Qaytar va qaytmas jaryonlar Entropiya nima



Download 29,39 Kb.
bet1/7
Sana08.01.2022
Hajmi29,39 Kb.
#334226
  1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Ideal gaz


Reja:

  1. Kirish

  2. Ideal gaz

  3. Qaytar va qaytmas jaryonlar

  4. Entropiya nima

  5. Xulosa


Ideal gaz — molekulalari oʻzaro mutlaqo taʼsirlashmaydigan gaz; bunda gazni tashkil etuvchi molekulalarning xususiy hajmlari eʼtiborga olinmaydi. Har qanday real gaz zichligi juda kichik boʻlgan hollarda u oʻzining tabiati boʻyicha Ideal gazga yaqinlashib boradi. T-raning katta qiymatlarida, yaʼni molekulalarning oʻrtacha kinetik energiyalari molekulalarning oʻzaro taʼsirlashishi natijasida vujudga kelgan oʻrtacha potensial energiyalaridan juda katta boʻlganda ham real gazlarni Ideal gazlar deb qarash mumkin. Ideal gazning ichki energiyasi shu gazni tashkil etuvchi barcha molekulalarning xaotik (tartibsiz) ilgarilama va aylanma harakat kinetik energiyalari bilan molekulalardagi atomlarning xaotik tebranma harakati kinetik va potensial energiyalarining yigʻindisiga teng . Aniq massa t ga ega boʻlgan Ideal gazning muvozanatli holatini bosim r, hajm V va temperatura T dan iborat makroskopik parametrlar orqali toʻla ravishda ifodalaniladi. Bu parametrlarning oʻzaro bogʻlanishini ifodalovchi Ideal gazning holat tenglamasi pV=~kT odatda Klapeyronmendeleyev tenglamasi deb ataladi, bunda M — gazning molyar massasi. Koʻpgina amaliy masalalarni hal etishda real gazlarga Ideal gazlar uchun keltirib chiqarilgan, oddiy koʻrinishga ega boʻlgan qonuniyatlarni katta aniqlik bilan tadbiq etish mumkin.  ideal gaz nazariy gaz tasodifiy harakatlanuvchi ko'plardan tashkil topgan nuqta zarralari bo'ysunmaydigan zarrachalararo o'zaro ta'sir.[1] Ideal gaz kontseptsiyasi foydalidir, chunki u itoat etadi ideal gaz qonuni, soddalashtirilgan davlat tenglamasi, va ostida tahlil qilish mumkin statistik mexanika. Nolga ta'sir o'tkazish talabini tez-tez yumshatish mumkin, masalan, o'zaro ta'sir mukammal elastik bo'lsa yoki to'qnashuv kabi nuqta sifatida qaralsa. Harorat va bosimning har xil sharoitida ko'pchilik haqiqiy gazlar gaz molekulalari (yoki monatomik gaz uchun atomlar) ideal zarralar rolini o'ynaydigan ideal gaz kabi sifat jihatidan o'zini tutishi kerak. Kabi ko'plab gazlar azot, kislorod, vodorod, zo'r gazlar, ba'zi og'irroq gazlar kabi karbonat angidrid va havo kabi aralashmalar oqilona bardoshlik darajasida ideal gazlar kabi muomala qilinishi mumkin[2] atrofida sezilarli parametr oralig'ida standart harorat va bosim. Odatda, gaz o'zini yuqori darajadagi ideal gaz kabi tutadi harorat va pastroq bosim,[2] sifatida potentsial energiya molekulalararo kuchlar tufayli zarralar bilan solishtirganda unchalik ahamiyatli bo'lmaydi ' kinetik energiyava molekulalarning kattaligi ular orasidagi bo'sh joyga nisbatan kamroq ahamiyatga ega bo'ladi. Bittasi mol ideal gazning hajmi 22,710947 (13) litrni tashkil qiladi[3] standart harorat va bosimda (a harorat 273.15 danK va an mutlaq bosim to'liq 105 Pa) tomonidan belgilanganidek IUPAC 1982 yildan beri.

