Bolalarni har tomonlama tarbiyalashda ona tilining ahamiyati

Bolalarni har tomonlama tarbiyalashda ona tilining ahamiyati

REJA:

• Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni har tomonlama tarbiyalashda ona tilining ahamiyati.
• Til va nutq tavsifi

Qayta qurish jamiyatimizning faqatgina ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy sohasidagina emas, balki madaniy hayotida ham o kz aksini topmoqda. M a’lumki, adabiy tilda gapirish va yozish kishilarning bir-birini tez va oson tushunishiga yordam beradi, nutqning jozibadorligini, ta’sirchanligini oshiradi. Bolalarni adabiy nutqqa o lrgatishda oila, maktabgacha tarbiya muassasalarining roli benihoyadir. Bugungi kunda bizning asosiy vazifamiz bog'cha yoshidanoq bolaning og'zaki nutqini o'stirib borishdir. 

• Qayta qurish jamiyatimizning faqatgina ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy sohasidagina emas, balki madaniy hayotida ham o kz aksini topmoqda. M a’lumki, adabiy tilda gapirish va yozish kishilarning bir-birini tez va oson tushunishiga yordam beradi, nutqning jozibadorligini, ta’sirchanligini oshiradi. Bolalarni adabiy nutqqa o lrgatishda oila, maktabgacha tarbiya muassasalarining roli benihoyadir. Bugungi kunda bizning asosiy vazifamiz bog'cha yoshidanoq bolaning og'zaki nutqini o'stirib borishdir. 

Hozirgi zamon o ‘zbek adabiy tili eski o ‘zbek adabiy tilining davomi, yangi sharoitda o ‘zbek xalqining iqtisodiyoti va madaniyatining rivojlanishi asosida har tomonlama boyigan shaklidir. Bolalar bog'chasi bolalarni har tomonlama, ya’ni jismoniy, aqliy, axloqiy, estetik tom ondan tarbiyalashdek maqsadni

• Hozirgi zamon o ‘zbek adabiy tili eski o ‘zbek adabiy tilining davomi, yangi sharoitda o ‘zbek xalqining iqtisodiyoti va madaniyatining rivojlanishi asosida har tomonlama boyigan shaklidir. Bolalar bog'chasi bolalarni har tomonlama, ya’ni jismoniy, aqliy, axloqiy, estetik tom ondan tarbiyalashdek maqsadni

o’z oldiga qo‘ygan. Bu maqsad esa bolalaiga ona tilini o'igatish jarayonida amalga oshiriladi. Bog'chada og‘zaki nutqni o ‘stirish natijasida bolalar aqlan rivojlanib, umumiy madaniy saviyasi oshadi. Ular tevarak-atrofdagi voqea-hodisalar, tabiat va jamiyat qonuniyatlarini tushunib boradilar. Bolalarda nutqning rivojlanishi ularning ruhiy jihatdan ham takomillashib borishiga yordam beradi.

Bolaga ona tilini o‘rgatish bilan bir vaqtda, ularni maktabda muvaffaqiyatli o ‘qishlari uchun zamin tayyorlanadi, mehnat faoliyatiga ijodiy yondashishga o’rgatiladi. Bolalar bog‘chasining barcha tarbiyaviy-ta'limiy ishlarida bolalarga ona tilini o ‘rgatish orqali ularning nutqi o ‘stiriladi. Ayniqsa, nutq o ‘stirish mashg‘ulotlarida har bir bolaning nutqini rivojlantirish b o ‘yicha ishlar rejalashtiriladi. Bolalarga b a rc h a mashg‘ulotlaming mazmuni faqat ona tili orqali singdiriladi.

