha , 
Neyman kompyuteri, Mir-1, Mir-2, Minsk-
2, 22, 32, M-220, 222, BESM-3, 4, 4M, 
Rozdan, Ural-11, 14, 16, BESM-6. Strela, 
BESM-1, M-2, M-3, M-20, Minsk-1,12,14, 
BESM-2, 
Ural-1. 
TI-ASC 
(Texas 
Instruments 
Advanced 
Scientific 
Computer), STAR-100, Intel 8080 (8), 8086 (16), 8088 (16), 80486 (32), SISD 
(Single Instruction stream/ Single Data stream), SIMD (Single Instruction 
stream/Multiple Data stream), MISD (Multiple Instruction stream/ Single Data 
stream), MIMD (Multiple Instruction stream/ Multiple Data stream), 
Narx/unumdorlik munosabati, Masshtablashtirish, Dasturiy ta’minotning mosligi 
va mobilligi. 
Fanning asosiy tushunchalari 
 
Hisoblash texnikasi sohasi, hususan kompyuterlarning qanday tuzilganligiga 
oid nashr qilingan adabiyotlarda asosiy e’tibor, kompyuterni tashkil etuvchi 
apparat vositalarning qanday tuzilganligi, nimaga mo‘ljallanganligi hamda qanday 
ko‘rsatgichlar asosida ularni tavsiflash mumkinligiga qaratilgan. Ushbu adabiyotlar 
ko‘proq kompyuterning apparat qismi bilangina shug‘ullanuvchi mutaxassislar 
uchun mo‘ljallangandir. Ohirigi 10-15 yillar davomidagi rivojlanish shuni 
ko‘rsatdiki, kompyuterni o‘zining faoliyatida qo‘llayotgan har bir soha 
mutaxassisi, 
ayniqsa 
kompyuter 
injiniringi, 
dasturiy 
injiniring 
va 
telekommunikatsiya kabi sohalar mutaxassislari uchun - kompyuterni tashkil 

---

8 
qiluvchi apparat va dasturiy vositalarini birgalikda o‘rganish maqsadga muvofiq 
ekan. Kompyuterning apparat va dasturiy vositalarini birgalikda o‘rganish 
deganda, kompyuter va kompyuter tarkibiga kiradigan qurilmalarni qanday 
tuzilganligi bilan birga, ularda ma’lumotlarni ishlash jarayonlari qanday amalga 
oshirilishini ham o‘rganish tushuniladi. Bunda ma’lumotlarni ishlash dasturlari 
qanday algoritmlar asosida tuzilganligi, ushbu algoritmlarni so‘z bilan 
ifodalashdan tortib, to amaliy dastur sifatida shakllanish bosqichlarini mukammal 
bilish kerak bo‘ladi.