|
Мавзу: Тош майдалаш-саралаш машиналари . Бетон ва қоришма тайёрлаш машиналари. Арматура ишлари машиналари. Бетон ва қоришма ташиш машиналари Режа: - Тош майдалаш-саралаш машина-ларининг тузилиши ва ишлаши.
- Бетон ва қоришма тайёрлаш маши-наларининг тузилиши ва ишлаши.
- Арматура ишлари машиналари ва жиҳозлари.
- Бетон ва коришма ташиш машина-ларининг тузилиши ва ишлаши.
- Ўқув машғулотида таълим технологияси модели
- 6-маъруза. Тош майдалаш-саралаш машиналари. Бетон ва қоришма тайёрлаш машиналари
| | | - Ўқув машғулотининг шакли ва тури
| | - Маъруза режаси/ ўқув машғулотининг тузилиши
| - 1.Тош майдалаш-саралаш машина-ларининг тузилиши ва ишлаши.
- 2. Бетон ва қоришма тайёрлаш маши-наларининг тузилиши ва ишлаши.
- 3. Арматура ишлари машиналари ва жиҳозлари.
- 4. Бетон ва коришма ташиш машина-ларининг тузилиши ва ишлаши.
| - Ўқув машғулоти мақсади:Тош майдалаш-саралаш машиналари. Бетон ва қоришма тайёрлаш машиналари бўйича билимларни шакллантириш
| | - Педагогик вазифалар:
- 1Тош майдалаш-саралаш ашиналаринингтузилиши ва ишлаши тўғрсида умумий тушунчалар хосил килиш.
- 2Бетон ва қоришма тайёрлаш машиналарининг тузилиши ва ишлашини тушунтириш.
- 3. Арматура ишлари машиналари ва жиҳозлари т
- узилишларини.ўргатиш.
- 4. Бетон ва коришма ташиш машиналари тўғрсида умумий тушунчалар хосил килиш.
| - Ўқув фаолияти натижалари:
- Тош майдалаш-саралаш машина-ларининг тузилиши ва ишлаши. бўйича умумий тушунчаларга эга бўлади.
- Бетон ва қоришма тайёрлаш маши-наларининг тузилиши ва ишлаши бўйича тушунчага эга бўлади.
- Бетон ва қоришма тайёрлаш маши-наларининг тузилиши ва ишлаши бў
- йича тушунчага эга бўлади.
- 4. Бетон ва коришма ташиш машина-ларининг тузилиши ва ишлаши бўйича умумий тушунчаларга эга бўлади.
-
| | | | | | | | | - Маъруза матни, тарқатма материаллар, слайдлар
| | | - Махсус техника воситалари билан жихозланган аудитория
| | | - Оғзаки назорат: савол-жавоб
- Ёзма назорат: Б/Б/Б
| | | | | | | | | - 1-босқич. Ўқув машғулотига кириш
- 15 дақиқа
| - 1.1. Мавзунинг номи, мақсади ва кутилаётган натижаларни етказиш. Машғулот режаси билан таништиради.
| - Тинглайдилар, ёзиб оладилар.
| - 2-босқич. Асосий
- 50 д ақиқа
| - 2.1. Савол-жавоб орқали билимларни фаоллаштиради.
- 2.2. Инсерт усулидан фойдаланиб, талабаларни .Тош майдалаш-саралаш машина-ларининг тузилиши ва ишлаши тўғрисида билимларини аниқлайди.(1-илова)
- 2.3. Б/Б/Б усулидан фойдаланиб, Бетон ва қоришма тайёрлаш маши-наларининг тузилиши ва ишлаши тўғрисида кўникмасини аниқлайди (2-илова).
- 2.4. Асосий тушунчаларга таъриф беради.
| - Жавоб берадилар.
- Ўқийдилар, ёзиб борадилар.
- Тушунчаларни мухокама қиладилар.
- Маълумотларни дафтарга қайд қиладилар.
- Кузатадилар, мухокама қиладилар.
| - 3-босқич. Якуний
- 15 дақиқа
| - 3.1. Мавзу бўйича якун ясайди, ушбу фанни келгусидаги касбий фаолиятларидаги ахамиятини очиб беради.
