Mavzu: Sug’urta tashkilotining iqtisodiyoti va uni moliyaviy barqarorligi Tayorladi: mm-73 guruh talabasi

Mavzu: Sug’urta tashkilotining iqtisodiyoti va uni moliyaviy barqarorligi Tayorladi: mm-73 guruh talabasi

Mavzu:Sug’urta tashkilotining iqtisodiyoti va uni moliyaviy barqarorligi

Tayorladi:MM-73 guruh talabasi

Umurzoqov I

Reja:

1.Sug’urta tashkiloti haqida tushuncha

2.Sug’urta tashkilotlarining daromadlari va xarajatlari

3.Sug’urta tashkilotining moliyaviy barqarorligi

Sug’urta nima?

• 
  Sugʻurta — tabiiy ofatlar (zilzila, suv toshqini, yogʻin va boshqalar), har xil baxtsiz hodisalar roʻy berishi natijasida koʻrilgan zararni qoplash va boshqa pul qoplamalari toʻlash uchun maqsadli pul jamgʻarmalarini tashkil etish va undan foydalanish bilan bogʻliq iqtisodiy munosabatlar tizimi.
  

Sug’urta tashkiloti hayotni sug’urta qilish borasida tuzilgan har bir shartnomada turli darajadagi sug’urta tarifini qo’llashi yoki daromadlilik me’yorini har bir shartnoma bo’yicha mustaqil ravishda hisoblab chiqishi va belgilashi mumkin.

Sug’urta tashkilotining investitsiya faoliyatidan oladigan daromadlari tarkibi:

• 
  bank jamg’armalari foizlari;
  
• 
  aksiyalardan dividend foizlari;
  - qimmatli qog’ozlardan daromadlar;
  
• 
  ko’chmas mulkdan olingan daromadlar kabilardan iborat bo’ladi.
  

Sug’urtachi sug’urta operatsiyalarini amalga oshirishi va investitsiya joylashtiriluvidan tashqari boshqa faoliyatdan ham daromad olishi mumkin. Bunday daromadning manbalari:

- depo mukofotlar hisobiga o’tkazilgan foiz summalari;

- regress tartibida olingan summalar;

- asosiy fondlar, moddiy boyliklar va boshqa aktivlarni sotishdan olingan foyda;

- ijarachilik faoliyatidan olingan daromadlar;

- sug’urta zaxiralarining qaytim summalari;

- o’qitish, maslahat ishlarini olib borish bo’yicha undirilgan to’lovlar hisoblanadi.

Sug’urta tashkiloti xarajatlarining tarkibi ham xilma-xildir (2-chizma). Sug’urta tashkilotining xarajatlari sakkiz turdan iborat bo’lib, har bir tur o’z navbatida, asosiy va maqsadli faoliyat hamda xarajatlarning amalga oshirilishi vaqtiga qarab guruhlanadi. Sug’urta tashkiloti xarajatlarining turlariga to’xtaladigan bo’lsak, ular o’z ahamiyatiga ko’ra quyidagi guruhlarga bo’linadi:

a) sug’urtani amalga oshirish xarajatlari. Bu xarajatlar sug’urtachi faoliyatini moliyalashtirish uchun amalga oshiriladi. Sug’urta tashkiloti faoliyatini tahlil etishda mazkur xarajatlar tarkibini ma’lum belgilariga ko’ra guruhlash maqsadga muvofiqdir.

Sug’urtachining faoliyati jarayonida mablag’lar sarf etilishi yuzasidan belgilangan vazifalarga ko’ra, sug’urta tashkiloti daromadi va zararlari haqidagi hisobotiga mos ravishda sug’urta ishini yuritish xarajatlari tarkibini quyidagicha guruhlash mumkin:

- shartnomalarni tuzish va bajarish xarajatlari;

- investitsiya faoliyati bo’yicha xarajatlar;

- boshqaruv xarajatlari.

b) sug’urta ishini yuritish xarajatlari sarflanishiga ko’ra quyidagicha bo’lish mumkin:

- ish haqi to’lovlari;

- davlat fondlariga ajratmalar, xodimlarni tayyorlash xarajatlari, reklama hamda marketing xarajatlari, xo’jalik xarajatlari va boshqalar;

Sug’urta ishini yuritish xarajatlarining yuzaga kelishi davriga ko’ra, ularni quyidagi guruhlarga bo’lish mumkin: