8-mavzu. Ijtimoiy taraqqiyot sotsiologiyasi. Reja: Sotsial taraqqiyot va sotsial o'sish tushunchasi manbalari

---

8-mavzu. Ijtimoiy taraqqiyot
sotsiologiyasi.
REJA:
1. Sotsial taraqqiyot va sotsial o'sish
tushunchasi manbalari
2. O'zbekistonning hozirgi sotsial taraqqiyoti va
o'sish holati
3. Jamoatchilik fikri sotsiologiyasi.

---

Sotsial taraqqiyot va sotsial o'sish tushunchasi 
manbalari
Franusz sotsiologi Emil Dyurkgeymda sotsial 
taraqqiyot haqidagi g'oya mehnat taqsimotiga 
bog'lab tushuntiriladi. Ijtimoiy rivojlanish, uning 
fikricha
“mehanik birdamlikka asoslangan
jamiyatda mehnat taqsimotiga
asoslangan organik birdamlik —
hamkorlik jamiyatiga o'tishdir”

---

P.Sorokin birinchilardan bo'lib sotsiomadaniy
o'zgarishlar dinamikasi nazariyasini ishlab chiqdi. Unga
ko'ra:
ijtimoiy voqelik o'zgarishi qonunli
jarayondir. Muayyan ijtimoiy - madaniy
ulkan tizimlar (supersistemalar) bir - birlari
bilan diapektik ravishda almashinadi. 
Muayyan jamiyatda hukmron bo'lib turgan
dunyoqarashning «o'tmaslashib qolishi» 
uning boshqa dunyoqarashga o'rnini
bo'shatib berishiga olib keladi. Bu, o'z
navbatida, ijtimoiy muassasalar va
normalarning o'zgarishiga, keyinchalik esa
jamiyatning tubdan o'zgarishiga olib keladi.

---

«Sotsial
evolyutsiya» 
«sotsial
revolyutsiya»
va
sotsial rivojlanishning shakllari sifatida qaralishi 
mumkin.
Albatta, bunda islohot (reforma) o'zgarishlarini
inqilob (revolyutsiya) o'zgarishlari yo'lidagi, ularga
bo'ysunadigan rivojlanish shakli deb qarash
mumkin emas. Jamiyat rivojlanishining asosiy, 
normal yo'li - reforma, islohotdir.

---

Sotsial taraqqiyot va sotsial o'sishning asosiy 
omillaridan biri sifatida sotsial boshqarish talqin 
etilar ekan, uning quyidagi shakllarini aytib o'tish
maqsadga muvofivdir:
sotsial rejalashtirish
loyihalashtirish
prognozlashtirish

---