Mavzu: Umurtqalilar(Vertebrata) yoki Boshskeletlilar (Craniata) kenja tipi

Mavzu:
Umurtqalilar(Vertebrata)
yoki Boshskeletlilar
(Craniata) kenja tipi
REJA:
1.Umurtqalilar kenja tipining
umumiy tavsifi va sistematikasi.
2. Vertebrata kenja tipining organlar sistemasi.
3.Craniatalarning xilma-xilligi.
Umurtqalilar xordalilar tipining, umuman, hayvonot dunyosining eng Yuksak rivojlangan guruhi hisoblanadi.Umurtqalilar faol Harakatlanib hayot kechirishga oʻtgan boshskeletsizlardan kelib Chiqqanligi taxmin qilinadi. Irsiy oʻzgaruvchanlik va tabiiy tanlanish” Natijasida boshskeletsizlar orasidan faol oziqlanishga moslashgan, ya’ni Nerv sistemasi, harakatlanish sistemasi va boshqa organlari birmuncha yaxshiroq rivojlangan shakllari ajralib chiqqan. Evolutsiya jarayonida ularning tuzilishi tobora murakkablashib borishi tufayli umurtqalilar kelib chiqqan.
Tashqi tuzilishi. Umurtqalilarning tanasi bosh, boʻyin, gavda, oyoqlar va dum boʻlimlardan iborat.
Terisi koʻp qavatli epiteliy va uning ustida joylashgan biriktiruvchi toʻqima qavatidan iborat. Teri hayvon organizmini Turli mexanik va tashqi muhitning boshqa zararli ta’sirlaridan himoya qiladi. Teri turli oʻsimtalar, xususan, suyak yoki muguz tangachalar, pat, yung va har xil Bezlarni hosil qilishi mumkin

Sistematikasi.
Umurtqalilar kenja tipiga 38000 dan ortiq tur kiradi. Oʻzbekistonda esa umurtqali hayvonlarning 700 taga yaqin turi uchraydi.
Umurtqalilar kenja tipiga kiruvchi hayvonlar tuzilishi va hayot tarziga koʻra 2 ta guruhga boʻlinadi:
1.Anamniyalar, ya'ni murtak pardasiz (Anamnia) umurtqalilar;
2. Amniotalar, ya'ni murtak pardali (Amniota) umurtqalilar.
Shuningdek, umurtqalilar kenja tipi 2 ta boʻlimga boʻlinadi.