Mahsulot sifatini attestatsiyalash davlat tizimi

MAHSULOT SIFATINI ATTESTATSIYALASH DAVLAT TIZIMI

Korxona laboratoriyalari Q'zdavstandart laboratoriyalari tomonidan umumiy attestatsiyadan o'tkaziladi. Attestatsiya kompleks tekshirish bo'Jib, laboratoriyaning metrologik ta'minoti va unda olib borilayotgan ishlarning spetsifikatsiyasini baholashdan iborat. Xomashyo, yarimtayyor mahsulotlar, materiallar va tayyor mahsulotlarning kimyoviy tarkibi, fizik-kimyoviy xususiyatlarini o'lchashning bir xilligini va ishonchliligini ta'minlash maqsadida Q'zdavstandartning hududiy organlari vakillari ishtirokida attes-tatsiya o'tkaziladi. Attestatsiyadan o'tkazishning asosiy maqsadi, laboratoriya vazifasidan kelib chiqqan holda, laboratoriyadagi zaruriy shart-

sharoitlar mavjudligini tekshirish, baholash va rasman tasdiq-lashdan iboratdir.

Ikki xiI attestatsiya turi mavjud: I. Barcha ishlayotgan mavjud laboratoriyalarni 5 yilda bir marta tekshiruvdan o'tkazish. 2. Hamma ishlayotgan mavjud laboratoriyalami va yangi tashkil qilinayotgan laboratoriyalarni I yilda bir marta attestatsiyadan o'tkazish.

Laboratoriyalarni attestatsiya qilish jarayonida quyidagilar o'rganiladi:

- laboratoriyalarda xomashyo, tayyor mahsulotga bo'lgan GQST, QST, Q'zRST, TSH va boshqalarni o'?:ida mujassam-lashtirgan me'yoriy-texnik huliatlar va ularga amal qilish holati - me'yoriy-texnik hujjatlarda o'z aksini topgan o'lchov asboblarining (talab qiIinadigan aniqlikni ta'minlovchi) mavjudligi; - yordamchi jihozlarning mavjudligi; - rnahsulot ishlab chiqarish uchun tal ab qilinadigan kasbiy rnalaka va ma'lurn tartibda tasdiqlangan vazifalar haqida ko'rsat-malarning rnavjudligi;

- laboratoriya binosining texnika xavfsizligi talablariga mos kelishi;

- laboratoriyani attestatsiyadan o'tkazadigan kornissiya a'zolari ayrirn mahsulot narnunalarini tanlab olishlari va tahlil qilishlari rnurnkin. Tanlab olingan narnunalar MTHlarda ko'rsatilgan ko'rsat-kichlar bo'yicha tekshiriladi. Tahlil tekshirilayotgan laboratoriyaning ikki yoki bir xodirni va komissiya ishtirokida o'tkaziladi. Natijalar orasidagi xatoliklar farqi standartlarda ko'rsatilganidan ortiq bo'lrnasligi kerak. Attestatsiyaning natijalari ijobiy bo'lganda, Q'zdavstandart xizrnati laboratoriya attestatsiyadan o'tkazilganligi haqida tegishli hujjat-sertifikat rasmiylashtiradi va laboratoriya rahbariyatiga yuboradi. Laboratoriyada kamchiliklar mavjud bo'lgan hollarda attestatsiya guvohnomasi ulami bartaraf etgandan keyingina beriladi. Attestatsiyadan o'tmagan laboratoriyalar Q'zdavstandart tomo-nidan qo'shimcha attestatsiya muddati belgilangandan keyin qayta attestatsiyadan o'tkaziladi. Attestatsiya ishlari yakunlangach, tash-kilot bosh metrologi ishtirokida tasdiqlangan akt tuziladi. Ushbu aktga asosan mahsulot sifatini aniqlash uchun laboratoriyada yetarli shart-sharoitlarning borligi haqida akt rasmiylashtiriladi va amal qilish muddati ko'rsatilgan tegishli guvohnoma beriladi. Metrologik nazorat huquqiy, iqtisodiy-texnik holatlar va qoi-dalar majmuasini o'z ichiga olgan sistemadir. Uning vazifasi ilmiy-texnik taraqqiyot talablariga javob beradigan o'lchash asboblarini takomillashtirish orqali ishlab chiqarish samaradoriigini oshirishdir. Korxona ko'rsatkichlariga ta'sir qiladigan o'lchov asboblari majmuasini tahlil qilish katta ahamiyatga ega, chunki bunda texnologik jarayonning optimal rejimlarini, xornashyo va tayyor mahsulotlarning sifatini obyektiv nazorat qilish ta'minlanadi. Yaroqsiz o'lchov asboblari hisobdan chiqariladi. Metrologik nazorat vositalari GOST 8.002-71 talablariga to'g'ri kelishi kerak. Davlat nazoratining asosiy shakli - o'lchov asboblarining metrologik yaroqsizJigini aniqlashdir. Davlat nazoratidan o'tka-ziladigan o'lchov asboblari qatoriga material (moddiy) qiymatJarni aniqlaydigan, savdo korxonalaridagi hisob-kitoblarda, insn salomatligini muhofaza qilishda va texnika xavfsizligida ishlatiladigan asboblar kiradi. Metrologik nazorat huquqiy, iqtisodiy, texnik holatlar va qoi-dalar majmuasini o'z ichiga olgan sistemadir. Uning vazifasi ilmiy-texnik taraqqiyot talablariga javob beradigan o'lchash asboblarini takomillashtirish orqali ish lab chiqarish samaradorligini oshirishdir. Korxona kO'rsatkichlariga ta'sir qiladigan o'lchov asboblari majmuasini tahlil qilish katta ahamiyatga ega, chunki bunda texnologik jarayon optimal rejimlarini, xomashyo va tayyor mahsulotiarning sifatini obyektiv nazorat qilish ta'minlanadi. Yaroqsiz o'lchov asboblari hisobdan chiqariladi. Ekspluatatsiya metrologik nazorat vositalari GOST 8.002-71 talablariga to'g'ri kelishi kerak. Davlat nazoratmmg asosiy shakli o'lchov asboblarining metrologik yaroqsizligini aniqlashdir. Davlat nazoratidan o'tkaziladigan o'lchov asboblariga material moddiy qiymatlarini aniqlaydigan savdo korxonalari orasidagi hisob-kitoblarda hamda inson salomatiigini muhofaza qilishda va texnika xavfsizligida ishlatiladigan asboblar kiradi. Davlat tekshiruvidan o'tishi shart bo'lgan og'irIik o'lchov asboblariga: elektr energiya, neft mahsulotiari, suv, gaz hisobla-gichlar va h.k. kiradi. Ba'zi bir o'lchov asboblari shu tashkilot komissiya a'zolari tomonidan ko'rikdan o'tkaziladi. Bu asboblarga refraktometr, FEK, PH -metrlar kirib, ular 1 yilda bir marta ko'rikdan o'tkaziladi. Manometr, DS-metr, termometrlar mahalliy davlat standartlari tomonidan belgilangan muddatlarda tekshiruvdan o'tkaziladi.