“sharq bolalar adabiyoti” fanidan

“SHARQ BOLALAR ADABIYOTI” fanidan

1-Topshiriq

“Ochko‘zlik va xasislik”

Bajardi: Tashbulova X

Toshkent 2023
Ochko‘zlik va xasislik

Ochko‘zlik va xasislik hayotimizdagi muhim mavzulardan ikkalasi hisoblansa ham yetarli bo‘ladi. Bu mavzularga oid bir necha fikr-mulohazalarni quyidagi esseda izohlashga harakat qilaman.

Ochko‘zlik hayotimizdagi muhim bir muammo. Har bir insonning o‘zida ochko‘zlikka olib kelgan bir nechta xususiyatlar mavjud. Masalan, bizning ishimizda kompyuterda ko‘p vaqt o‘tirish, mobil qurilmalar orqali hamrohlik qilish, qulay va ko‘p tasirli elektron vositalarni ishlatish kabi amallar ochko‘zlarga ta’sir qilishi mumkin. Bunday xolatlarda ochko‘zlarni saqlash uchun muhimdir. Ochko‘zlikka qarshi ko‘rsatiladigan ishlar har bir inson uchun zarurdir, chunki bu ko‘rsatkichning kamayishidan ko‘ra kasallikka o‘tish juda ko‘p uchraydi. Biroq, xasislik ham hayotimiz uchun juda muhimdir. Xasislik talab qiladigan sharoitlar – yaxshi ovqat, sport, sifatli dam olish, badiiy kitoblar o‘qish, jismoniy va ro‘hatli turish kabi muhim o‘zgarishlarni kuzatib borish talab qiladi. Xasislik ko‘payishi hayotimizni afzal va sog‘lom ko‘rishga ko‘mak beradi. Ochko‘zlik va xasislik hayotimizning katta muammolari, chunki ularning hech qaysi tomoni o‘tkazmaslik kerak. Bunday xolatlar o‘z-o‘zidan bo‘lmasa ham, har birimiz katta ehtiyojlarimizni sodda faqat bir necha o‘zgarishlarni qo‘llagan holda hal qilishimiz kerak. Bunday paytda qabul qilingan tushunchalarni, savollar va maslahatlarni amaliyotga o‘tishimiz hayotimizni afzal va sog‘lom ko‘rishga yordam beradi.

Jamiyatda ochko‘zlik va xasislikga rag‘bat ko‘payib kelayotgan bo‘lsa-da, ularni yaxshi tushunish va ularni amaliyotga o‘tish kerakligi haqida ko‘p narsalarni bilib olamiz. Shunday qilib, har bir inson ochko‘zlik va xasislik haqidagi tushunchalarini tahlil qilishi, o‘ziga mos variantini topishga harakat qilishi lozim. Bu esa, hayotimizni sog‘liq va afzal muhitda bitirishga qaratilgan o‘zgarishlarga olib keladi.

Ochko‘zlik va xasislik haqidagi tushunchalarning o‘ziga xos oqibatlari mavjud. Bu tushunchalar shaxsning tabiiy xususiyatlariga, jinsiy va nafsiy holatiga, yoshiga, yashash sharoitiga, ijtimoiy taraqqiyot darajasi, iqtisodiy holati kabi ko‘plab omillarga qarab o‘zgarishi mumkin. Bunday paytda ochko‘zlik va xasislik haqidagi tushunchalarni ko‘paytirish va insonlarga ularni amaliyotga o‘tish haqida fikrlarini boshqa insonlar bilan almashish foydali bo‘lishi mumkin. Ochko‘zlik va xasislik hayotimizning har qanday yoshi va holati uchun muhimdir. Bu holatda ochko‘z va xasislikni o‘ziga o‘xshash tushunchalarni amaliyotga o‘tish orqali har bir kishi o‘ziga mos variantini topishi mumkin. Misol uchun, yoshlar uchun ochko‘zni saqlash uchun zamonaviy qurilmalar, sport va jismoniy mashqlar, tayyorgarlik, yaxshi ovqat kabi muhim omillar ko‘rsatilishi kerak. Katta yoshdagi insonlar uchun esa, shaxsiy tibbiyotga kuzatuvchi, oziq-ovqat muvofiqligi, sport va jismoniy mashqlar, yaxshi dam olish, kelajakda sifatli hayotning ta’minlashi kabi omillar ko‘rsatilishi mumkin.

