Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI


O’rnatilgan tizimlar fanidan


MUSTAQIL ISH

Mavzu: O’rnatilgan operatsion tizimlarda xabarlar navbati


Bajardi: Rahmatullayeva Madina
Tekshirdi: Yusupov Ibroximbek

TOSHKENT – 2022

Mavzu:O’rnatilgan operatsion tizimlarda xabarlar navbati.

Reja.

Kirish
1. Jarayonlararo aloqa
2. Xabarlar navbat
3. Xabarlar navbatidan foydalanish
4. Xabarlar navbatini loyihalashga misollar
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Jarayonlararo aloqa (Interprocess communication - IPC) operatsion tizimning jarayonlarga umumiy ma’lumotlarni boshqarishga imkon beradigan mexanizmidir. Odatda, ilovalar jarayonlararo aloqadan mijoz va server tasnifi kabi foydalanishi mumkin, bu yerda mijoz ma’lumotlarni so’raydi, server esa mijozlarning so’rovlariga javob beradi. Ko’plab ilovalar mijoz ham, server ham bo’lishi mumkin va bu taqsimlangan hisoblashlarda kuzatiladi. Jarayonlararo aloqa usullari shunday mezonlarga bo’linadiki, ular dasturiy ta’minot talablariga bog’liq holda, shu jumladan, samaradorlik va bundan tashqari, tarmoqning o’tkazish qobiliyati va latentligiga kabi tizim vaziyatlari bilan farqalanadi.

Jarayonlararo aloqa
• Jarayonlararo aloqa mikroyadrolar va nanoyadrolar uchun jarayonlarni loyihalashda muhim rol o’ynaydi. Mikroyadrolar yadro tomonidan taqdim etiladigan funksional imkoniyatlar sonini kamaytiradi. So’ngra bu funksiyalar jarayonlararo aloqa orqali server bilan bog’lanish yo’li bilan olinadi, bu esa jarayonlararo aloqalar sonini oddiy monolit yadro bilan solishtirganda sezilarli darajada oshiradi.

A tarmoqli hisoblash Internet orqali ko'plab shaxsiy kompyuterlarni jarayonlararo tarmoq aloqasi orqali ulaydigan tizim

Yilda Kompyuter, jarayonlararo aloqa yoki protsesslararo aloqa (IPC) xususan an mexanizmlariga ishora qiladi operatsion tizim ga ruxsat berishni ta'minlaydi jarayonlar birgalikda ma'lumotlarni boshqarish uchun. Odatda, dasturlar IPC-dan foydalanishi mumkin, toifaga ajratilgan mijozlar va serverlar, bu erda mijoz ma'lumot so'raydi va server mijoz so'rovlariga javob beradi. Ko'pgina dasturlarda, odatdagidek, mijozlar va serverlar mavjud tarqatilgan hisoblash
IPC dizayn jarayoni uchun juda muhimdir mikrokernellar va nanokernellar, bu yadro tomonidan taqdim etilgan funktsiyalar sonini kamaytiradi. Ushbu funktsiyalar keyinchalik IPC orqali serverlar bilan aloqa qilish orqali olinadi va bu oddiy monolitik yadro bilan taqqoslaganda aloqaning katta o'sishiga olib keladi. IPC interfeyslari odatda o'zgaruvchan analitik ramka tuzilmalarini qamrab oladi. Ushbu jarayonlar IPC modellari ishongan ko'pvektorli protokollar o'rtasidagi muvofiqlikni ta'minlaydi.
IPC mexanizmi ham sinxron yoki asenkron. Sinxronizatsiya primitivlari asenkron IPC mexanizmi bilan sinxron xatti-harakatlar qilish uchun ishlatilishi mumkin.