Амалий машғулот. Мавзу: Калит узунлигини аниқлаш усуллари



Download 345,76 Kb.
bet1/2
Sana20.04.2022
Hajmi345,76 Kb.
#567240
  1   2
Bog'liq
Калит узунлигини аниқлаш усуллари.
Bizga ushbu mas-WPS Office, o'rikzor, o'rikzor, Haqiqiy maqsad, 10-тема, 261 Atrof tabiiy mu, Uz korea sozlashuv kitobi, 8-ma'ruza, Новая презентация, Seminar mashg 4, Mustaqil ish, 4-маъруза(1), kitms=chernavskii s a i dr kursovoe proektirovanie detalei mashin(1), kitms=chernavskii s a i dr kursovoe proektirovanie detalei mashin(1), ozbek-tilida-faol-va-nofaol-sozlarning-uslubiy-xususiyatlari

Амалий машғулот.
Мавзу: Калит узунлигини аниқлаш усуллари.
Оддий кўп алфавитли ўрнига қўйиш шифрида (Вижинер шифри) фойдаланиладиган алфавит кетма-кет ва циклик равишда алмаштирилиб турилади. Шифрда фойдаланиладиган алфавитлар сони шифрнинг даври деб юритилади ва шифрлаш учун калит сўзлардан фойдаланилади. Шифрлаш жараѐнида калит сўзнинг ҳар бир белгиси учун алохида алфавитдан фойдаланилади. Демак, калит узунлиги шифр даврига тенг бўлади.
Вижинер шифрлаш алгоритмининг математик ифодаси қуйида келтирилган:

бу ерда, Uкалит узунлиги, Mi - очиқ матн символлари, Ei - шифрматн символлари, L- алфавит қуввати ва Ki(mod U) - калит символлари.
Бу тоифадаги криптограммаларни дешифрлашда частотавий хусусиятлардан фойдаланиш мумкин. Бунинг учун эса, калит узунлигини билиш катта ахамиятга эга. Калит узунлигидан келиб чиқиб, криптограмма блокларга ажратилади. Криптограмма блокларида бир хил ўринга эга белгилар, очиқ матн белгиларига нисбатан бир хил сурилишларга эга бўлади, яъни, ушбу белгиларни шифрлаш жараѐнида бир хил шифрлаш алфавитидан фойдаланилади. Ҳар бир блоклардаги символлар турган ўрнига қараб, частоталари ҳисобланади ва тилдаги мос символлар билан алмаштириб чиқилади.
Келтирилган хусусиятдан, криптограммада ҳар бир гуруҳдаги белгилар ўрнига қараб частотавий хусусиятларни қўллашда фойдаланиш мумкин. Криптограмма белгиларининг гуруҳлари давр гуруҳлари дейилади. Бундан кўриниб турибдики, давр гуруҳларининг сони калитнинг узунлигига тенг.
Криптотаҳлилдаги ушбу усул, криптограммадаги белгилар сони 20U дан ошсагина яхши самара бериши мумкин.
Калит узунлигини ҳисоблашнинг самарали усулларидан бири бу мослик индекси топиш формуласидан фойдаланишдир [1,16]. Бу формула ҳар бир символ эҳтимоллигининг квадратлари суммасини баҳолаш имконини беради. Мослик индексининг кутилаѐтган назарий қиймати қуйидаги формула орқали ҳисобланади:

бу ерда,

Аниқ криптограммалар учун мослик индексини топиш учун қуйидаги формуладан фойдаланилади.

бу ерда, f[i]- i -белгининг криптограммада учрашлари сони.
Калит узунлигига қараб мослик индексининг қиймати ҳар хил бўлади. Аммо, ушбу усул ҳам калитнинг узунлиги 10 дан ошса яхши самара бермайди. Мослик индексининг рус тили учун кутилаѐтган назарий қиймати 8-жадвалда берилган. Криптотаҳлилчи кўрилаѐтган криптограмманинг мослик индекси қийматини ҳисоблаб, жадвал орқали шифрнинг даврини ҳисоблаши мумкин.
8-жадвал. Мослик индекснинг назарий қиймати жадвали.

Давр

Мослик
индексининг минимум қиймати

Мослик
индексининг максимум
қиймати

Мослик индексининг ўртача қиймати

1

0.0684


0.0684

2

0.0409

0.0498

0.0453

3

0.0364

0.0436

0.0400

4

0.0335

0.0405

0.0370

5

0.0327

0.0386

0.0356

10

0.0319

0.0350

0.0337


Download 345,76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2023
ma'muriyatiga murojaat qiling

    Bosh sahifa
davlat universiteti
axborot texnologiyalari
ta’lim vazirligi
zbekiston respublikasi
maxsus ta’lim
guruh talabasi
nomidagi toshkent
O’zbekiston respublikasi
toshkent axborot
texnologiyalari universiteti
xorazmiy nomidagi
o’rta maxsus
davlat pedagogika
rivojlantirish vazirligi
pedagogika instituti
Ўзбекистон республикаси
tashkil etish
vazirligi muhammad
haqida tushuncha
respublikasi axborot
toshkent davlat
kommunikatsiyalarini rivojlantirish
таълим вазирлиги
O'zbekiston respublikasi
махсус таълим
vazirligi toshkent
fanidan tayyorlagan
bilan ishlash
saqlash vazirligi
Ishdan maqsad
Toshkent davlat
fanidan mustaqil
sog'liqni saqlash
uzbekistan coronavirus
haqida umumiy
respublikasi sog'liqni
coronavirus covid
vazirligi koronavirus
koronavirus covid
covid vaccination
qarshi emlanganlik
risida sertifikat
vaccination certificate
sertifikat ministry
o’rta ta’lim
pedagogika universiteti
matematika fakulteti
ishlab chiqarish
fanlar fakulteti
moliya instituti
fanining predmeti