BIOLOGIYA
46. Translyatsiya jarayonida sintezlangan oqsildagi aminokislotalar soni matritsa vazifasini bajargan RNK dagi adininli nukleotidlar soniga teng. Qolgan nukleotidlar esa teng nisbatda bo’lsa, shu RNK uchun matritsa bo’lgan DNK zanjiridagi adininli va timinli nukleotidlari o’rtasidagi vodorod bog’lar bilan guaninli va sitozinli nukleotidlari o’rtasidagi vodorod bog’lar nisbatini aniqlang.
A) 1/1; B) 1/2; C) 1/1,5; D) 1/1,2;
47. Odam tanasi qismlari” asarining muallifiga tegishli ma’lumotni aniqlang.
A) odam organizmi tuzulishini yorib ko’rish orqali o’rganishni birinchilardan bo’lib
boshlagan;
B) tibbiyotga hayvonlar ustida tajribalarni kiritgan;
C) uning asarlari klinik tibbiyotga asos slogan;
D) fanga ,,aorta” tushunchasini kiritgan;
48. Retrotranspozon xos hususiyatni aniqlang.
A) uning faoliyati natijasida DNK miqdori o’zgarmaydi;
B) DNK ning bir bo’lagi bo’lib, tuzilishi RNK tutuvchi viruslarga o’xshaydi;
C) teskari transkriptaza fermentiga ega emas;
D) transpozaza fermentini sintez qiluvchi genga ega;
49. Xrokokk (a), pnevmokokk (b), exinokokk (c) larni hujayra qobig'i qanday moddadan tashkil topgan?
A) a-seliloza; b-murein; c-glikogen;
B) a-pektin; b-suberin;
c-lipoprotein;
C) a-pektin; b-murein; c-qobig'i yo'q;
D) a-xitin; b-murein; c-qobig'i yo'q;
50. 7 mol glyukozaning ma’lum qismi to’liq va qolgani to’liqsiz parchalandi. Natijada 3740 kj energiya issiqlik sifatida ajralib chiqqan bo’lsa, glyukozaning necha foizi to’liq parchalangan.
A) 42,85 %; B) 32,6 %;
C) 50 %; D) 35,7 %;
51. Chanoq suyagi toq sovuqqonli(1) va chanoq suyagi juft issiqqonli (2) hayvonlarni gastrulyatsiya turi to'g'ri ko'rsatilgan qatorni belgilang.
A) 1-o'sib kirish; 2-qat-qat;
B) 1-qat-qat; 2-o'sib kirish;
C) 1-o'sib kirish; 2-botib kirish;
D) 1-hujayralar migratsiyasi; 2-botib kirish;
52. Lansetnikka xos boʻlmagan belgilarni aniqlang.
1) nerv naychasi ektodermaning orqa tomonidan hosil boʻladi; 2) neyrula bosqichi kuzatilmaydi; 3) ayirish sistemasi a'zolari mezodermadan hosil boʻladi; 4) limfa sistemasi a'zolari mezodermadan hosil boladi; 5) gaz almashinuvi jabralarda amalga oshadi; 6) bosh miyasi sodda tuzilgan;
A) 2,6; B) 1,3,5; C) 1,3,4,5; D) 2,3,5,6;
53. Qoʻgʻa o’simligi uchun xos xususiyatlarni aniqlang
A) mevasi qanotchali suv yordamida tarqaladi;
B) mevasi qanotchali
shamol yordamida tarqaladi;
C) tanasi qisman suvga botgan holda o’sadi;
D) zaharli o’simlik;
54. Katta yarimsharlar sezish zonasining funksiyalarini belgilang.
1-teri, ko’rish organlari retseptorlaridan impuls qabul qilish; 2-eshitish, hid bilish organlari retseptorlaridan impuls qabul qilish; 3-hid va tam bilish sezgi organlari retseptorlaridan impuls qabul qilish; 4-muskullar va paylarning retseptorlaridan impuls qabul qilish; 5-bo’g’imlar va suyaklarning retseptorlaridan impuls qabul qilish; 6-miya po’slog’ining turli qismlaridagi nerv hujayralarini bir-biri bilan bog’lash; 7-teri, ko’rish, eshitish, hid bilish va bo’g’imlar, suyaklarning retseptorlaridan impuls qabul qilish; 8-muskullar, paylar, bo’g’imlar, tam bilish va sezgi organlari retseptorlaridan impuls qabul qilish;
A) 1, 2, 3; B) 1, 2, 6, 7;
C) 1, 8; D) 1, 7, 8;
55. Havorang va sariq rangli Xoldor to’tilar o’zaro chatishtirilganda F1 avlodda yashil, sariq, oq va havorang patli to’tilar olindi. Olingan avlodning necha foizini yashil patli to’tilar hosil qiladi.