- 3.2. Мустақил ишни бажариш бўйича тавсиялар беради.
| - Савол берадилар.
- Ёзиб оладилар.
| - 1-илова
- Инсерт техникасини қўллаган холда иш юритиш қоидалари
- матнни ўкинг.
- қаторларига қалам билан белгилар қўйиб, олинган маълумотларни тизимлаштиринг:
- v – мавжуд бўлган билимларга мос келади;
- - - ..ҳақидаги билимларга эътироз билдиради;
- + - янги маълумотлар ҳисобланади;
- ? – тушунарсиз қўшимча маълумот талаб қилинади.
- 2-илова
- Б/Б/Б (Биламан/ Билишни хоҳлайман/ Билиб олдим)
- «Инсерт» техникасидан фойдаланиб матнни ўқинг.
- Олинган маълумотларни тизимлаштиринг – матнга қўйилган белгилар асосида жадвал қаторларини тўлдириб чиқинг.
Таянч сўз ва иборалар - Таянч сўз ва иборалар
- Тош материаллари майдалаш, саралаш, ювиш, элак, сим ғалвир, панжара, колосник, тебранма, титратма, инерцион, эксцентрик, тебранишлар амплитудаси, частотаси, ғалвирлаш (саралаш) самарадорлиги, қувват, иш унуми, инерция моменти, материал зичлиги, элак тирқиши, узатиш сони, бурчак тезлик, дебаланс, нав (фракция).
- 1. Майдаланган тош материалларини саралаш бўйича умуий тушунчалар.
- Сув хўжалиги индустриясида, йўл қурилиши ва уларни таъмирлаш учун кўп миқдорда тоғ жинсларини майдалаш йўли билан олинадиган шағал талаб этилади.
- Майдаланган тоғ жинсларини истеъмолчига етказишдан олдин уларни нав (фракция)лар бўйича саралаш керак бўлади.
- Турли материалларни тайёрлаш учун хизмат қилувчи хом ашё кўпчилик ҳолларда бир жинсли бўлмайди. Улар ҳар хил катта-кичик бўлаклардан иборат бўлади. Шунинг учун тез-тез аралашмадан алоҳида нав (фракция)ларни ажратиш зарурияти пайдо бўлиб туради.
- Эгилувчан – мўрт тана ўлчамларининг дастлабки йириклигидан талаб этилганича ташқи кучлар таъсир этиш усули билан камайиши майдалаш ёки янчиш деб аталади. Ана шу мақсадларда қўлланиладиган машиналарни майдалагич ёки тегирмон деб аталади.
- Материалларни майдалашдаги учрайдиган кўп хилдаги физик-механик хусусиятлари ва шунингдек тайёр маҳсулот жавоб берадиган турли хил талаблар майдалагичларни турли хил тоифа ва конструкцияларининг яратилишига олиб келди.
- Конструктив белгиларига кўра майдалагичлар қуйидаги гуруҳларга бўлинади:
- - жағли – материал жағнинг (майдалаш плитаси) даврий равишда яқинлашувидан майдаланади.
- - конусли майдалагич – материалнинг узлуксиз майдаланиши ташқи қўзғалмас конус билан айланадиган ички эксцентрик жойлашган конуслар орасида ҳосил бўлади.
- - валикли майдалагич – материал бир-бирига қараб айланувчан икки параллел валиклар орасида майдаланади.
- Жағли, конусли ва валикли майдалагичлар статик таъсир этувчи майдалагичлар қаторига киради. Зарбли майдалагич (роторли ва болғали майдалагич) лар эса динамик таъсир этувчи майдалагичларга киради
Йириклиги бўйича материалларни алоҳида нав (фракция)ларга ажратиш жараёнига саралаш дейилади. - Йириклиги бўйича материалларни алоҳида нав (фракция)ларга ажратиш жараёнига саралаш дейилади.
- Саралаш жараёни бир нечта усулларда бажарилиши мумкин:
- Ҳаво билан (сепарация)
- Гидравлик (классификатрлар билан)
- Магнит
- Механик (сим ғалвирдан ўтказиш).
