М авзу. Маҳсулот сифатини бошқариш мезонлари режа Маҳсулот сифатини бошқариш мезонлари

М авзу. МАҲСУЛОТ СИФАТИНИ
БОШҚАРИШ МЕЗОНЛАРИ
Режа
1. Маҳсулот сифатини бошқариш мезонлари
2. Маҳсулот сифатининг метрологик таъминоти
3. Сифат харажатларини аниқлаш модели
4. Бозор иқтисодиётида маҳсулот сифатининг роли

1. 
   МАҲСУЛОТ СИФАТИНИ БОШҚАРИШ МЕЗОНЛАРИ
   

Ҳар қандай бошқариш тизими унинг иш самарадорлигини аниқловчи бошқариш мезонларига эгадир. Бизнинг мисолимизда маҳсулот сифати, юқорида айтилганидек, унинг вазифасига мувофиқ маълум эҳтиёжларни қондириш қобилияти билан тавсифланади. Сифатни бошқариш масаласидан келиб чиқиб, бу хусусиятларни бошқариш мезонларидек қабул қилиш мумкин. Масалан, материаллар сарфланишини камайтириш керак бўлса, мезон сифатида машина (автомобиль) нинг массаси қабул қилинади. Ишончлиликни ошириш керак бўлса, мезон сифатида машина тўхтаб (бузилиб) қолмасдан ишлаши ва бошқалар қабул қилинади.
Айтиб ўтилган мезонлар техникавий мезонлар турига киради ва улардан кенг фойдаланилади. Лекин улар хусусий мезонлардир. Уларда сифатга эришиш учун сарфланадиган харажатларни баҳолаш назарда тутилмаган. Буларсиз маҳсулот сифатини бошқариш тизимини иш самарадорлигини баҳолаб бўлмайди. Шунинг учун сифатни бошқаришда маҳсулот сифати техника ва иқтисодий хусусиятларини жамлайдиган мезонлардан фойдаланиш керак. Бу ҳолда маҳсулотнинг интеграл сифати тушунчаси қўлланилиши мақсадга мувофиқдир. Маҳсулотнинг интеграл сифати деб маҳсулотдан фойдаланиш ёки уни истеъмол қилишнинг йиғиндиси, фойдали (самарали) маҳсулотни яратиш (ишлаб чиқиш ёки ишлаб чиқариш) ва фойдаланишга сарфланадиган харажатларнинг йиғиндисига бўлган нисбати тушунилади.

бу ерда, Э— маҳсулотдан фойдаланиш йиғиндисининг фойдаси (самараси); З_с - маҳсулотни яратиш учун қилинган харажатлар; З_э- маҳсулотдан фойдаланишдаги харажатлар.