A) 75 %; B) 25 %;
C) 50 %; D) 56,25 %;
56. Kiyikoʻt oʻsimligiga tegishli ma’lumotlar keltirilgan javobni aniqlang.
A) guli toʻgʻri, dorivor, bargi novdada
qarama-qarshi joylashgan;
B) guli qiyshiq, dorivor, bargi novdada qarama-qarshi joylashgan;
C) manzarali, mevasi iste’mol qilinadi, guli toʻgʻri;
D) guli qiyshiq, bargi novdada ketma-ket joylashgan;
57. Yashil bronza qoʻngʻizining jinsiy sistemasini aniqlang.
A) urgʻochisida bir juftdan tuxumdonlar, erkagida bir juft urugʻdonlar;
B) urgʻochisida 1 ta tuxumdon, erkagiga koʻp urugʻdonlar;
C) urgʻochisida koʻp tuxumdon, erkagiga koʻp urugʻdonlar;
D) urg’ochisida 1 ta tuxumdon va erkagida bir juft urugʻdonlar;
58. Qaysi tovuq zoti tullash davrida tuxum qoʻymaydi?
1- kornuel; 2- pervomaysk; 3- ukraina; 4-
nyugempshir;
5- lekgorn; 6- plimutrok; 7- rus oq tovugʻi; 8- zagorsk.
A) 1, 2, 4; B) 2, 5, 8; C) 1, 3, 6, 7; D) 2, 4, 8;
59. Barglari qarama qarshi joylashgan buta (1) va koʻp yillik oʻt (2) larni belgilang.
a.kiyikoʻt; b.ligusmun; c. nastarin; d. chinnigul;
e. yalpiz; f. rayhon; g. pomidor;
A) 1-b,c; 2-a,d,e; B) l-b,c,d; 2-a,e,f;
C) l-c,d; 2-c,f,g; D) l-a,e,f; 2-b,c,d;
60. Qon plazmasida antigimofil omil, agglyutinin alfa, eritrositlarida faqat gemoglobin va agglyutinogen B bo’lgan ayol qaysi qon guruhli odamlar uchun retsepiyent hisoblanadi.
A) I va III qon guruh rezus musbat;
B) II qon guruh rezus musbat;
C) III va IV qon guruh rezus manfiy;
D) I va II qon guruh rezus manfiy;
61. Timozin gormoni qanday jarayonlarga ta’sir ko’rsatadi.
1-bolalarning o’sishiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi; 2-jinsiy bezlar funksiyasini pasaytiradi; 3- gipofizning gonadotrop gormoniga ta’sir etib
uning funksiyasini susaytiradi;
4-limfotsitlar hosil bo’lishini kuchaytiradi; 5-organizm immunitet xususiyatini oshiradi; 6-gipofizning gonadotrop gormoniga ta’sir etib uning funksiyasini kuchaytiradi;
7- bolaning vaqtidan oldin balog’atga yetishga imkon bermaydi;
A) 2, 4, 5, 7; B) 1, 2, 3, 4;
C) 2, 3, 4, 5; D) 4, 5, 6, 7;
62. Bug’doyning tetraploid (28) turining paydo bo’lishi qanday o’zgaruvchanlikka misol bo’lishini aniqlang.
A) modifikatsion; B) ontogenetik;
C) kombinativ; D) mutatsion;
63. Noto’g’ri fikrni toping.
A) mexanik to’qima: tirik (kollenxima), o’lik (slarenxima) va sklereid to’qimasidan iborat;
B) Kollenxima tirik, yosh poya va barg bandida bo’ladi;
C) kollenxima hujayralari bo’yiga cho’zilib, o’sish vaqtida epiderma ostida joylashgan birlamchi po’stloqning parenxima hujayrasida yuzaga keladi;
D) kollenxima hujayralari tufayli o’simlik cho’zilib o’sish
xususiyatiga ega;
