Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida

Toshkent kimyo-texnologiya instituti Shahrisabz filialida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 20-apreldagi “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-2909-son qarori hamda Xalqaro moliya institutlari ishtirokidagi loyihalar doirasida yetkazib berilgan o‘quv-laboratoriya uskunalaridan samarali foydalanish holatini o‘rganish bo‘yicha
MA’LUMOT

№	O‘rganish savolnomasi	Bajarilgan ishlar bo‘yicha ma’lumot
1.	OTMning laboratoriya to‘plamlari bilan jihozlanganligi bo‘yicha umumiy ma’lumot (jami nechta laboratoriya to‘plamlari o‘quv jarayonlariga zarur, OTMda jami nechta laboratoriya to‘plamlari mavjud, ehtiyojning necha foizi qoplangan)	O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 20-apreldagi “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-2909-son qaroriga muvofiq Filialga 13 nomdagi, xususan, “Umumiy kimyo va noorganik kimyo”, “Asosiy texnologik jarayon va qurilmalar”, “Biokimyo asoslari”, “Mikrobiologiya”, “Fizik kimyo”, “Oziq-ovqat kimyosi va tahlil”, “Oziq-ovqat sifatini baholash” o‘quv-laboratoriyalarga laboratoriya asbob-uskunalari keltirilgan. Biroq, “Inson xavfsizligi va toksikologiyasi”, “Mahsulotlar sifati va gigiyenasi”, “Mahsulot ishlab chiqarish va sifat”, “Avtomatlashtirishning nazorat-o`lchov asboblari” “Tovarlar kimyosi va sifati”, “Kimyo” o‘quv-laboratoriya asbob-uskunalari xanuzgacha keltirilmagan. 2022-2023- o‘quv yilida yetkazib berilishi rejalashtirilayotgan “Oziq-ovqat kimyosi va tahlil” nomli laboratoriya jihozlari to‘plamini o‘rnatish Filialning 1-bino 316-xanaga maljallangan.
2.	Xalqaro moliya institutlari ishtirokidagi loyihalar doirasida OTMga yetkazib berilgan o‘quv-laboratoriya to‘plamlari to‘g‘risidagi umumiy ma’lumot (nomi, soni, joylashtirilgan bino va inshoot manzili)	O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 20-apreldagi “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-2909-son qaroriga muvofiq 17,36 mlrd. so‘mlik 76 turdagi 183 dona laboratoriya jihozlari hamda 125,16 mln. so‘mlik yordamchi kompyuter jihozlar olib kelingan va ular Shahrisabz Shahar Shahrisabz ko’cha 20-uyda joylashgan Filialning 1-binodagi labortoriya xonalariga o‘rnatilib, ishta tushurilgan. Shuningdek, Xalqaro moliya institutlari tomonidan 2 turdagi 10 dona kompyuterlar va 1 dona elektron doska “Biotexnologiya” (316-xona), Erasmus+xalqaro Buznet loyihasi doirasida 80 ming yevrolik 6 turdagi 11 dona “Biokimyo asoslari”, laboratoriya jihozlari to‘plami “Mikrobiologiya” (316-xona),
3.	O‘quv-laboratoriya uskunalarining o‘rnatilganligi, ro‘yxatga olinganligi, o‘quv-laboratoriya maydonlarining belgilangan me’yor talablariga mosligi, atrof muhit muhofazasi hamda texnika xavfsizlik qoidalari asosida foydalanish holati	O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 20-apreldagi PQ-2909-sonli qarori, hamda Xalqaro moliya institutlari ishtirokidagi loyihalar doirasida olib kelingan laboratoriya asbob-uskunalari Filial tomonidan UzASBO tizimiga kiritilgan. O‘quv-laboratoriyalarda uskunalar o‘rnatilib, ro‘yxatga olingan va maydonlari belgilangan me’yor talablariga mos, atrof muhit muhofazasi hamda texnika xavfsizligi qoidalariga to’liq amal qilingan.
4.	O‘quv-laboratoriya uskunalaridan to‘liq foydalanish uchun zarur bo‘lgan infratuzilmaning (elektr, gaz, suv ta’minoti, shamollatish tizimi, oquva suv tizimi va boshqalar) mavjudligi	O‘quv-laboratoriya uskunalaridan to‘liq foydalanish uchun zarur bo‘lgan infratuzilma mavjud.
5.	O‘quv-laboratoriya uskunalari bilan jahozlangan va jihozlanishi rejalashtirilgan OTMda qurilish-ta’mirlash ishlari yakunlanganligi	“Umumiy kimyo va noorganik kimyo”, “Asosiy texnologik jarayon va qurilmalar”, “Biokimyo asoslari”, “Mikrobiologiya”, “Fizik kimyo”, “Oziq-ovqat kimyosi va tahlil”, “Oziq-ovqat sifatini baholash” o‘quv-laboratoriya asbob-uskunalari Shahrisabz shahar Shahrisabz ko’cha 20-uy 1-binoga joylashtirilgan va ushbu binoda qurilish-ta’mirlash ishlari yakunlangan.
6.	O‘quv-laboratoriya uskunalarining ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklarining o‘quv rejasi va fan dasturlarida keltirilgan laboratoriya ishlarini qamrab olish darajasi	“Umumiy kimyo va noorganik kimyo”, “Asosiy texnologik jarayon va qurilmalar”, “Biokimyo asoslari”, “Mikrobiologiya”, “Fizik kimyo”, “Oziq-ovqat kimyosi va tahlil”, “Oziq-ovqat sifatini baholash” o‘quv-laboratoriya asbоb-uskunalari o‘quv reja va o‘quv dasturini qamrab olish darajasi 65-70 % tashkil etadi.
7.	Mavjud laboratoriyalarning yordamchi materiallar (reaktivlar, reagenlar) hamda laboratoriya ishlarining uslubiy qo‘llanmalar bilan ta’minlanganligi	Yuqorida qayd etilgan laboratoriya asbob-uskunalardan foydalanish jarayonida har bir jihoz uchun kafedralar tomonidan yo‘riqnomalar ishlab chiqilgan va pasportlariga ega (o‘zbek, rus va ingliz tili). Biroq, “Biotexnologiya o‘quv laboratoriyasi kompleksi” va “Oziq-ovqat texnologiyasi” laboratoriyalarida: Xromatograf uskunasi ishlatish uchun zarur bo‘lgan eng asosiy reaktivlar metanol va asetonitril; “PZR amplifikator Prime/PremeG” – Ishlatilishi uchun zarur reaktivlar – agaroza, TЕ bufer, Ethidium bromide solution, PCR 100 bp Low Ladder, GeneRuler 50 bp DNA Ladder, DreamTaq Hot Start Greyen PCR Master Mix (2x), Platinum GS Enhancer, B305 SE-Buffer Taq-polimeraza, DNK ekstraksiyasi uchun reagentlar to‘plami (GMOlarni aniqlash uchun), Amplifikatsiyani kuchaytirish uchun reaktiv to‘plamlari, promotor uchun praymerlar, nos geni terminatori uchun praymerlar, O‘simliklarda kasallik chaqiradigan bakteriyalarning DNK sini aniqlash PCR reaktivlar; “Mikrobiologiya” o‘quv-laboratoriyasida o‘quv dasturi talablari to‘liq bajarilishini ta’minlash maqsadida 200 ga yaqin kimyoviy reaktivlar, reagentlar, oziqa muhitlar, diagnostik to‘plamlar, 2 ta sovutgich, 2 ta avtoklav (portable), 30 ta Goryayev kamerasi, 6 ta dozator bir kanalli, 6 ta dozator ko‘pkanalli, nakanechniklar to‘plami, 1 ta differentiation hematology analyzer BC-5000 Vet-1., 1 ta Automatic biochemistry analyzer Chemray 120 Vet-1 xarid qilinishi lozim. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 31-martdagi PQ-187-son qaroriga muvofiq Filialdagi laboratoriyalarni to‘laqonli ishlashi uchun yetishmaydigan reaktiv va reagentlarni xarid qilishga alohida buyurtma berilgan va mablag‘ ajratilgan.
8.	OTMda amalda to‘liq bajarilmayotgan laboratoriya ishlarining mavjudligi, uning asosiy sabablari	O‘quv dasturi bo‘yicha bajarilishi lozim bo‘lgan laboratoriya mashg‘ulotlarining 80 % Filial tasarrufidagi o‘quv-laboratoriyalarida 20 % esa viloyat hududida tashkil etilgan kafedra filiallarida bajarilishi ta’minlanmoqda.
9.	OTM imkoniyatidan kelib chiqib, o‘quv muassasasi hududidan tashqarida (ishlab chiqarish korxonasi, tashkilotlar, o‘quv tajriba xo‘jaligi va shu kabilarda) bajarilayotgan laboratoriya ishlarining ulushi, bu borada hamkorlikda amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar	Filialda umumiy laboratoriya mashg‘ulotlari soati – 4764 soatni tashkil etadi. 7 ta bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari mutaxassisliklaridagi ayrim laboratoriya mashg‘ulotlari Shahrisabz Don xalq rizqi AJ, Shahrisabz SES, “EAST AGRO INTERNATIONAL” MCHJ, Shahrisabz vino-aroq AJ, korxonalari bilan hamkorlik shartnomasi tuzilgan bo‘lib, o‘quv reja va fan dasturlarida keltirilgan 20 % laboratoriya mashg‘ulotlari qamrab olinishiga shart-sharoitlar yaratilgan.
10.	Virtual tarzda va axborot kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanilgan holda amalga oshirilayotgan laboratoriya mashg‘ulotlarining ulushi	Virtual va axborot kommunikatsiya texnologiyalarini qo‘llagan holda laboratoriya mashg‘ulotlarini bajarish uchun zarur bo‘lgan asbob-uskunalar xarid qilinmagan.
11.	O‘quv-laboratoriya uskunalarining kafedralar, fakultetlar hamda turdosh oliy ta’lim muassasalari o‘rtasida foydalanish darajasi	“Umumiy kimyo va noorganik kimyo”, “Asosiy texnologik jarayon va qurilmalar”, “Biokimyo asoslari”, “Mikrobiologiya”, “Fizik kimyo”, “Oziq-ovqat kimyosi va tahlil”, “Oziq-ovqat sifatini baholash” o‘quv-laboratoriyalari, hamda Erasmus+xalqaro Buznet loyihasi doirasidagi asbob-uskunalari Qashqadaryo viloyatidagi oliy ta’lim muassasalarining (QarMII,) turdosh fakultetlari, hamda Filialning fakultetlararo o‘quv jarayonlarida foydalanish bo‘yicha hamkorlik o‘rnatilgan.
12.	O‘quv-laboratoriya uskunalarini ilmiy tadqiqot ishlarini bajarishda qo‘llanilish holati. Ilmiy ishlanmalarni tijoratlashtirish, xo‘jalik shartnomalari va ilmiy loyihalarni bajarishda mazkur uskunalardan foydalanilishi darajasi	“Umumiy kimyo va noorganik kimyo”, “Asosiy texnologik jarayon va qurilmalar”, “Biokimyo asoslari”, “Mikrobiologiya”, “Fizik kimyo”, “Oziq-ovqat kimyosi va tahlil”, “Oziq-ovqat sifatini baholash” o‘quv-laboratoriyalari, hamda Erasmus+xalqaro Buznet loyihasi doirasidagi asbob-uskunalari Filialning biologiya, kimyo hamda qishloq xo‘jaligi ixtisosliklari bo‘yicha ilmiy-tadqiqot ishlari bajarilishida qo‘llanilmoqda. Shu bilan bir qatorda, Innovatsion rivojlanish vazirligi tomonidan moliyalashtirilgan 4,7 mlrd. so‘mlik ilmiy loyihalar bajarilishida mazkur laboratoriya asbob-uskunalaridan foydalanilmoqda va 2022-yilning 3-choragida 1,2 mlrd. so‘mlik ilmiy loyihalar bajariladi.
13.	O‘quv-laboratoriya uskunalaridan to‘liq foydalanishdagi mavjud muammolar va ularni bartaraf etish bo‘yicha takliflar (chora-tadbirlar rejasi).	“Oziq-ovqat texnologiyasi” laboratoriyasida tayyor sut mahsulotlarini saqlash uchun mo‘ljalangan sovutgichlar mavjud emas. “Oziq-ovqat kimyosi va tahlil” laboratoriyasida uskunalaridan 20% foydalanish jarayonida reaktiv va jihozlar yetishmaydi.