Baliqlarning haqiqiy suv umurtqalilar sifatida yashash muhitga moslanish belgilari va ularning biologik xususiyatlari. Reja

Baliqlarning haqiqiy suv umurtqalilar sifatida yashash muhitga moslanish belgilari va ularning biologik xususiyatlari.


Reja:
I.Kirish
II.Asosiy qism
1. Baliqlarning suv muhitiga moslashish belgilari.
2. Baliqlarning haqiqiy suv umurtqalilar sifatida yashash muhiti
3. Muhitga moslanish belgilari va ularning biologik xususiyatlari.
III.Xulosa
IV.Foydalanilgan adabiyotlar


Kirish
Har qanday mamlakatning iqtisodiy salohiyatini belgilaydigan sohalarda qo‘shimcha qiymat yaratish zanjirini nazorat qilish va baholab berish yuksak natijalarga zamin hozirlaydi. Jumladan, O‘zbekistonda, xususan, uning mintaqalarida baliqchilik tarmog‘ining imkoniyatlari va rivojlanishini chegaralayotgan muammolarni aniqlashda yordam beradi. Bunday baholash bozor talablariga javob beradigan, salohiyat va ehtiyojlarning ta’minlanishiga asos bo‘lib xizmat qiladi. Avvalo, muayyan mintaqada yuksak natijalarga erishgan tashkilotlar aniqlab olinadi va ularning faoliyati boshqa turdosh korxonalarning faoliyatini takomillashtirish uchun namuna sifatida foydalaniladi. Baholashning asosiy yo‘nalishi baliqchilik tarmog‘ida qo‘- shimcha qiymat yaratilish zanjiri doirasida barcha ishtirokchi korxonalar o‘rtasidagi mavjud imkoniyatlarni aniqlash va ularni taqqoslash hisobiga ishtirokchilar faoliyatini osonlashtirishga qaratilgan.
Baliqchilikni rivojlantirishning intensiv usullari, seleksiya ishlari, zotli baliq turlarini o‘rganish va ko‘paytirish, oziqlantirishni takomillashtirish va turli xil kasalliklarning oldini olish maqsadida Respublika Baliqchilik ilmiy-amaliy markazi faoliyat ko‘rsatib kelmoqda. Respublika mustaqillikka erishgandan so‘ng 1994—2003-yillarda baliqchilik tarmog‘ida iqtisodiy islohotlar amalga oshirilib, baliqchilik xo‘jaliklari bosqichma-bosqich xususiylashtirildi. Hozirgi kunda baliqchilik tarmog‘ida turli mulkchilik shaklidagi 7 korxonalar faoliyat ko‘rsatmoqda. Òabiiy suv havzalaridan (ko‘l, suv omborlari va boshqalar) baliq ovlash xususiy korxona va fermerlar tomonidan ijara shartlari asosida amalga oshirilmoqda.
Suvda doimiy yoki mavsumiy kislorod etishmasligi sharoitida yashovchi baliqlar havodagi kisloroddan foydalanishi mumkin. Ko'pgina turlar shunchaki havo pufakchasini yutadi. Bu pufakcha ichida saqlanadi og'iz bo'shlig'i yoki yutib yuboriladi. Masalan, sazanda kislorod pufakchadan ta'minlanadigan og'iz bo'shlig'ida kapillyar tarmoqlar juda rivojlangan. Yutilgan pufak ichak orqali o'tadi va undan kislorod ichak devorining kapillyarlariga kiradi (ichida loachlar, loachlar, crucians). Taniqli guruh labirint baliqlari unda og'iz bo'shlig'ida burmalar tizimi (labirint) mavjud. Labirintning devorlari kapillyarlar bilan ko'p miqdorda ta'minlangan qaysi kislorod yutilgan havo pufakchasidan qonga kiradi.
O'pka va ko'ndalang qanotli baliqlar bir yoki ikkita o'pkaga ega , qizilo'ngach va burun teshigining o'simtasi sifatida rivojlanib, og'iz yopiq holda havoni nafas olish imkonini beradi. Havo o'pkaga, uning devorlari orqali esa qonga kiradi.
Antarktidada gaz almashinuvining qiziqarli xususiyatlari muz, yoki oq baliq qonda eritrotsitlar va gemoglobin bo'lmagan. Ular teri orqali diffuziyani samarali amalga oshiradilar, chunki teri va qanotlari kapillyarlar bilan ko'p ta'minlangan. Ularning yuraklari yaqin qarindoshlarinikidan uch barobar og'irroq. Bu baliqlar Antarktida suvlarida yashaydi, bu erda suvning harorati -2 o C atrofida. Bu haroratda kislorodning eruvchanligi iliq suvga qaraganda ancha yuqori.
SUZUVCHI BUBARI - suyakli baliqlarning maxsus organi bo'lib, u tananing zichligini o'zgartirishga va shu bilan sho'ng'in chuqurligini tartibga solishga imkon beradi.