Biologik xususiyatlari, ekish muddatlari usullari va meyori. Zig‘irning xalq xo‘jaligidagi ahamiyati, botanikva

Aim.uz

Tolali ekinlar


Reja.

1. 
   Tolali ekinlar to‘g‘risida ma’lumot.
   

2. G‘o‘zaning xalq xo‘jaligidagi ahamiyati, botanikva biologik xususiyatlari, ekish muddatlari usullari va meyori.
3. Zig‘irning xalq xo‘jaligidagi ahamiyati, botanikva biologik xususiyatlari, ekish muddatlari usullari va meyori.
4. Nashaning xalq xo‘jaligidagi ahamiyati, botanikva biologik xususiyatlari, ekish muddatlari usullari va meyori.
5.Kanopning xalq xo‘jaligidagi ahamiyati, botanikva biologik xususiyatlari, ekish muddatlari usullari va meyori.

Tolali ekinlar asosan turli xil gazlama va to‘qimachilik mahsulotlari ishlab chiqarishda xomashyo olish uchun ekiladi. Tolali ekinlar botanik jihatidan har xil oila va turlarga mansub bo‘lib, quyidagi uch guruhga bo‘linadi.

1.Urug‘ida va mevasi tola hosil qiladigan o‘simliklar. Urug‘ida tola hosil qiladigan o‘simliklarga g‘o‘za va mevasida tola hosil qiladigan o‘simliklarga kokos palmasining mevasi kiradi.
2. Poyasida tola hosil qiladigan o‘simliklar. Bu guruhga zig‘ir, nasha, kanop, jut, rami, kendir va boshqalar kiradi.
3. Bargida tola hosil qiladigan o‘simliklar. Bu guruhga yangi Zelandiya zig‘iri, tolali banan, agava, yukka va boshqalar kiradi.
Respublikamizda asosan tolali ekinlardan g‘o‘za, zig‘ir va kanop .ekiladi. Xalq xo‘jaligida o‘simlik tolasining ahamiyati juda katta. Eng ko‘p ishlatiladigani paxta tolasi hisoblanib, undan mayin gazlamalar tayyorlanadi. Poyasida tola hosil qiladigan o‘simliklar tolasi paxta tolasiga nisbatan dag‘al bo‘lganligi sabab, undan uy jihozlarida ishlatiladigan dag‘al gazlamalar, qop, qanor, arqon va shunga o‘xshash mahsulotlar tayyorlashda foydalaniladi. Bundan tashqari bu o‘simliklar urug‘ining tarkibida 18-42 % gacha moy bo‘ladi. O‘simlik moyi oziq-ovqat maxsulotlarini tayyorlashda, texnikada, lak-bo‘yoq sanoatida, sovun tayyorlashda va boshqa maqsadlarda ishlatiladi.