Rasmiy-idoraviy uslub

Mavzu: Rasmiy-idoraviy uslub va uning xususiyatlari

Rasmiy-idoraviy uslub. Barcha qonunlar, prezident farmonlari va hukumat qarorlari, turli hujjatlar, ish qogozlari, idoralararo yozishmalar va shu kabilar rasmiy-idoraviy uslubda yoziladi. Rasmiy ish qogozlari uslubi shaxslar bilan shaxslar orasidagi, shaxslar bilan idora ortasidagi ijtimoiy munosabatlarni ifodalash uchun xizmat qiladi.

Masalan: ariza, tilxat, xat, telegramma, ishonch qogozi, malumotnoma, tavsiyanoma, qaror, tarjimayi hol, buyruq, farmoyish, guvohnoma, elon, hisobot, shartnoma, aloqa xatlari ana shunday nutq uslubining korinishlaridir. Adabiy tilning yozma rasmiy shakliga xos bolib, muayyan nutqiy qolip, qatiy odat tusiga kirib qolgan shakllarga ega bolgan nutq uslubi rasmiy uslub sanaladi.

Bu uslub davlat arboblari ortasidagi diplomatik rasmiy-idoraviy uslubda gaplar ixcham va aniq boladi. Bu uslubda qaror qilindi, inobatga olinsin, ijro uchun qabul qilinsin, tasdiqlanadi kabi qoliplashgan sozlar va soz birikmalari keng qollaniladi. Qisqalik, aniqlik, soddalik rasmiy ish qogozlarining bosh belgilaridir.

Rasmiy uslub yozma shaklda royobga chiqadi. U har qanday tasviriy vositalardan, obrazlilikdan holi boladi. Bunday uslubda tilning ikki vazifasi - axborot uzatish va davat etish, buyurish vazifasi amalga oshadi. M., malumotnomada axborot berilsa, buyruqda davat etish, axborot oz aksini topgan boladi.

Rasmiy uslubga mansub har qaysi turning oziga xos leksik, grammatik xususiyatlari mavjud. M., qaror, farmonlarning oziga xos tomoni shundaki, bunday matnlardagi gaplarning kesimi III shaxs majhul nisbatdagi fellar orqali ifodalanadi (ogohlantirilsin, topshirilsin kabi). Malumotnomada esa birinchi gapning kesimi gap boshida keladi. Rasmiy ish qog‘ozlarining sintaktik tuzilishi qat’iy qoliplarga bo‘ysunadi.

Hujjat turlari va хususiyatlari.

T a v s i f n о m a. Ma’lum bir shaхsning mеhnat va ijtimоiy faоliyati, shuningdеk, uning uziga хоs hislat va fazilatlarini aks ettiruvchi rasmiy hujjat. Tavsifnоma muassasa ma’muriyati tоmоnidan o‘z хоdimiga bir qancha maqsadlar uchun (o‘quv yurtiga kirishda хоrijiy mamlakatlarga ishlash va bоshqa yumushlar uchun kеtishda, lavоzimga tayyorlashda yoki shahоdatlantirishda va bоshqalarda) bеriladi.