Ii-1-mavzu. Yassi ramalarni ko’chishlar usuli bilan hisoblash ma’ruza rejasi

II-1-MAVZU. YASSI RAMALARNI KO’CHISHLAR USULI BILAN HISOBLASH
Ma’ruza rejasi:
1. Ko’chishlar usulining mohiyati va noma’lumlari
2. Ramaning kinematik aniqmaslik darajasi
3. Ko’chishlar usulining asosiy tizimi
4. Ko’chishlar usulining kanonik tenglamalari

Tayanch iboralar: Ko’chishlar usulining mohiyati va noma’lumlari, ko’chishlar usulining asosiy tizimi, ko’chishlar usulining kanonik tenglamalari.
Qurilishda asosan statik aniqmas tizimlar ishlatiladi. Statik aniqmas tizimlarni hisoblash usullari sanab o’tilgan edi, bu ma’ruzada yassi ramalarni ko’chishlar usuli bilan hisoblash ko’rib chiqiladi.
1. Ko’chishlar usulining mohiyati va noma’lumlari.
Statik aniqmas tizimlarni kuchlar usuli bilan hisoblashda ularning ortiqcha bog’lanishlaridagi zo’riqish kuchlari (moment, bo’ylama va ko’ndalang kuchlar) noma’lumlar deb qabul qilinadi va shu zo’riqishlarning miqdorlari aniqlangandan so’ng, statik aniqmas tizimlarning ko’chishlari hisoblanadi. Ko’chishlar usulida avval ramalarda hosil bo’lgan ko’chishlarni hisoblab, so’ngra uning ixtiyoriy kesimlaridagi ichki zo’riqish kuchlarining o’zgarish qonuni yoziladi va ularning umumiy epyurasini qurish imkoni hosil qilinadi. Tashqi kuchlar ta’sirida rama deformatsiyalanib, uning tugunlari burchakli va chiziqli ko’chadi (1-shakl).
1-shakl
Birinchi ustunning og’ish burchagi
yoki
Ikkinchi ustunniki esa
yoki
1 va 2-tugunlarning gorizontal ko’chishlari
bo’lgani sababli
burchakni
orqali quyidagicha ifodalash mumkin:
Ramalarni ko’chishlar usuli bilan hisoblashda noma’lum miqdor sifatida ulardagi tugunlarning burchakli
(1.1)
va chiziqli
ko’chishlari qabul qilinadi. Bu ko’chishlarni hisoblashda rama elementlarining faqat egilishi e’tiborga olinib, ularning siqilishi va cho’zilishi hisobga olinmaydi. Bundan tashqari ramalar deformatsiyalanganda, ularning tugunlari orasidagi masofa o’zgarmaydi deb qabul qilinadi.