Амалий машғулот №2

Амалий машғулот № 7
Мавзу: Қорин тифи ва паратиф А ва В қўзғатувчилари келтириб чиқарадиган касалликлар. Уларнинг характеристикаси ва лаборатория ташхиси. Корин тифи ива паратиф А ва В кузгатувчиларининг болаларда келтириб чикарадиган касалликлари
Сальмонелла уруғи 65 та гуруҳ ва 2000 дан ортиқ серологик вариант-лардан иборат. Сальмонеллалар уй ва ёввойи ҳайвонлар, қуш, балиқ, рептилиялар организмида паразитлик қилади, улардан айримлари одамларга нисбатан ҳам патоген.
Халқаро терминлар қўмитаси бўйича сальмонелла уруғи 5 та кенжа уруғга бўлинади. Биринчи кенжа уруғга одамларда касаллик қўзғатувчи сальмонеллаларнинг катта қисми, яъни А, В, С, Д, Е серогуруҳлари киради.
Морфологияси. Қорин тифи ва паратиф бактериялари морфологияси, катталиги, хивчинлари, бўялишига кўра бир-биридан фарқ қилмайди. Улар майда (0,5–1,5 мкм) таёқчасимон, учлари бирмунча тўмтоқ, ҳаракатчан, спора ва капсула ҳосил қилмайди, хивчинлари перетрих жойлашган грамманфий бактериялар. Хивчинлар 8 дан 20 тагача бўлиши мумкин. Нуклеоид ДНК сида Г+Ц 50–53% ни ташкил этади.



Ўсиши. Тиф ва паратиф бактериялари факультатив анаэроблар, рН 6,8–7,2 бўлган оддий озиқ муҳитларда кўпаяди. Таркибида сафро (ўт) бўлган муҳит улар учун оптимал ҳисобланади. 37оС уларнинг ўсиши учун қулай, бироқ 15–41оС да ҳам ўсиши мумкин. Плоскирев, Эндо ва ГПА муҳитларида ўртача катталикдаги рангсиз, ялтироқ, четлари текис, тиниқ S шаклдаги колониялар ҳосил қилади, висмут-сульфит агарда эса қора рангли, ялтироқ, четлари текис колониялар ҳосил бўлади. Қиялатилганагарли пробиркаларда 18–20 соатдан сўнг нам, ялтироқ, рангсиз парда, гўшт-пептонли бульонда эса бир хил қуйқа ҳосил қилиб ўсади.
Сальмонелла, паратиф А Плос-кирев, Эндо каби муҳитларда қорин тифи бактерияларининг колония-ларига ўхшаш колониялар ҳосил қи-лади. Уларни бир кун термостатда ўстирилгандан сўнг уй ҳароратида бир неча кун сақланса колония четларида шиллиқ халқачалар пайдо бўлади, бу унинг асосий белгиси ҳисобланади (56-расм).