Shuningdek, ochko‘zlik va xasislik haqidagi tushunchalarimizning o‘zgarishi haqida, xususan, qadimdan ma’lumki, insonni ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy sharoitlardan ko‘ngillendirmoqchi bo‘lgan, ishlab chiqarish, reklama, televidenie, radio kabi vositalar yordamida ko‘proq ochko‘zlik va xasislik bilan bog‘liq mavzular muhokama qilinmoqda. Bir necha sohalarda amaliyotga o‘tish uchun tayyorlanish, ochko‘z va xasislikka ko‘rsatiladigan e’tiborni ko‘paytirish, qabul qilgan maslahatlarni amaliyotga o‘tish, taqdim etilgan imkoniyatlarni samimiy qilish kabi omillar hayotimizni afzal va sog‘lom ko‘rishga yordam beradi. Bunday paytda, tushunchalarimizni ko‘paytirish, yangi bilimlarni o‘rganish, harakatda turish, shaxsiy xavfsizlik uchun muhim bo‘lgan omillarni muhokama etish va amaliyotga o‘tish bilan bog‘liq qarashlarni o‘rganishimiz kerak.

Ochko‘z va xasislikning o‘ziga xos oqibatlari ham mavjud. Ochko‘zlarimiz ko‘pincha muhim o‘rganmalar, o‘qish, ishlash, tez-tez bilim oluvchi, hayotni yaxshilash uchun talab qilinadi. Xasislik esa jismoniy so‘zlarni egallash, jismoniy kuchni oshirish, sog‘lom ovqat, vaqtida dam olish, zavqli xobbi bilan shug‘ullanish, ijtimoiy aloqalar o‘rnatish kabi omillarni talab qiladi. Bundan tashqari, ochko‘zlik va xasislikning ma’nosi o‘zgarib bormoqda. Ochko‘zlik hamda xasislik faqat shaxsiy hayotga mansub emas, balki ijtimoiy taraqqiyotga ham ta’sir qiladi. Shuning uchun, shaxsiy ochko‘z va xasislikni o‘ziga o‘xshash tushunchalarni amaliyotga o‘tish o‘ziga xos ta’sirga ega bo‘lishi mumkin. Bunday paytda, insonlarning ochko‘z va xasislikni yaxshilash uchun insoniy murojaatlarni va psixologik yordamlarni olishi kerak. Insoniy murojaatlar ochko‘z va xasislik bilan bog‘liq muammolarni hal qilishga yordam beradi. Bu murojaatlarda insonlar ochko‘z va xasislikni yaxshilash uchun mahalliy xususiyatlarni hisobga oladilar. Ochko‘z va xasislikga qarshi kurashish uchun psixologik yordam olish ham muhimdir. Bu yordamlar ochko‘z va xasislikka ko‘rsatilgan e’tibor va qabul qilingan maslahatlarni amaliyotga o‘tishni osonlashtiradi.

Bundan tashqari, ochko‘z va xasislik haqidagi bilim va ko‘nikmalar har doim rivojlantirilmoqda. Bu jarayon insonlarning ochko‘z va xasislikni yaxshilashga yordam beradigan yagona usul emas. Ammo, yangi bilim va texnologiyalardan, tajribadan foydalangan holda ochko‘z va xasislikni yaxshilash imkoniyatlarini ko‘paytirish mumkin.

Ochko‘z va xasislik haqida ko‘plab tushunchalar va o‘qibatlarni o‘rganib, ularni amaliyotga o‘tishga har birimizning imkoniyati bor. Insonlar ochko‘z va xasislikni yaxshilash uchun hayot boyicha ilm-fan tajribasi va o‘zining shaxsiy intellektual qobiliyatlari bilan bog‘liq xilma-xilliklarni amaliyotga o‘tishlari mumkin. Bunda, ochko‘z va xasislik bilan bog‘liq muammolarni tahlil qilish, o‘zlarining yechimlarini qidirish va rivojlantirish, xalqaro tajribaga qo‘shilish, ijtimoiy taraqqiyot va bilimning rivojlanishi uchun xizmat qilish hamda o‘zlarining harakatlarini ko‘rsatishni o‘rganish kabi ko‘p qarashlar mavjud. Shuningdek, ochko‘z va xasislikni yaxshilash uchun yangi texnologiyalardan foydalanish ham muhim. Xususan, internet va mobil ilovalar ochko‘z va xasislik bilan bog‘liq ma’lumotlarni va yordamni ko‘paytirish uchun juda foydali bo‘lib, amaliyotga o‘tishda insonlarga yordam beradi. Ochko‘zlik va xasislikning o‘ziga xos oqibatlari borligi tufayli, ularning yaxshilashiga qaratilgan kurash ham juda ko‘pdir. Ammo, insonlar ochko‘z va xasislikni yaxshilashni talab qiladilar va bu yo‘nalishda rivojlanayotgan texnologiyalar va o‘zaro aloqalar bilan birga, ularni amaliyotga o‘tishga yordam berishadi. Ochko‘z va xasislikning yaxshilashiga ko‘makchi bo‘lish uchun turli daryoqlarni o‘rganish, tibbiyot, psixologiya va inson taraqqiyoti sohalarida tajribaga ega bo‘lish kerak. O‘zlarining tajribalari va o‘rganganlari asosida, ochko‘z va xasislik bilan bog‘liq muammolarni tahlil qilish, yangi yechimlar va mahsulotlar yaratish, yuqori darajali mutaxassislar bilan hamkorlik qilish, turli xil texnikalar va usullarni o‘rganish, shuningdek, ochko‘z va xasislikning rivojlanishini kuzatish uchun ilg‘or texnologiyalardan foydalanish zarur bo‘ladi.

