Mavzu: bozor kon’yunkturasini tadqiq etish va bashorat qilish

Reja:

Mavzu: BOZOR KON’YUNKTURASINI TADQIQ ETISH VA BASHORAT QILISH.
1.

• Bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha.

2.

• Bozor kon’yunkturasi holati va kelgusida rivojlanish

ko‘rsatkichlari hamda baholash uslublari.

3.

• Konyunkturani bashorat qilish.

4.

• Bozor kon’yunkturasini bashorat qilish uslublari.

1.Bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha.

Kon’yunkturani o‘rganish marketing xizmatini ajralmas qismini tashkil etadi. Bizning mamlakatimizda
kon’yunkturani
«Kon’yunktura»
o‘rganish lotincha
20 yillarda tashkil etildi. so‘z bo‘lib, holat
ma’noni anglatadi, u keng ma’noda ularning
degan o‘zaro
aloqasidan olingan shartlarning yig‘indisi, o‘tarsharoit, predmetlarining joylashishidir.
Bozor kon’yunkturasi – bu ma’lum bir vaqtda, ma’lum bir hududda talab bilan taklif o‘rtasidagi nisbatdir.
Hozirgi kunda deyarli hamma yirik firmalar xususiy kon’yunktura xizmatlariga egadirlar, ular o‘zining faoliyat doirasida jahon va milliy masshtabda kon’yunkturani rivojlanishini kuzatishadi.
Iqtisodiy kon’yunktura- bu omillar va qayta ishlash sharoitlarining rivojlanishi va o‘zaro aloqadorlikda talab, taklif, narx omillari asosida bozordagi bir ko‘rinishdir.

Bu ko‘rsatilgan aniqlik o‘z ichida kon’yunktura tushunchasining barcha amaliy sifatlarini o‘zida mujassamlashtiradi.

Beshinchidan, uning ko‘rinishining asosiy shakli talab, taklif, va narx dinamikasining nisbatidir. Bir so‘z bilan aytganda, ayni shu omillar bozorning holatini va dinamikasini aniqlashda markaziy bo‘g‘in bo‘lib hisoblanadi.
To‘rtinchidan, kon’yunktura ishlab chiqarish jarayoni aniq tarixiy sharoitlari bilan bog‘liq, har bir ishlash jarayonining yangi bosqichi uchun omillarning va kon’yunkturani rivojlanishining sharoitlarining mosligi o‘ziga xosdir.
Uchinchidan, kon’yunktura dinamik o‘sish davrlarida ko‘riladi.
Ikkinchidan, kon’yunkturani faqat ayirboshlash sohasidagini emas, balki butun ishlab chiqarish jarayonini, ya’ni (ishlab chiqarish, taqsimlash, muomala, iste’mol, bular ayirboshlash prizmasi orqali aniqlanadi) o‘z ichiga qamrab oladi.
Birinchidan, unda iqtisodiy kon’yunktura predmeti ko‘rsatilgan, ya’ni bozor, ayirboshlash sohasidagi kon’yunkturani avval olib borilayotgan ishlar bilan bog‘laydi.
Kon’yunktura tadqiqotining 2 ta ob’ektiga ko‘ra - ya’ni iqtisodiy kon’yunktura tushunchasidagi xo‘jalik va tovar bozori, 2 mustaqil tarkibiy qismga ajratiladi :
tovar bozori kon’yunkturasi.
umumxo‘jalik kon’yunkturasi
Umumxo‘jalik kon’yunkturani strukturaviy birlik deb, shunga qaramasdan tovar bozorlarining va ko‘plab o‘zaro munosabatlar kon’yunkturasini yig‘indisi
deb qarash mumkin. Tovar kon’yunkturasi umumxo‘jalik kon’yunkturasini tashkil etadi, umumxo‘jalik kon’yunkturasi esa tovar bozorlari kon’yunkturasini keltirib chiqarida.
Shunday qilib, uning butun qismi va bo‘g‘inlarining belgilari o‘zaro ta’sirchanligi va o‘zaro aloqadorligi shakllarining fe’l - atvorini, umumxo‘jalik
va tovar kon’yunkturasini rivojlanishni aniqlaydi.
Bozorni va avvalo butun bozorni kon’yunkturasini kompleks izlanishlar ishbilarmonlar doirasining fikriga ko‘ra, ishbilarmonlarga ularning xo‘jalik qarorlarini qabul qilishda xatoga yo‘l kuymasligi uchun tavakkalchilikni pasaytirishda qurol hisoblanadi. Iqtisodiy kon’yunkturani izlash, faqatgina ayirboshlash sohasini rivojlanishi va uning qayta ishlab chiqarish jarayonining boshqa bosqichlari bilan o‘zaro aloqadorligining umumiy qonunchiligini o‘rganish bilan chegaralanib qolmaydi. U, u yoki bu tovar bozorda vujudga keladigan asoslangan tahlil va bashorat qilishni amalga oshirishga qaratilgan.