Мустақил таълим фразеологик бирликларнинг миллий-маданий семантикаси

МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМ

ФРАЗЕОЛОГИК БИРЛИКЛАРНИНГ МИЛЛИЙ-МАДАНИЙ СЕМАНТИКАСИ

Фан: Лингвокултурология
Бажарди: Д.Насирова
Текширди: Н.Сайдирахимова
Ўзбекистон халқаро ислом академияси
“Лингвистика” йўналиши

Режа:

1.Фразеологик бирликлар ва уларнинг семантикаси

2. Фразеологик бирликларнинг прагматик моҳияти

3. Хулоса.

Тилдаги "кўпгина фразема (ибора)лар учун экспрессив-эмоционал бўёқдорлик ажралмас хусусият ҳисобланади, шу билан бирга, ибораларнинг асосий қисми услубий жиҳатдан нейтралдир. Чунки ибора ёрдамида у ёки бу предмет, ҳодиса номланибгина қолмасдан, ўша предмет ёки ҳодисага, шахсга сўзловчининг экспрессив муносабати хам ифодаланади. Масалан, тилимизда хурсандликни “оғзи кулоғига етди”, “тишининг оқини кўрсатди” иборалари билан ифодалаш мумкин. Бу ибораларнинг бири ижобий баҳо оттенкасини билдирса, кейингиси баъзан салбий маъно нозиклигини ифодалайди.

Тилдаги "кўпгина фразема (ибора)лар учун экспрессив-эмоционал бўёқдорлик ажралмас хусусият ҳисобланади, шу билан бирга, ибораларнинг асосий қисми услубий жиҳатдан нейтралдир. Чунки ибора ёрдамида у ёки бу предмет, ҳодиса номланибгина қолмасдан, ўша предмет ёки ҳодисага, шахсга сўзловчининг экспрессив муносабати хам ифодаланади. Масалан, тилимизда хурсандликни “оғзи кулоғига етди”, “тишининг оқини кўрсатди” иборалари билан ифодалаш мумкин. Бу ибораларнинг бири ижобий баҳо оттенкасини билдирса, кейингиси баъзан салбий маъно нозиклигини ифодалайди.

Изланишлардан маьлумки тилдаги ибораларнинг асосий қисми семантик жиҳатдан инсонга, унинг бирор хатти-ҳаракатини изохлашга қаратилган: улар инсоннинг физик, психологик, ахлоқий-этик, интеллектуал хусусиятларини баҳолайди, инсоннинг ижтимоий ҳолатини, касбини, ёшини,ҳаётий тажрибасини, қариндошлик алоқаларини характерлайди.

Изланишлардан маьлумки тилдаги ибораларнинг асосий қисми семантик жиҳатдан инсонга, унинг бирор хатти-ҳаракатини изохлашга қаратилган: улар инсоннинг физик, психологик, ахлоқий-этик, интеллектуал хусусиятларини баҳолайди, инсоннинг ижтимоий ҳолатини, касбини, ёшини,ҳаётий тажрибасини, қариндошлик алоқаларини характерлайди.