Barcha bu ko‘nikmalar bilan birga, ochko‘z va xasislik bilan bog‘liq muammolarni yechish va ularni yaxshilashga yordam berish, insonlar uchun zamonaviy texnologiyalardan yararlanishni va turli sohalarda tajribaga ega bo‘lishni ta’minlashga yordam beradi. Bu esa, insonlar uchun hayotning sariqlik va ko‘rsatkichlari bo‘yicha yuqori sifatli hayotni ta’minlash va inson taraqqiyoti uchun katta ahamiyatga ega bo‘ladi.

Ochko‘z va xasislik mavzusida turli xil asarlar mavjud. Bu asarlar ochko‘z va xasislikning turli xil turlari, ularning o‘zaro aloqasi va ularni yaxshilashga qaratilgan qiyinchiliklarni ko‘rsatishi mumkin. Quyidagi bir nechta namunalar bu mavzuda yozilgan asarlarga misoldir:

"Ochko‘z va Xasislik" - Sherzod Tursunov
"Ochko‘zlar" - Ahmadjon Madumarov
"Xasiskorlar" - Xurshid Davronbekov
"Ko‘z bilan ko‘rgan, qalb bilan sezganlar" - Olimkhon Umarov
"Yuz-o‘ng bilan ko‘rish" - Najmiddin Turdaliev
"Xasislar" - Sadriddin Ayniy
"Qarshi ochko‘zlar" - Hamid Olimjon
"Ochko‘zlar hayoti" - Lola Abdullayeva
"Xasiskor" - Xayrulla Ismatullaev
Bu asarlar ochko‘z va xasislik mavzusida tahlil, o‘qishchilarga yordam, ularni yaxshilashga qaratilgan yechimlar va boshqa ko‘nikmalarni o‘rganish imkonini beradi. Men yuqoridagi fikirlarda shu asarlarni umumiy mazmun mohiyatiga e’tibor berishga harakat qildim.

Xasislik talab qiladigan sharoitlar – yaxshi ovqat, sport, sifatli dam olish, badiiy kitoblar o‘qish, jismoniy va ro‘hatli turish kabi muhim o‘zgarishlarni kuzatib borish talab qiladi. Xasislik ko‘payishi hayotimizni afzal va sog‘lom ko‘rishga ko‘mak beradi. Ochko‘zlik va xasislik hayotimizning katta muammolari, chunki ularning hech qaysi tomoni o‘tkazmaslik kerak. Bunday xolatlar o‘z-o‘zidan bo‘lmasa ham, har birimiz katta ehtiyojlarimizni sodda faqat bir necha o‘zgarishlarni qo‘llagan holda hal qilishimiz kerak. Bunday paytda qabul qilingan tushunchalarni, savollar va maslahatlarni amaliyotga o‘tishimiz hayotimizni afzal va sog‘lom ko‘rishga yordam beradi.

Jamiyatda ochko‘zlik va xasislikga rag‘bat ko‘payib kelayotgan bo‘lsa-da, ularni yaxshi tushunish va ularni amaliyotga o‘tish kerakligi haqida ko‘p narsalarni bilib olamiz. Shunday qilib, har bir inson ochko‘zlik va xasislik haqidagi tushunchalarini tahlil qilishi, o‘ziga mos variantini topishga harakat qilishi lozim. Bu esa, hayotimizni sog‘liq va afzal muhitda bitirishga qaratilgan o‘zgarishlarga olib keladi.

