O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
TABIIY FANLAR FAKULTETI GEODEZIYA, KARTOGRAFIYA VA KADASTR YO`NALISHI 192-GURUH (SIRTQI) TALABASI MATKARIMOV ALISHERNING “OLIY GEODEZIYA” FANIDAN
1-AMALIY ISHI
MAVZU: Zichlash triangulyatsiyasida burchaklarni doiraviy qabullar usulida o`lchash va jurnalni ishlab
Bajardi: MATKARIMOV A. Qabul qildi: SODIQOV O.
Urganch 2022 Mavzu: Zichlash triangulyatsiyasida burchaklarni doiraviy qabullar usulida o`lchash va jurnalni ishlab chiqish
Amaliy ishini bajarish uchun asosiy ma’lumotlar: Har bir qabul ikkita yarim qabuldan tashkil topib vertikal doirani DCH va DO‘ holatlarida bajariladi.
Birinchi qabulda limb shunday joylashtiriladiki, ko‘rish trubasi boshlang‘ich punktga qaratilganda undan sanoq nolga yaqin bo‘lsin. Har bir keyingi qabulda bu sanoq ga oshirib boriladi. Bu yyerda m- qabullar soni; i- limb bo‘lak qiymati.
Birinchi yarim qabulda ishlar quyidagi tartibda bajariladi: DCH holatida truba boshlang‘ich punktga qaratilib alidada mahkamlanadi va doiradan sanoq olinadi; keyin alidada bo‘shatilib truba soat yo‘li bo‘yicha burab keyingi pnuktlarga ketma-ket qaratilib sanoqlar olib boriladi va jurnalga yoziladi. Yarim qabul yana boshlang‘ich punktga qaratilib doiradan sanoq olish bilan yakunlanadi. Bunda ikkita sanoqlar ayirmasi T2 teodoliti uchun dan oshmasligi kerak. Trubani DO‘ holatiga keltirib ikkinchi yarim qabulda truba yana boshlang‘ich punktga qaratilib sanoq olinadi va jurnalga yoziladi. Keyin soat yo‘liga qarama-qarshi yo‘nalishda punktlarga ketma-ket qaratilib sanoqlar olinadi va jurnalga yozib boriladi (shaklga qarang). Har bir punktga truba qaratilganda limb shtrixlari ikki martadan tutashtirilib ikkitadan sanoq olinadi (faqat sekundda).
Yozib keltirilgan ishlar bitta qabulni tashkil etadi. Ikkinchi qabul boshida gorizontal doira sanog‘i qiymatga oshirib olinadi va ishlar oldingiday tartibda bajariladi.
Quyida triangulyasiya punktida doiraviy qabullar usulida gorizontal burchak (yo‘nalish)larni o‘lchash jurnali keltiriladi.
Qabul yopilmasligi ; ; Kollimatsiyani eng katta o‘zgarishi ; Har bir qabulda hisoblangan va nolga keltirilgan yo‘nalishlar farqi T2 teodoliti uchun , T5 teodoliti uchun dan oshmasligi kerak.
To‘la qabulni tekshirish hisoblangan kollimatsiya xatosi () T2 teodoliti uchun har bir qabulda dan oshmasligi xizmat qiladi.
Agar har bir qabulda hisoblangan o‘rtacha yo‘nalishlar farqi yo‘l qo‘yiladigan qiymatdan oshsa eng katta va eng kichik qiymatli yo‘nalishlar qayta kuzatiladi.
Kuyidagi formula bilan har bir yo‘nalishga tuzatma topiladi:
bunda k– yo‘nalish uchun tuzatma; n – kuzatilgan yo‘nalishlar soni; k - kuzatilgan yo‘nalishning tartib raqami.