Мавзу ат учун функционал талабларнинг спецификацияси

Мавзу-5. АТ учун функционал талабларнинг спецификацияси (махсуслиги)

Жараён оқими моделлари

• Лойиҳалаштириладиган АТга талабларни ишлаб чиқиш компаниянинг статик ва динамик тавсифига асосланади. Компаниянинг статик тавсифи функционал моделлар даражасида амалга оширилади ва бизнес салоҳияти, функсионаллик ва тегишли жавобгарлик матрицаларининг тавсифини ўз ичига олади.
• Бизнес-моделнинг кейинги ривожланиши ишлаб чиқиш (тафсилотлаш) жараён оқими моделлари даражасида компанияни динамик тавсифлаш босқичида содир бўлади.

• Жараёнлар оқими моделлари - ҳар қандай бизнес ёки бошқарув функциясини амалга ошириш жараёнида компаниянинг моддий ва ахборот оқимларини вақт бўйича кетма-кет ўзгартириш жараёнини тавсифловчи моделлардир. Юқори босқичда жараён иштирокчилари ўртасидаги ўзаро муносабатлар мантиғи, қуйи босқичда - алоҳида мутахассисларнинг иш жойларида ишлаш технологияси тасвирланган. Жараён оқими моделлари ким-нима-қандай-кимга- деган саволларга жавоб беради.
• Иқтисодиётнинг ҳозирги ҳолати компаниянинг меҳнат тақсимоти, тор ихтисослашув ва қаттиқ иерархик тузилмалар тамойиллари асосида қурилган ан'анавий функционал моделидан бизнес жараёнлари атрофидаги меҳнатни бирлаштиришга асосланган жараён моделига ўтиш билан тавсифланади.

• Функционал ёндашувнинг асосий камчиликлари:
• ишларни бажариш технологияларини турли тузилмавий бўлинмалар томонидан бажариладиган, ба'зан бир-бирига боғлиқ бўлмаган алоҳида қисмларга бўлиш;
• ишларни бажариш технологияларининг яхлит тавсифининг йўқлиги;
• энг оддий вазифаларни ҳақиқий маҳсулот ёки хизматни ишлаб чиқарувчи технологияга боғлашнинг мураккаблиги;
• якуний натижа учун жавобгарликнинг йўқлиги;
• мувофиқлаштириш, ўзаро ҳамкорлик, назорат қилиш ва бошқалар учун юқори харажатлар;
• мижозларга йўналтирилганликнинг йўқлиги.

• Жараёнли ёндашуви алоҳида таркибий элементларни бошқаришдан барча таркибий элементларнинг фаолиятини боғлайдиган якуний бизнес жараёнларини бошқаришга бўлган эътиборни ўзгартиришни ўз ичига олади. Ҳар бир бизнес жараёни бир қатор бўлинмалардан ўтади, я'ни уни амалга оширишда компаниянинг турли бўлимлари мутахассислари иштирок этадилар. Бундан ташқари, компаниялар тузилмаси зарур функцияларни та'минлайдиган бизнес-жараёнларни оптималлаштириш имкониятларини ҳисобга олмасдан қурилган.
• Жараёнли ёндашув ишдаги парчаланишни, ташкилий ва ахборот бўшлиқларини, молиявий, моддий ва инсон ресурсларини такрорлаш ва норационал фойдаланишни бартараф этишга имкон беради.

• Корхона фаолиятини ташкил этишнинг технологик ёндашуви қуйидагиларни ўз ичига олади:
• ижрочиларга кенг ваколат ва мас'улият юкланиши;
• қарор қабул қилиш даражасини пасайтириш;
• мақсадли бошқарув тамойилини меҳнатни гуруҳли ташкил этиш билан уйғунлаштириш;
• сифатни та'минлаш масалаларига э'тиборни кучайтириш;
• бизнес жараёнларини бажариш технологияларини автоматлаштириш.