Absalyut massa element atomining 1 (bir) donasini massasi Nisbiy atom massa element atomi massasini C

Molekulyar massa

Mr

Atom massa

Ar

Absalyut massa – element atomining 1 (bir) donasini massasi

Nisbiy atom massa – element atomi massasini C¹² (uglerod-12) atomining 1/12 (o’n ikkidan bir) qismidan necha marta o’girligini ko’rsatuvchi kattalik. ( davriy sistemada berilgan massasiga teng)

1.m.a.b = 1.66*10^-24 gr yoki 0.166*10^-23

1.m.a.b – bir massas atom birligi

Misol uchun O (kislorod) Nisbiy atom massasi 16 gr teng. Uning absalyut massasini 2 xil yo’l bilan topish mumkin.

1-usul: kislorodning nisbiy atom massasini 1.m.a.b ga ko’paytirib topamiz. 16gr * 1.66*10^-24= 26.56*10^-24 gr

2-usul: kislorod atomining bir donasini massasini hisoblab topamiz.

16 gr ---------------6.02*10²³ dona

=x -------------- 1 dona

_{ }= 2.656*10^-23

Javob: kislorodning absalyut massasi 2.656*10^-23 grammga teng.

C (uglerod) ning absalyut massasini hisoblaymiz.

1-usul: uglerodning nisbiy atom massasi 12 gr teng. Nisbiy atom massasini 1.66*10^-24 ga ko’paytiramiz.

12 * 0.166*10^-23 = 1.992*10^-23

2-usul: uglerodning bitta atomini massasini hisoblaymiz.

6.02*10²³ dona ----------------12 gr

1 dona ----------------x=

_{ }=1.993*10^-23

Javob: uglerodning absalyut massasi 1.992*10^-23 gr ga teng.

IZOTOP, IZOBAR VA IZOTON

Izotoplar deb – protonlar soni bir xil, ammo massasali har xil bo’lgan moddalarga aytiladi.

Misol uchun vodorod izotoplari:

¹₁H – vodorod yoki protiy vodorod

²₁D – deytriy vodorod

³₁T – tritiy vodorod

Izobarlar deb – atom massalari bir xil, ammo protonlar soni har xil bo’lgan moddalarga aytiladi.

Misol uchun kalsiy va argon: ⁴⁰₂₀Ca va ⁴⁰₁₈Ar

Izotonlar deb – tarkibidagi neytronlar soni bir xil bo’lgan elementlarga aytiladi.

Misol uchun natriy va magniyda neytronlar soni 12 ga teng.

Test savollari