Qadimgi Yunonistondagi iqtisodiy fikrlar

Qarshi Davlat Universitetutining Pedagogika Instituti

Shahribonu Rahmatillayeva

Savod oʻrgatish darslarida dam olish daqiqalarini tashkil etish

Savod o'rgatish jarayoni
Analitik-sintetik (tahlil-tarkib) tovush metodida savod orgatish jarayoni 4 oy davom etadi. Bu jarayon quyidagi 2 davrga bolinadi:
a) alifbogacha tayyorgarlik davri (2 hafta);
b) alifbo davri (31 dekabrgacha davom etadi).
Alifbogacha tayyorgarlik davri. Bu davrning asosiy vazifasi oquvchilarni maktab, sinf, tartib-intizom qoidalari va oquv qurollari bilan tanishtirish, nutq ostirishga oid mashqlar otkazib, fonematik eshitishni ostirishdan iboratdir.
Alifbogacha tayyorgarlik davri, oz navbatida, quyidagi 2 bosqichga bolinadi:
1. Harf organilmaydigan bosqich (1 hafta).
2. Unli tovush va harf organiladigan bosqich (1 hafta).
Tayanch sozlar asosida gap tuzdirish, “Alifbe” sahifalaridagi sozlarning talaffuzi, oqilishi va manolari ustida ishlash kabi ishlar uyushtiriladi (Bu tarzdagi ishlar har bir darsda mavzularga bogliq ravishda izchil davom ettirib boriladi).
Bu bosqichdagi yozuv darslarida oquvchilar yozuv daftari va yozuv chiziqlari bilan tanishtirilib, harf elementlarini yozishga orgatiladi, ularda namunaga qarab grafik xatolarini aniqlash - oz-ozini tekshirish, harf oralarining tengligiga rioya qilish, chamalab yozish kabi konikmalar hosil qilinadi.
2-bosqichda unli tovush-harflar orgatiladi. Bunda ularning quyidagi uch xususiyatini oquvchilar amaliy ravishda puxta egallashlariga erishish lozim.
SHuningdek, bu bosqichda tovush bilan harfni farqlashga orgatish kozda tutiladi. Ushbu bosqichdanoq tovush va harf ortasidagi chegaraga qatiy rioya qilinadi. Bolalarga tovush haqidagi malumotlar kitob ochtirilmay beriladi.
Alifbo davri. Bu davr 31 dekabrgacha davom etib, unda oquvchilar alifbodagi barcha unli va undosh tovush-harflar bilan tanishtiriladi.
Oquvchilarning tovush va harfni yaxshi tanishlari, elementar oqishni muvaffaqiyatli egallashlari uchun boginga bolish, bogin chegarasini aniqlash, bogindan tovushni ajratish, tovush va harf munosabatini aniqlash, kesma harflardan bogin tuzish va oqish, bogin-tovush, tovush-harf tahlili kabi mashqlardan foydalaniladi.

E’tiboringiz uchun raxmat!