Касб танлаш мотивини

“Касб танлаш мотивини аниқлаш”

Агар ўқувчида у ёки бу касбга мойиллик ёрқин ифодаланган бўлса ва у муайян бир касбни танлаган бўлса, унда айнан шу касбни танлаш мотиви қандай эканлигини билиш зарурати ҳам юзага келиб қолиши мумкин. Бу ўринда психолог қуйидаги «Касб танлаш мотивини аниқлаш» деб номланган методикадан фойдаланиши мумкин. Касбий мотивация -касб танлашга сабаб бўладиган аниқ рағбатлантирувчи ҳаракатдир.
Кўрсатма: Қуйида келтирилган сўровнома саволларини диққат билан ўқиб, касб танлашда ўзингиз учун муҳим бўлган мотив (сабаб)ни аниқлаб олинг. Агар ушбу мотив Сиз учун аҳамиятли бўлса, у ҳолда жавоб варақасида савол ёнига (+) белгисини, аҳамиятсиз бўлса (-) белгисини қўйинг.
1. Касбнинг мазмунига қизиқиш, танланган касбда мутахассиснинг вазифалари нималардан иборат эканлигини билиш.
2. Танланган касб бўйича малака ва кўникмаларни ривожлантиришга интилиш.
3. Танланган касбнинг жамиятда нуфузга эга эканлиги.
4. Оилавий анъаналарнинг таъсири.
5. Ота-онага моддий жиҳатдан қарам бўлмаслик.
6.Танланган касбий фаолиятга алоқадор бўлган ўқув фанларини мактабда яхши ўзлаштириш.
7. Одамларга раҳбарлик қилиш.
8. Якка тартибда ишлаш.
9. Ижодий фаолият билан шуғулланиш, янгилик яратиш орзуси.
10. Танланган касб сенинг қобилиятинга мос эканлигига ишонч ҳосил қилиш.
11.Моддий эҳтиёжингни қондириш имконияти.
12. Ҳаётингни тўлақонли, қизиқарли, мароқли бўлишига интилиш
13. Мустақил фаолият кўрсатиш имконияти мавжудлиги.
14. Тадбиркорлик фаолиятига қизиқиш.
15. Оилага моддий ёрдам кўрсатиш зарурияти.
16. Иқтисодий билимларни эгаллаш истаги.
17. Мутахассислик қандай бўлишидан қатъий назар олий маълумот тўғрисида дипломга эга бўлиш истаги.
18. Узоқ муддат ўқишни талаб этадиган касбни эгаллаш истаги.
19. Нуфузли ташкилотда ишлаш истаги.
20. Касбни фақатгина моддий манфаатни кўзлаб танлаш.
21. Замонавий касблар (менеджер,бизнесмен, брокер)ни танлаш.
22. Одамларга фойда келтириш истаги.
23. Касбий фаолиятнинг моддий томонига қизиқиш.
24. Касбнинг фақатгина ташқи хусусиятлари (одамларнинг диққат марказида бўлиш, саёҳат қилиш имкониятига эга бўлиш, махсус кийимда юриш)га қизиқиш.

“Касб танлаш мотивлари” сўровномасининг натижаларини ҳисоблаш:
Ҳар бир устундаги “+” лар йиғиндисини ҳисобланг. Қайси устунда “+” сони кўп бўлса, демак синалувчида айнан шу мотивнинг устунлигини англатади.
А – нуфузли касбни эгаллаш, жамиятда мавқега эга бўлишга интилиш мотивининг устунлиги;
Б - танланган касбдан моддий манфаатдорликка эга бўлиш мотивининг устунлиги;
В – танланган касбнинг ижод билан боғлиқлиги, янги технологияларни яратиш, зарур малака ва кўникмаларни эгаллашга интилиш.