Labaratoriya ishi 8 Mavzu: Frezalash dasgohlarida bajariladigan ishlar Ishdan maqsad

Labaratoriya ishi 8
Mavzu: Frezalash dasgohlarida bajariladigan ishlar
Ishdan maqsad: Frezalash dastgohlarini ishlash tamoyilini oprganish
NAZARIY QISM
Frezalash - freza deb ataladigan ko‘p tiғli kesuvchi asbob yordamida zagotavkani kesib ishlash jarayonidir. Frezalash dastgohlari keng koplamdagi ishlarni bajarish uchun mopljallangan. Ularda tashqi va ichki shakldor yuzalarni, topғri va vintli ariqchalarni ochish, rezba va tishli ғildiraklarni tishlarini kesish ishlarini bajarish mumkin.
Frezalash dastgohlari universal va maxsuslashtirilgan guruxlarga ajratilib oprganiladi. Universallari-gorizontal va vertikal hamda bopylanma frezalashga boplinadi. Maxsuslashtirilganlari esa shponka va shlitsa frezalashga, karuselfrezalashga va boshqalarga ajratiladi.

1. 
   Gorizontal-frezalash dastgohlari
   

Gorizontal-frezalash dastgohlari shpindelini gorizontal joylashishi bilan xarakterlanadi (1-rasm). Fundamen plitasi 1 ni ustiga elektr dvigatel 3 dan xarakatlanuvchi bosh xarakatni tahminlovchi mexanizm va tezliklar qutisi joylashtirilgan stanina 2 oprnatilgan. Staninani vertikal yopnalishdagi yopnaltiruvchisida xarakatlanuvchi konsol 5 osib qopyilgan. Konsolni gorizontal yopnaltiruvchisida kopndalang salazka 6 buriluvchi plita 7, plitani yopnaltiruvchisida bopylanma stol 8 oprnatilgan. SHunday qilib, tiski yoki moslamada oprnatilgan detal stol bilan birgalikda vertikal, bopylanma va kopndalang yopnalishlarda surish xarakatlarini oladi. Frezalash dastgohlarida mavjud boplgan buriluvchi plita yordamida ishchi stolni gorizontal teksligida kerakli burchakga oprnatish mumkin.Oddiy frezalash dastgohlarida buriluvchi plita boplmaydi. Surishni tahminlovchi uzatma konsol 5 ni ichki qismida joylashgan boplib, u elektr dvigatel 9, surishlar qutisi 10 va boshqalardan iborat bopladi.

1-rasm. 6M 82 modeldagi gorizontal-frezalash dastgohini umumiy koprinishi Frezalash patroni va qisqa uzunlikdagi opravka shpindel 11 ni konusli uyasiga oprnatiladi va shpindel teshigi 2 dan optkazilgan uzun bolt (shompol) bilan tortib qopyiladi (36-rasm). Uzun opavkalrni oprnatish uchun qopshimcha tayanch zarur bopladi. Buning uchun opravkani bir uchi shpindel teshigiga oprnatilsa, ikkinchi uchi esa dastgoh xartumi 4 da joylashgan podshipnikga oprnatiladi.
Frezalash stanoklarida tashki va ichki va ichki tekis xamda opakldor yuzalarga, shuningdek vintsimon sirtlarga ishlov beriladi. Sirtlarning xosil kiluvchi chiziklari nusxa kopchirish, iz va urinish usullarida yasaladi. Ishlov beradigan asbob si- fatida frezalar — kuptigli asboblardan foydalaniladi. Frezalarning kvsuvchn tiglari aylanuvchi jism sirtida yoki uning yon yuzasida joylashadi (1-racm).