Mkdir – yangi papka yaratadi; rmdir

6-mavzu: OS moduli va fayl tizimi bilan ishlovchi dastur tuzish.
Kataloglar va fayllar bilan ishlash uchun bir qancha imkoniyatlar ichki os
moduli tomonidan taʼminlanadi. Ushbu modul ko‟p funktsiyani oʻz ichiga olgan
boʻlsada, faqat asosiylarini koʻrib chiqamiz:
mkdir() – yangi papka yaratadi;
rmdir() – papkani oʻchiradi;
rename() – fayl nomini oʻzgartiradi;
remove() – faylni oʻchiradi.
Papkalarni yaratish va o’chirish
Papka yaratish uchun mkdir() funksiyasidan foydalaniladi, unga
yaratilayotgan papkaga yoʻli beriladi:
import os
#Skirpt joylashgan adresga nisbiy yo’l
os.mkdir("hello")
# absolyut adres
os.mkdir("c://somedir")
os.mkdir("c://somedir/hello")
Papkani o'chirish uchun rmdir() funksiyasidan foydalanilib, o‟chirilishi kerak
bo‟lgan papakanining yo'li beriladi:
import os
#Skirpt joylashgan adresga nisbiy yo’l
os.rmdir("hello")
# absolyut adres
os.rmdir("c://somedir/hello")
Faylni qayta nomlash
Fayllarni qayta nomlash uchun rename(source, target) funksiyasidan
ishlatiladi, birinchi parametrda manba fayl yo'li, ikkinchisida esa yangi fayl nomi
beriladi. Fayl joylashgan yo‟lini berishda ham mutlaq va ham nisbiy yo'llar
berilishi mumkin. Misol uchun, “somefile.txt” fayli “C://SomeDir/” papkasida
joylashganligini tasavvur qiling. Uni "hello.txt" fayliga o'zgartirish:
import os
os.rename("C://SomeDir/somefile.txt",
"C://SomeDir/hello.txt")
Faylni o‘chirish
Biror faylni o'chirish uchun remove() funktsiyasida foydalaniladi. Ushbu
funksiyaga parametr sifatida o‟chirilishi lozim bo‟lgan fayl yo‟li beriladi, masalan:
import os
os.remove("C://SomeDir/hello.txt")
Fayl mavjudligi
Agar mavjud bo'lmagan faylni ochishga harakat qilinsa, u holda Python
FileNotFoundError istisno holati ro‟y berganligi to‟g‟risida xatolik xabarini
qaytaradi. Bunday istisno holatini uchun try...except konstruksiyasidan
foydalanishimiz mumkin. Biroq, faylni ochishdan avval os.path.exists(path)
metodi yordamida fayl mavjudligini tekshirish lozim. Tekshirilishi kerak bo'lgan
yo'l bu metodga uzatiladi:
filename = input ("Faylning yo'lini kiriting:")
if os.path.exists(filename):
print("ko'rsatilgan fayl mavjud")
else:
print("Fayl mavjud emas")