Ochko‘zlik va xasislik haqidagi tushunchalarning o‘ziga xos oqibatlari mavjud. Bu tushunchalar shaxsning tabiiy xususiyatlariga, jinsiy va nafsiy holatiga, yoshiga, yashash sharoitiga, ijtimoiy taraqqiyot darajasi, iqtisodiy holati kabi ko‘plab omillarga qarab o‘zgarishi mumkin. Bunday paytda ochko‘zlik va xasislik haqidagi tushunchalarni ko‘paytirish va insonlarga ularni amaliyotga o‘tish haqida fikrlarini boshqa insonlar bilan almashish foydali bo‘lishi mumkin. Ochko‘zlik va xasislik hayotimizning har qanday yoshi va holati uchun muhimdir. Bu holatda ochko‘z va xasislikni o‘ziga o‘xshash tushunchalarni amaliyotga o‘tish orqali har bir kishi o‘ziga mos variantini topishi mumkin. Misol uchun, yoshlar uchun ochko‘zni saqlash uchun zamonaviy qurilmalar, sport va jismoniy mashqlar, tayyorgarlik, yaxshi ovqat kabi muhim omillar ko‘rsatilishi kerak. Katta yoshdagi insonlar uchun esa, shaxsiy tibbiyotga kuzatuvchi, oziq-ovqat muvofiqligi, sport va jismoniy mashqlar, yaxshi dam olish, kelajakda sifatli hayotning ta’minlashi kabi omillar ko‘rsatilishi mumkin.

Shuningdek, ochko‘zlik va xasislik haqidagi tushunchalarimizning o‘zgarishi haqida, xususan, qadimdan ma’lumki, insonni ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy sharoitlardan ko‘ngillendirmoqchi bo‘lgan, ishlab chiqarish, reklama, televidenie, radio kabi vositalar yordamida ko‘proq ochko‘zlik va xasislik bilan bog‘liq mavzular muhokama qilinmoqda. Bir necha sohalarda amaliyotga o‘tish uchun tayyorlanish, ochko‘z va xasislikka ko‘rsatiladigan e’tiborni ko‘paytirish, qabul qilgan maslahatlarni amaliyotga o‘tish, taqdim etilgan imkoniyatlarni samimiy qilish kabi omillar hayotimizni afzal va sog‘lom ko‘rishga yordam beradi. Bunday paytda, tushunchalarimizni ko‘paytirish, yangi bilimlarni o‘rganish, harakatda turish, shaxsiy xavfsizlik uchun muhim bo‘lgan omillarni muhokama etish va amaliyotga o‘tish bilan bog‘liq qarashlarni o‘rganishimiz kerak.

Bu mavzu hulosalari ochko‘z va xasislikning asosiy xususiyatlarini, ularning o‘zaro aloqasini, ularni yaxshilashning ahamiyatini, ularning adabiy, falsafa, psixologiya va boshqa fanlar bilan bog‘liqligini, shuningdek, ochko‘z va xasislikning adabiy, falsafa, psixologiya va boshqa fanlar bilan bog‘liq turli xil qarashlarni o‘z ichiga oladi. Insonlar ochko‘z va xasislikni yaxshilash uchun hayot boyicha ilm-fan tajribasi va o‘zining shaxsiy intellektual qobiliyatlari bilan bog‘liq xilma-xilliklarni amaliyotga o‘tishlari mumkin. Bunda, ochko‘z va xasislik bilan bog‘liq muammolarni tahlil qilish, o‘zlarining yechimlarini qidirish va rivojlantirish, xalqaro tajribaga qo‘shilish, ijtimoiy taraqqiyot va bilimning rivojlanishi uchun xizmat qilish hamda o‘zlarining harakatlarini ko‘rsatishni o‘rganish kabi ko‘p qarashlar mavjud. Shuningdek, ochko‘z va xasislikni yaxshilash uchun yangi texnologiyalardan foydalanish ham muhim. Xususan, internet va mobil ilovalar ochko‘z va xasislik bilan bog‘liq ma’lumotlarni va yordamni ko‘paytirish uchun juda foydali bo‘lib, amaliyotga o‘tishda insonlarga yordam beradi. Ochko‘zlik va xasislikning o‘ziga xos oqibatlari borligi tufayli, ularning yaxshilashiga qaratilgan kurash ham juda ko‘pdir. Ammo, insonlar ochko‘z va xasislikni yaxshilashni talab qiladilar va bu yo‘nalishda rivojlanayotgan texnologiyalar va o‘zaro aloqalar bilan birga, ularni amaliyotga o‘tishga yordam berishadi. Ochko‘z va xasislikning yaxshilashiga ko‘makchi bo‘lish uchun turli daryoqlarni o‘rganish, tibbiyot, psixologiya va inson taraqqiyoti sohalarida tajribaga ega bo‘lish kerak.