Mavzu: Agressiv xulq atvor

Mavzu: Agressiv xulq atvor

• Tayyorladi:Abdusalomov Muhriddin

Agressiya lotin tilidan olingan bo’lib ‘’aggressio’’ ya’ni ” tashlanish, hamla hujum qilish” degan ma’noni anglatadi. Agressiya (qiziqqonlik) mehanizmlarini o’rganishni boshlanishi Zigmund Freyd nomi bilan bog’liq. U 2ta fundamental (asosiy) instinktni ilgari suradi- hayotiy instiktni (eros) va o’lim inistinkti (ta-patos-agressiya bilan bog’lanadigan buzulishlarning boshlanishi).

Mazkur instinktlar, tug’ma abadiy va o’zgarmas xisoblanadi shu sababli agressiya inson tabiatidagi asosiy (ajralmaydigan) xususiyat sanaladi. Agressivlik avjiga chiqqan vaqtida insonda agressiya energiyalari (quvvatlari ) dam-badam bartaraf etib turilishi lozim. Psixoanalitiklarning taxlilicha insonda o’zini nazorat qila olmaydigan zo’ravonlik qila olmaydigan zo’ravonlik qilish holati yuzaga kelmasligi uchun agressiv energiya sarf etilishi lozim. Shunday nazarya mavjud, inson agressiyasini hayvonlar agressiyasiga tabiatan o’xshash tomoni bor ya’ni, boshqa mavjudodlar bilan kurashishda yengib chiqishi, o’zini himoya qilish va raqibi ustidagi g’alaba orqali o’ziga ishonchni hosil qilish. Bu agressivlik nazaryasining mantig’I hisoblanadi. Shu ma’noda erkak kishi o’zining va yaqinlarining hayoti himoyachisi sifatida biologik jihatdan agressiyaga moslashgan. Agressivlik nazaryasining eng mashxuri keng tarqalgani frustratsiya nazaryasi xisoblanadi. Uning mohiyati har qanday frustratsiya ichki uyg’onish yoki asressiyaga motivlashni hosil qiladi. Agressivlik holatini bixivioristlar tomonidan to’liq o’rganilgan, ular agressiya va frustratsiyani bir-biriga bog’lashgan. Frustratsiya – insonning emotsional holatin u inson maqsadi yo’lidagi yuzaga keladigan, to’siqlar yuzaga kelganda hosil bo’ladi. Frustratsiya ehtiyojlarning ruhiy qondirish imkoni, har qnday agressiya furtratsiya orqali yuzaga keladi.

Agressiya quyidagi hollarda uchrashi mumkin:

• Shuningdek, kimgadir qaratilgan bo’ladi yoki shaxsan o’ziga qaratilgan – avtoagressiya holatlari ham bo’ladi.