• Bolaga ona tilini o‘rgatish bilan bir vaqtda, ularni maktabda muvaffaqiyatli o ‘qishlari uchun zamin tayyorlanadi, mehnat faoliyatiga ijodiy yondashishga o’rgatiladi. Bolalar bog‘chasining barcha tarbiyaviy-ta'limiy ishlarida bolalarga ona tilini o ‘rgatish orqali ularning nutqi o ‘stiriladi. Ayniqsa, nutq o ‘stirish mashg‘ulotlarida har bir bolaning nutqini rivojlantirish b o ‘yicha ishlar rejalashtiriladi. Bolalarga b a rc h a mashg‘ulotlaming mazmuni faqat ona tili orqali singdiriladi.
• „ Ona tili— har qanday taraqqiyotning asosi,butun bilimning xazinasidir. Har qanday tushunish undan boshlanadi, u orqali o'tadi va unga qaytadi“” — deb ta'kidlagan edi

K.D.Ushinskiy.

Bu, o ‘z navbatida, bola kamoloti uchun ham keng yo‘l ochadi. Bilimlarni puxta egallashga, uni sekin-asta hayotga tatbiq etishga ham o‘rgatadi. Ona tili aqliy tarbiyaning manbayi va vositasi hamdir. K.D.Ushinskiyning fikricha, bolaga ta'lim va tarbiya berishda tilning qimmati dastlab ijtimoiy hodisaning chuqur xalqchilligi bilan, uning milliy xarakteri bilan belgilanadi. U „tilda chuqur ma’noli ko‘pdan ko‘p falsafiy fikrlar, chinakam nafis his-tuyg‘ular, nihoyatda

• Bu, o ‘z navbatida, bola kamoloti uchun ham keng yo‘l ochadi. Bilimlarni puxta egallashga, uni sekin-asta hayotga tatbiq etishga ham o‘rgatadi. Ona tili aqliy tarbiyaning manbayi va vositasi hamdir. K.D.Ushinskiyning fikricha, bolaga ta'lim va tarbiya berishda tilning qimmati dastlab ijtimoiy hodisaning chuqur xalqchilligi bilan, uning milliy xarakteri bilan belgilanadi. U „tilda chuqur ma’noli ko‘pdan ko‘p falsafiy fikrlar, chinakam nafis his-tuyg‘ular, nihoyatda

to ‘g‘ri, ko‘rkam did, flkrni bir yerga to ‘plab, zo‘r diqqat bilan qilingan mehnat izlari, tabiat hodisalarini va ulardagi eng nozik rang-barangliklarni g ‘oyat darajada ziyraklik bilan his etish,kuzatuvchanlik,zo’r mantiqiylik bor“ 

Ona tili orqali bolalar o ‘z ajdodlarining tarixini, madaniyatini, qadriyatlarini, urf-odatlarini bilib oladilar, xalq og‘zaki ijodiyoti, badiiy adabiyot, san'at bilan tanishadilar. Shunday qilib, ona tili maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni ruhiy jihatdan rivojlantirishda, ularning madaniy saviyasini oshirishda, tevarak-atrofdagi voqea-hodisalar, tabiat va jamiyat qonuniyatlarini tushunib olishlarida, maktabda nuivaffaqiyatli

• Ona tili orqali bolalar o ‘z ajdodlarining tarixini, madaniyatini, qadriyatlarini, urf-odatlarini bilib oladilar, xalq og‘zaki ijodiyoti, badiiy adabiyot, san'at bilan tanishadilar. Shunday qilib, ona tili maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni ruhiy jihatdan rivojlantirishda, ularning madaniy saviyasini oshirishda, tevarak-atrofdagi voqea-hodisalar, tabiat va jamiyat qonuniyatlarini tushunib olishlarida, maktabda nuivaffaqiyatli

o ‘qishlari uchun zamin yaratishda, mehnat faoliyatiga ijodiy yondashishga o’rgatishda, aqliy va axloqiy tarbiyani amalga oshirishda, dunyoni, borliqni bilib olishda, xalqimiz madaniy merosini o'rganishlarida asosiy vosita bo’lib xizmat qiladi.