Ideal gaz modeli molekulalararo kuchlar va molekulyar kattalik muhim ahamiyatga ega bo'lganda, past haroratlarda yoki yuqori bosimlarda ishlamay qolishga intiladi. Bundan tashqari, ko'pchilik kabi ko'plab og'ir gazlar uchun ishlamay qoladi sovutgichlar,[2] va kuchli molekulalararo kuchga ega gazlar uchun, ayniqsa suv bug'lari. Yuqori bosimlarda haqiqiy gaz hajmi ideal gaznikidan ancha katta. Past haroratlarda haqiqiy gazning bosimi ko'pincha ideal gaznikidan ancha past bo'ladi. Past harorat va yuqori bosimning bir nuqtasida haqiqiy gazlar a fazali o'tishkabi, a suyuqlik yoki a qattiq. Ideal gaz modeli, ammo fazali o'tishni tasvirlamaydi yoki ruxsat bermaydi. Ular holatning yanada murakkab tenglamalari bilan modellashtirilgan bo'lishi kerak. Ideal gaz xatti-harakatlaridan chetga chiqishni a tomonidan tasvirlash mumkin o'lchovsiz miqdor, siqilish omili, Z. Ideal gaz modeli ikkalasida ham o'rganilgan Nyuton dinamikasi (kabi "kinetik nazariya") va kvant mexanikasi (kabi "qutidagi gazIdeal gaz modeli metalldagi elektronlarning xatti-harakatlarini modellashtirish uchun ham ishlatilgan ( Dude modeli va erkin elektron modeli) va bu statistik mexanikadagi eng muhim modellardan biridir.

Agar ideal gazning bosimi a da kamaytirilsa qisqartirish jarayoni gazning harorati o'zgarmaydi. (Agar gazni tortib olish jarayonida haqiqiy gazning bosimi kamaytirilsa, uning haroratiga qarab uning harorati tushadi yoki ko'tariladi Joule-Tomson koeffitsienti ijobiy yoki salbiyIdeal gazning uchta asosiy klassi mavjud:[iqtibos kerak]


  • klassik yoki Maksvell-Boltsman ideal gaz,

  • ideal kvant Bos gaz, tarkib topgan bosonlarva

  • ideal kvant Fermi gazi, tarkib topgan fermionlar.

Klassik ideal gazni ikki turga ajratish mumkin: Klassik termodinamik ideal gaz va ideal kvant Boltsman gazi. Ikkalasi ham bir xil, faqat klassik termodinamik ideal gaz klassikaga asoslangan statistik mexanika, va kabi ba'zi bir termodinamik parametrlar entropiya faqat aniqlanmagan qo'shimchalar doimiysi ichida ko'rsatilgan. Ideal kvant Boltsman gazi ushbu cheklovni yuqori harorat chegarasida Bose gazi va Fermi kvant kvantlarining chegarasini olib, ushbu qo'shimchalar konstantalarini aniqlab beradi. Kvantli Boltzmann gazining xatti-harakatlari, bu konstantalarning spetsifikatsiyasi bundan mustasno, klassik ideal gaz bilan bir xil. Kantsumiy Boltzmann gazining natijalari qator holatlarda, shu jumladan Sakkur - Tetrod tenglamasi ideal gaz entropiyasi uchun va Saxa ionlanish tenglamasi zaif ionlangan uchun plazma.

Termodinamikaning birinchi qonuniga muvofiq turli jarayonlarda energiyaning bir turi boshqa turga aylanishi, energiyaning saqlanish qonuni chegarasida ekvivalent qonuniga bo’ysungan holda sodir bo’ladi. Lekin birinchi qonundan foydalanib, ma‘lum jarayonnig ayni sharoitda sodir bo’lish – bo’lmasligi va bu jarayonning davom etish chegarasini oldindan aytib bo’lmaydi. Birinchi qonunga asosan, faqat jarayon sodir bo’lgan taqdirda, energiyaning qaysi turi va qanchasi boshqa tur energiyaning qanchasiga aylanishini aytib berish mumkin, xolos.



  • Termodinamikaning birinchi qonuniga muvofiq turli jarayonlarda energiyaning bir turi boshqa turga aylanishi, energiyaning saqlanish qonuni chegarasida ekvivalent qonuniga bo’ysungan holda sodir bo’ladi. Lekin birinchi qonundan foydalanib, ma‘lum jarayonnig ayni sharoitda sodir bo’lish – bo’lmasligi va bu jarayonning davom etish chegarasini oldindan aytib bo’lmaydi. Birinchi qonunga asosan, faqat jarayon sodir bo’lgan taqdirda, energiyaning qaysi turi va qanchasi boshqa tur energiyaning qanchasiga aylanishini aytib berish mumkin, xolos.

  • Kimyo qoidalariga amal qilib yozilgan barcha kimyoviy reaksiyalar amalda sodir bo’lavermaydi. Masalan, ma‘lum sharoitda A+B = S+D reaktsiya o’ngdan chapga yoki chapdan o’ngga boradimi? Bu savolga birinchi qonun javob bera olmaydi. Masalan 3H2 + N2 = 2NH3 ekvimolekulyar nisbatda olingan bo’lsa, reaksiya ikkinchi tomonga borishi mumkin, bu birinchi qonunga zidlik qilmaydi.

Barcha kimyoviy reaksiyalarni ikkiga  turga bo`linadi.




Download 29,39 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish