Киймат ва таннарх назарияси



Download 38,59 Kb.
bet1/10
Sana11.07.2022
Hajmi38,59 Kb.
#774490
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Киймат ва таннарх назарияси


Киймат ва таннарх назарияси

Режа:




  1. Киймат ва таннарх назарияси, ишлаб чикариш сарфларини камайтиришнинг илмий асослари

  2. Махсулот ишлаб чикариш таннархини хосил килувчи харажатларни гурухлаш

  3. Фойда ва уни максималлаштириш

  4. Рентабеллик ва уни ошириш йуллари

  5. Махсулот таннархини пасайтиришнинг манбалари ва омиллари



Киймат ва таннарх назарияси, ишлаб чикариш сарфларини камайтиришнинг илмий асослари
Иктисодиёт назариясида киймат ва таннарх масаласи алохида ахамият касб этади. Жумладан, киймат тушунчаси борасида бир катор мунозарали фикрлар мавжуд. Айрим иктисодчи олимлар товарнинг кийматини унинг натижалилиги билан богласалар, айримлари товар киймати – товар ишлаб чикарувчиларнинг товарда гавдаланган ва унда моддийлашган ижтимоий мехнати, деб хисоблайдилар. Бошкалари эса, товарнинг кийматини ушбу товарга булган талаб ва таклиф, яъни товарнинг ноёблиги белгилайди, дейилади.
Умуман олганда, товарнинг киймати унинг бошка товарга айирбошлана олиш даражасини аниклаш учун зарурдир. Нарх (бахо) ва киймат тушунчалари орасида деярли фарк йук. Факатгина нарх (бахо) – бу, товар кийматининг пулдаги ифодасидир холос.
Иктисодиётда махсулот ишлаб чикариш таннархи категориясидан хам кенг фойдаланилади. киймат ва ишлаб чикариш таннархи уртасидаги тафовут ишлаб чикариш субъектининг даромади ёки фойдаси хисобланади.
Махсулот ишлаб чикариш таннархи – махсулотни ишлаб чикариш, яъни ишлаб чикариш технологияси билан боклик булган харажатларнинг пулдаги ифодасидир.
Саноат олдида турган асосий вазифалардан бири – махсулот ишлаб чикариш таннархини пасайтиришдир. Бу вазифанинг бажарилиши натижасида ишлаб чикаришни ривожлантиришга ва ахолининг турмуш даражасини оширишга имконият яратилади. Айникса, бозор иктисодиёти шароитида барча ресурслардан бекаму-куст фойдаланиш бу курсаткичларнинг ролини оширишни такозо этади. Шу сабабли «таннарх» атамасининг мохияти, ахамияти, мазмуни ва шаклларини яхши билиш хамда уни пасайтириш масаласига катта эътибор бериш керак.
Бирон-бир махсулот ишлаб чикариш учун маълум микдорда хомашё ва материаллар, мехнат ва ишлаб чикариш хусусиятига эга булган бошка юклама харажатлар сарфланади. Махсулот ишлаб чикариш билан бевосита боглик булган харажатларнинг пулдаги ифодаси махсулот ишлаб чикариш таннархи деб аталади.
Махсулот ишлаб чикариш таннархи курсаткичи ишлаб чикаришни ривожлантиришда ва уни ташкил этишда мухим роль уйнайди.
Махсулот ишлаб чикариш таннархини пасайтириш ишлаб чикариш рентабеллигини ошириш, яъни фойдани купайтиришнинг, мавжуд ресурслар билан ишлаб чикариш хажмини устиришнинг мухим омили хисобланади. Махсулот ишлаб чикариш таннархи курсаткичи ишлаб чикариш сифат курсаткичлари орасида алохида урин тутади.
Ишлаб чикаришни ва мехнатни ташкил этиш, техника ва материаллардан фойдаланиш, моддий-техника таъминотини такомиллаштириш, махсулот сифатини яхшилаш борасидаги хамма узгаришлар харажатлар даражасида акс этади. Шу сабабли хам биз махсулот таннархи ишлаб чикариш самарадорлигининг сифат курсаткичлари тизимида мухим урин эгаллайди, дея оламиз. Бинобарин, шунинг учун хам махсулот ишлаб чикариш таннархини хосил килувчи харажатларни уларнинг иктисодий мазмунига кура гурухлаш мухим ахамият касб этади.



Download 38,59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish