Shohjahon normurodov

SHOHJAHON NORMURODOV
ONA TILI
fanidan
MUKAMMAL
QO‘LLANMA
Ushbu qo‘llanma kirish imtihonlariga tayyorlanuvchi abituriyentlarga, maktab o‘quvchilariga, masofadan turib o‘quvchi imkoniyati cheklangan abituriyentlarga mo‘ljallangan.
QARSHI-2021

KIRISH

“HAYOTIN O‘TKAZSA O‘RGANIB SABOQ,
USTOZ HAM, SHOGIRD HAM HECH BO‘LMAS NO‘NOQ”
(ABU SHUKUR BALXIY)
ASSALOMU ALAYKUM, QADIRLI, ILIMGA CHANQOQ YOSHLAR! BUGUNGI KUNDA DUNYO JADAL SUR’ATLARDA RIVOJLANIB BORMOQDA. USHBU RIVOJLANISH ZAMONIDA SIZ KABI YOSHLARDAN SERGAKLIK, ZUKKOLIK, ILM-U FANGA BO‘LGAN QIZIQISHNI TALAB TALAB ETADI. HAR QANDAY SIVILIZATSIYANING ASOSIDA KUCHLI TAFAKKUR VA ILM YOTADI. BIR PAYTLAR JAHON ILM-U FAN RAVNAQIGA TAMAL TOSH QO‘YGAN BUYUK AJDODLARNING VORISI EKANLIGINGIZNI UNUTMANG! VA ULARGA MUNOSIB AVLOD BO‘LISHGA INTILING! BUGUN DUNYO SIZDAN SHUNI KUTMOQDA.
ZERO ENG KATTA EHTIYOJ BU BILIMGA BO‘LGAN EHTIYOJDIR. O‘QING, IZLANING EHTIYOJNI QONDIRING!
LEKIN SHUNI UNUTMANG! ILIMNING SULTONI BO‘LISH UCHUN, O‘QISHNING QULI BO‘LISH KERAK.


(MUALLIFDAN)
ONA TILI umumiy ma’lumot
Til – ma’lum jamiyatning a’zolari uchun barobar xizmat qiluvchi ijtimoiy-ruhiy aloqa vositasi, kishilar o‘rtasidagi aloqa- aralashuv quroli bo‘lgan ijtimoiy hodisa bo‘lib, uni xalq yaratadi va unga sayqal beradi.
Hozirgi kunda yer yuzida 7000 ga yaqin til bo‘lib, ular asosan, 4 ta oilaga bo‘linadi:
1 hind-yevropa
2 xom-som
3 xitoy-tibet
4 turkiy
Tillarni oilalarga bo‘lishda ularning bir-biriga yaqinligi ya’ni qarindoshligi inobatga olinadi. Bir-biriga yaqin umumiy jihatlari ko‘p bo‘lgan tillar qarindosh, bir-biridan uzoq umumiy jihatlari bo‘lmagan tillar qarindosh bo‘lmagan tillar deyiladi.
O‘zbek tili - dunyo tilllari tizimida turkey tillar oilasiga mansub, turkey tillar oilasiga 30ga yaqin tillar kiradi: o‘zbek, uyg‘ur, qirg‘iz, qozoq, qoraqalpoq, turk, ozarbayjon, turkman, gagauz, qrim-tatar, qorachoy-bolqor, qo‘miq, tatar, boshqird, oltoy, shor, xakas, tuva, yoqut, Chuvash, qoraim kabi tillar. Ushbu tillar o‘z ichida 3ta guruhga bo‘linadi: qipchoq, qarluq, o‘g‘uz kabi. O‘zbek tili qarluq guruhiga kiradi