64. Yurak avtomatiyasida qoʻzgʻalishni qaysi toʻqima hosil qiladi?
A) mushak; B) nerv;
C) biriktiruvchi; D) epiteliy;
65. Molyuskalar tipining ikki pallalilar sinfiga xos xususiyatlarni aniqlang.
1) yopuvchi muskuli bitta; 2) yopuvchi muskuli bir juft;
3) tana boʻshligʻi suyuqlik bilan toʻlgan; 4) ontogenezi metomorfoz bilan boradi; 5) oyogʻi kuraksimon oʻsimta;
6) lichinkasining chigʻanogʻida tishchalar bor
A) 1,3,5; B) 2,4,5 C) 2,3,5,6; D) 2,4,6;
66. Oddiy, sariq dukkakli no’xat bo’g’imli, yashil dukkakli no’xat bilan chatishtirilganda F2 da 1800 ta avlod olingan bo’lsa, shu olingan avlodning necha foizini oddiy, sariq dukkakli no’xat tashkil etadi.
A) 56,25 %; B) 18,75 %;
C) 6,25 %; D) 12,5 %;
67. Bola nutqining normal rivojlanishi qaysi a’zoning faoliyatiga bog’liq?
A) harakat; B) sezish;
C) ko’rish; D) eshitish;
68. Toshbaqaning kosasi qaysi suyaklar bilan birikkmagan boʻladi?
A) qovurgʻalar,
umurtqalar, o’mrov suyagi;
B) qovurgʻalar, umurtqalar, kurak suyagi;
C) qovurgʻalar, o’mrov va kurak suyaklar;
D) tosh, yelka suyaklar;
69. DNK ning birinchi zanjirida nukleotidlar quyidagi
ketma-ketlik bilan joylashgan: ASGGSATTASGGSATT. Shu DNKning ikkinchi zanjiriga komplementar bo’lgan i-RNKni ko’rsating.
A)ASGGSAUUASGGSAUU;
B)ASGGSATTASGGSATT;
C)UGSSGUAAUGSSGUAA;
D)ASGSGAUUASGGSAUU;
70. Shakli o‟zgargan yer usti novdalar (I) va shakli
o’zgargan barglar (II) qatorini toping.
A) I)
qulupnay, bodring, do’lana II) no’xat, akatsiya
zirk;
B) I) no’xat qulupnay, do’lana II) bodring,
akatsiya, zirk;
C) I) zirk, no’xat, do’lana II) qulupnay, bodring,
Akatsiya;
D) I) akatsiya, qulupnay, zirk II) do’lana, bodring,
no’xat;
71. Qisqichbaqasimonlarda eshitish (1), muvozanat (2) va hid bilish hamda tuyg‟u organlariga (3) nerv qayerdan kelishini aniqlang.
a. halqumusti nerv tugunidan b. halqumosti nerv
tuginidan c. qorin nerv tugunidan.
A) 1-a, 2-a, 3-a; B) 1-b, 2-b, 3-b;
C) 1-b, 2-b, 3-a; D) 1-a, 2-b, 3-c;
72. Noto‟g‟ri fikrni aniqlang.
A) qovurg‟alar singanda yuza nafas olish talab qilinadi;
B) qorinning orqa muskullari umurtqa pog‟onasini
rostlashda qatnashadi;
C) uch boshli muskul oyoqni tovondan bukish, uch
boshli muskul qo‟lni tirsakdan bukish;
D)muskullar paylar orqali suyakka birikadi;
73. Termitning postembrional davri qanday bosqichlardan iborat?
A) lichinka - gʻumbak - voyaga yetgan hasharot;
B) lichinka - voyaga yetgan hasharot;
C) tuxum - lichinka - voyaga yetgan hasharot;
D) tuxum - lichinka - gʻumbak - voyaga yetgan hasharot;
74. Noto’g’ri ma’lumotni aniqlang.
A) zang zamburug’ining pigmentlari
sporalarida joylashgan;
B) penitsell zamburug’ining mitselliysi to’siqli hisoblanadi;
C) pichan tayoqchasi bakteriyasi yaltiroq ovalsimon shaklda;
D) achitqi zamburug’ining haqiqiy mitselliysi bo’lmaydi;
75. Qaysi organizmlar ayrim hujayralar to’dasidan iborat bo’lib, mustaqillikni saqlab qolgan holda hayotiy tomondan bir-birlari bilan bog’lanishda bo’lishi kuzatiladi?
A) barcha eukariotlar;
B) koloniya holda yashovchi o’simliklar;
C) soda ko’p hujayralilar;
D) yuksak o’simliklar;