9-mavzu: O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini tashxis etish ma’ruza mashg’uloti rejasi

9-MAVZU: O’QUVCHILARNING BILIM, KO’NIKMA VA MALAKALARINI TASHXIS ETISH
MA’RUZA MASHG’ULOTI REJASI:
9.1. Ta’lim olganlikni tashxis etishning mohiyati
9.2. O’quv jarayonida nazorat va hisobga olish funktsiyalari
9.3. Ta’lim olganlikni tashxis etish tamoyillari
9.4. O’quv faoliyati natijalarini hisobga olish turlari, shakllari va metodlari
9.5. Bilim, ko’nikma va malakalarni baholash mezonlari
Tayanch so’z va iboralar: tashxis, tashxis etish, nazorat, hisobga olish, tekshirish, baholash, baho, ta’lim sifati, monitoring.
9.1. Ta’lim olganlikni tashxis etishning mohiyati
Tashxis – bu didaktik jarayon kechadigan barcha sharoitlarni oydinlashtirish, uning natijalarini belgilash demakdir. Tashxissiz didaktik jarayonni samarali boshqarish, mavjud sharoit uchun optimal natijalarga erishish mumkin emas.
Didaktik tashxislashning maqsadi o’quv jarayonida kechadigan barcha jihatlarni uning mahsuli bilan bog’liq holda, o’z vaqtida aniqlash, baholash va tahlil qilishdan iborat.

Tashxislash nazorat, tekshirish, baholash, statistik ma’lumotlar to‘plash, ularni tahlil qilish, dinamika, tendensiyalarni aniqlash, voqealarning keyingi rivojini taxminlashni o‘z ichiga oladi.
O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini nazorat qilish, baholash tashxislashning zaruriy tarkibiy qismlari sanaladi.
9.2. O’quv jarayonida nazorat va hisobga olish funktsiyalari
Ta’lim jarayonining muhim tarkibiy qismlaridan biri – nazorat va hisobga olishdir. Bu tushunchalar o’ziga xos mohiyat va xususiyatlarga ega. O’qituvchi nazorat va hisobga olishni to’g’ri tashkil etsa, ta’lim jarayonining samaradorligi ortadi. Buning uchun o’qituvchi o’quvchining o’quv materiallarini o’zlashtirish darajasini aniqlab borishi lozim.

Nazorat (ta’lim jarayonida) ta’lim oluvchining bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash,
o‘lchash va baholash jarayonini anglatadi. Aniqlash va o‘lchash esa tekshirish deb ataladi.