- Саралаш жараёни тош материалларини майдалашдан олдин, майдалаш жараёнининг хар хил босқичларида ҳамда истемолчи ишлатишдан олдин бажарилади.
- Ишлаб чиқаришда механик усулда саралайдиган машиналардан фойдаланиш кенг тарқалган.
- Механик саралаш элаклар, ғалвирлар, панжаралар билан жиҳозланган машиналар ёрдамида бажарилади. Сим ғалвирдан материаллар ўтказилганда бир неча навли материаллар олиш мумкин.
- Саралаш ясси ёки эгри чизиқли юзаларда амалга оширилади. Ясси симғалвирлар колосникли (қўзғалувчи ва қўзғалмас), инерцион ва эксцентрикли бўлади.
- Механик саралаш машиналари грохот дейилади.
1. Йирик майдалаш — бошланғич материаллари 100-350 мм.гача кичиклаштириш; ўрта — 40-100 мм гача майдалаш; майда — 5-40 мм/гача майдалдщ. Бундан ортик майдалаш — майда заррачалар хисобланади. - 1. Йирик майдалаш — бошланғич материаллари 100-350 мм.гача кичиклаштириш; ўрта — 40-100 мм гача майдалаш; майда — 5-40 мм/гача майдалдщ. Бундан ортик майдалаш — майда заррачалар хисобланади.
- 2. Тош материалларни турли усулларда майдалаш мумкин: эзиш, ёриш, зарба билан, ишқалаш ва синдириш йўли билан. Майдалагичлар майдалаш усулига қараб: жағли, конусли, жували ва зарб бериб майдалаидигап турлардаи иборат. Уларнинг деярли ҳаммасида бир эмас, балки бир неча майдалаш усуллари қўлланилади.
- 3. Материал қуйидагича майдаланади:
- жағли мандалагичларда — эзиш ва ишқаланиш таъсири остида майдалагач корпус билан айланма ҳаракатдаги конус ўқига эксцентрик равишда ўтказилган ташқи сиртнинг вaқти-вақти билан майдалагич корпусига якинлашуви натижасида;
- жували майдалагичларда — тош қарама-қариш айланма ҳаракатдаги силлиқ ёки тарам-тарамли икки жўва орасида эзилади;
- зарб билан ишлайдиган майдалагичларда (роторли ва болғали) материалга тез айланма ҳаракатли роторга ўрнатилган болғачалар ёки урувчи элементлар томонидан бериладиган зарбалар ва ишқаланишдан.
- Валикли майдалагичнинг иш унуми.Валнинг бир айланишида валиклар орасидан ўтадиган маҳсулот(материал) ҳажми қуйидагича аниқланади
- V=π•D•L•a.
- Демак, валикнинг n (айл/сек) айланишида майдалагичнинг иш унуми қуйидагича аниқланади
- Q = π•D•L•a•n, м3/сек
- Материалнинг юмшатилиш даражасини ҳисобга олувчи коэффициет( μ) ва материал зичлиги (ρ) ни ҳисобга олган ҳолдаги майдалагичнинг иш унуми қуйидагича аниқланади
- Q = 1,25•π•D•L•a•n•μ•ρ, т/сек
- бунда L – валик узунлиги;
- μ = 0,2…0,3 – мустаҳкам материалллар учун;
- μ = 0,4…0,6 – нам ёпишқоқ тупроқлар учун.
-
Ғалвирловчи сиртлар ва норуда материалларини саралаш усуллари схемаси: а- элак (симғалвир), б-панжара, в-колосниклар, г-колосниклар-нинг кўндаланг кесими, д-йирик ўлчамли зарралардан майдасига саралаш, е-майда ўлчамли зарралардан йиригига саралаш. - Ғалвирловчи сиртлар ва норуда материалларини саралаш усуллари схемаси: а- элак (симғалвир), б-панжара, в-колосниклар, г-колосниклар-нинг кўндаланг кесими, д-йирик ўлчамли зарралардан майдасига саралаш, е-майда ўлчамли зарралардан йиригига саралаш.
Do'stlaringiz bilan baham: |
